اسماعیل اول مؤسس سلسله شوم صفویه (٩۰۵-٩۳۰ ه. ق)
کاتیرینوزنو در سفرنامه ونیزیان می‌نویسد: وقتی اسماعیل به تبریز رسید با هیچ مقاومتی روبرو نشد با این حال بسیاری از مردم شهر را قتل‌عام کرد، حتی کسانش زنان آبستن را با جنین‌هایی که در شکم داشتند کشتند. وی می‌گوید: حتی سگان را نیز در تبریز کشتند. می‌گوید: گمان نمی‌کنم از زمان نرون به بعد چنین ستمکاره خون‌آشامی به جهان آمده باشد. کاترینوزنو می‌نویسد که سپاهیان اسماعیل را مانند خدا تعظیم می‌کنند، بسیاری از آنان بی‌زره به جنگ می‌روند، و انتظار دارند که اسماعیل نگهدارشان باشد، از اینرو با سینه‌های برهنه به پیش می‌تازند و فریاد می‌زنند: شیخ، شیخ. نام خدا را فراموش کرده و فقط نام اسماعیل را به خاطر سپرده‌اند. صفویه می‌گویند: لا اله الا الله اسماعیل ولي‌الله. سپس راوی از اسماعیل ولی‌الله چهره دیگری بدست
می‌دهد. اسماعیل عمل لواط که از اصول دین زردتشت است را با دوازده تن از جوانان شهر تبریز در دربار رومی که به آنجا رفت انجام داد. سپس آنان را به همین نیت به امرای خود داد. اندکی بیش از آن دستور داده بود تا ده تن از اطفال مردان محترم را به همان ترتیب دستگیر کنند. بعضی از قتل‌عام‌های اسماعیل اول به قرار ذیل است: ۱- قتل‌عام تبریزیان در ٩۰٧ ه. ق ۲- قتل‌عام یزدیان در ٩۱۰ ه. ق ۳- قتل‌عام فیروزکوهیان ده هزار تن ۴- قتل‌عام طبس در ٩۱۰ ه. ق ۵- قتل‌عام شماخی در ٩۰۶ ه. ق ۶- قتل عام فرارود گروه قرشی بیش از پانزده هزار تن ٧- قتل‌عام شیراز و کشتار علمای آن دیار در ٩۰۸ ه. ق ۸- قتل‌عام هرات ٩- قتل‌عام اصفهان ۱۰- قتل‌عام بغداد در ٩۱۴ ه. ق ۱۱- قتل‌عام مشهد. شیوه قبولاندن مذهب صفویه نیز به قرار زیر بود:
دسته‌های تبرائیان [۶۳]در کوچه و بازار راه می‌افتادند و سه خلیفه اول راشده و همه دشمنان علی و دیگر امامان و بطور کلی همه اهل سنت را لعن می‌کردند هر کس که بی‌درنگ در جواب نمی‌گفت: بیش باد و کم مباد. در دم خونش ریخته می‌شد [۶۴].
[۶۳] تبرائیان دسته‌ای هستد که نسبت به حضرت علی و امامان ابراز تولی و نسبت به سایر خلفا و صحابه تبری و بی‌زاری می‌جویند. [۶۴] عصر صفوی، راجر سیوری، صفحه ۲۵.