الف) مرفوع:
آنچه را که (از قول یا فعل یا تقریر) به پیامبر جنسبت داده شده است (حدیث مرفوع گویند). [۲۴۲]
و حدیث مرفوع نیز خود به دو قسمت تقسیم میشود: مرفوع صریح و مرفوع حکمی.
[۲۴۲] یعنی خبر، اقوال یا افعال یا تقریر خود پیامبر جرا نقل میکند، حال چه از طرف صحابی یا تابعی یا بعد از آنها روایت شده باشد و چه متصل و یا منقطع باشد. (توضیح الأفکار، ج ۱، ص ۲۵۴). بعبارتی فارغ از اینکه حدیث متصل است یا منقطع، صحابی آن را روایت کرده یا غیر او، صحیح است یا ضعیف، آنچه که در تعریف مرفوع مد نظر است؛ نسبت دادن قول یا فعل یا تقریر و یا صفتی به پیامبر جمیباشد. مثلا راوی میگوید: «پیامبر جفرمود: فلان..» یا «پیامبر جفلان کار را انجام داد..» یا «در حضور پیامبر جفلان کار را انجام دادند یا فلان قول را گفتند..» یا «پیامبر جدارای اخلاق نیکویی بودند..» در تمامی این مثالها، قول یا فعل یا تقریر یا صفت به پیامبر جنسبت داده شده است نه غیر او از صحابی یا تابعی، و لذا حدیث به سوی صاحب مقام رفیع یعنی رسول الله جنسبت داده میشود و بر همین اساس گویند حدیث مرفوع است (یعنی قول یا فعل یا تقریر پیامبر جاست نه قول و فعل و تقریر صحابی یا تابعی) و ممکن است نسبت این خبر به پیامبر جصحیح نباشد، بلکه حسن یا ضعیف و حتی موضوع باشد.