أمهات الست (نابع ششگانهی حدیث) [۳۳۵]
این وصف بر اصول زیر اطلاق میشود:
۱- صحیح بخاری.
۲- صحیح مسلم.
۳- سنن نسائی.
۴- سنن ابی داود.
۵- سنن ترمذی.
۶- سنن ابن ماجه.
[۳۳۵] گاهی از اصطلاح «صحاح سته» استفاده میشود. کتابهای صحاح؛ همان کتابهای ششگانهی بخاری، مسلم، نسائی، ابوداود، ترمذی و ابن ماجه هستند. البته همانطور که قبلا گفته شد در مورد کتاب ششم، یعنی سنن ابن ماجه اختلاف است و بعضی به جای آن «الموطأ» امام مالک و بعضی دیگر «سنن دارمی» را جایگزین آن کردهاند. به همین دلیل عبارت «کتب خمسه» شامل کتابهای پنج نفر اول قبل از ابن ماجه میشوند، بنابراین، هنگامی که در ذیل بعضی از احادیث عبارت «رواه الخمسة»؛ راویان پنجگانه را میخوانیم، منظور از آنان بخاری، مسلم، نسائی، ترمذی و ابوداود است. و هنگامی که در مورد حدیثی گفته شود که آن را شیخان روایت کردهاند، منظور اتفاق بخاری و مسلم در روایت آن است. و اگر این شش کتاب را «صحاح» مینامیم به این دلیل است که؛ اولا علمای امت بر دو کتاب بخاری و مسلم به عنوان صحیحترین کتابهای حدیث اتفاق کردهاند و احادیث آن دو کتاب را بعنوان قبول پذیرفتهاند، اما در چهار کتاب بعدی، چون به نسبت کتابهای دیگر روایات صحیح بیشتری دارند به عبارتی احادیث صحیح در آنها بر احادیث ضعیف غالبتر است لذا آنها را نیز جزو کتابهای صحیح محسوب کردهاند، وگرنه کتابهای سنن اربعه (سنن ترمذی، ابوداود، نسائی و ابن ماجه) در مرتبهی پایینتر از صحیحین قرار دارند.