مصطلح حدیث

فهرست کتاب

۶- سنن ابن ماجه:

۶- سنن ابن ماجه:

کتابیست که مؤلفش احادیث آن را براساس ابواب مرتب و جمع آوری کرده است و بالغ بر چهار هزار و سیصدو چهل و یک (۴۳۴۱) حدیث است. [۳۸۰]و نزد بیشتر متأخرین سنن ابن ماجه بعنوان ششمین کتاب از کتب اصول حدیث یا امهات ششگانه (صحاح سته) شناخته می‌شود، بجز اینکه رتبه‌‌ی آن نسبت به بقیه‌‌ی کتب سنن یعنی سنن نسائی و ابوداود و ترمذی پایین‌تر است، حتی مشهور است احادیثی را که تنها در کتاب او آمده غالبا ضعیف است، تا جاییکه حافظ ابن حجر می‌گوید‏: «کار وی در این زمینه بطور کلی از روی تحلیل و استقرائی (یعنی براساس جستجو) نبوده و در کل احادیث منکر بسیاری در آن یافت می‌شود، والله المستعان‏». و امام ذهبی گوید: «در آن احادیث منکر و تعداد کمی نیز موضوع وجود دارد». و سیوطی می‌گوید: «تنها او (ابن ماجه) به تخریج احادیث از رجال متهم به کذب و سرقت احادیث، مبادرت ورزیده چنان‌که بعضی از آن احادیث جز از جهت آن‌ها (یعنی آن رجال متهم به کذب) شناخته نمی‌شوند». [و طرق دیگری ندارند تا از آن طرق حدیث تقویت گردد]. [۳۸۱]

و اکثر یا بعضی از احادیث او را دیگر اصحاب کتب سته نیز روایت کرده‌اند، اما احادیث مختص به کتاب او – طبق تحقیق استاد محمد فؤاد عبد الباقی/- یک هزار و سیصد و سی و نه (۱۳۳۹) حدیث می‌باشد.

[۳۸۰] این عدد، شمارش استاد محمد فؤاد عبدالباقی است، ولی حافظ ذهبی در «تذکرة الحفاظ» تعداد احادیث ابن ماجه را ۴۰۰۰ حدیث شمارش کرده است. (مصادرالحدیث و مراجعه؛ سید عبدالماجد الغوری، ج۱ص۶۴). [۳۸۱] امام ابن جوزی سی چهار (۳۴) حدیث از احادیث ابن ماجه را در الموضوعات خود آورده ‏است، و علامه ألبانی احادیث موضوع ابن ماجه را ادامه داده و در بعضی از آن احادیث با او ‏‏(ابن جوزی) موافقت کرده است و نتایج تحقیق خود بر سنن ابن ماجه را بصورت زیر ذکر ‏کرده است:‏ - احادیث صحیح: (۳۵۰۳) حدیث.‏ - احادیث ضعیف و منکر: (۹۰۹) حدیث.‏ ‏- احادیث موضوع: (۳۹) حدیث.‏ که مجموع احادیث (۴۴۵۱) حدیث خواهد شد، هرچند بعضی از علمای معاصر در تمامی آن‌ها ‏با او موافقت نکرده‌اند. (مصادر الحدیث و مراجعه؛ سید عبدالماجد الغوری، ج۱ص۶۶).‏