الف- تصنیف اصول:
در این روش سند حدیث، از مصنِّف تا انتهای إسناد آن قید میشود [۳۳۳]، و خود دارای طرق مختلفی است از جمله:
۱- تصنیف براساس اجزاء: در این روش برای هریک از ابواب علم جزء خاص و مستقلی قرار داده میشود، مثلا برای «باب الصلاة»جزء خاصی قرار داده میشود و همچنین جزء خاصی برای «باب الزکاة»و همینطور بقیه ابواب قرار داده میشود. و گفته میشود که این نوع طریقهی تصنیف حدیث، مربوط به زهری و کسانی که در زمان او بودند است.
۲- تصنیف براساس ابواب: در این روش، احادیث یک جزء واحد، در بیشتر از یک باب قرار داده میشوند و براساس موضوعات مختلف مرتب میشوند همانند ترتیب ابواب فقه. امام بخاری و مسلم و اصحاب سنن از این طریق احادیث را تصنیف کردهاند.
۳- تصنیف براساس مسانید: در این روش، احادیث روایت شده از هر صحابی بصورت جدا جمع میگردد، مثلا در مسند ابوبکر تمامی آنچه که از ابوبکر روایت شده است ذکر میگردد و در مسند عمر تمام احادیث روایت شده از او ذکر میشود و همینطور مابقی صحابه، امام احمد در مسند خویش از این طریق احادیث را تصنیف کرده است.
[۳۳۳] بعنوان مثال در یک حدیث مرفوع که امام بخاری روایت کرده، انتهای سند آن صحابهای است که حدیث را از پیامبر جنقل میکند و ابتدای حدیث نیز خود مصنف یعنی امام بخاری است.