(۸) سنتهای اذان
باید آنچه که مؤذّن میگوید تکرار کرد [۶۰]بجز در (حیعلتین) که در آنها خواهی گفت: لا حول ولا قوة إلاَّ بالله [۶۱].
باید برای پیامبر صدرخواست وسیله، فضیلت و مقام محمود را طلب کرد، و گفت: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاَةِ الْقَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِى وَعَدْتَهُ» [۶۲].
باید بگوید: «رَضِيتُ بِاللَّهِ رَبًّا وَبِالإِسْلامِ دَيْنًا وَبِمُحَمَّدٍ ج نَبِيًّا». یعنی: «راضی شدم به اینکه الله پروردگارم باشد، و دینم اسلام، و محمد صپیامبرم باشد، که در این صورت گناهانش بخشوده خواهند شد» [۶۳].
صلوات و درود فرستادن برای پیامبر صبعد از اتمام اذان.
باید خداوند را فراخواند زیرا دعاء بین اذان و اقامه رد نخواهد شد، از انس بن مالک سروایت شده که پیامبر صفرموده است: «الدُّعَاءَ لاَ يُرَدُّ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ» [۶۴].
اضافه کردن برخی الفاظ که پیامبر صآنها را نگفته و تأئید نکرده اشتباه و خطا است مانند: «والدرجة الرفيعة» و«يا أرحم الراحمين» و مانند «إنَّك لا تخلف الـميعاد» [۶۵].
درست است جواب اذانی را داد که از رادیو و تلویزیون پخش میشود، بشرطیکه در وقت نماز باشد، بدلیل این حدیث پیامبر صکه میفرماید: «إِذَا سَمِعْتُمْ الْمُؤَذِّنَ فَقُولُوا مِثْلَ مَا يَقُولُ...» [۶۶]. آنچه که از مؤذّن شنیدید مثل آن را تکرار.
[۶۰] از این حدیث پیامبر ص«... فقولوا مثل ما یقول الـمؤذن» استدلال نموده برای اینکه واجب است جواب مؤذن را داد، این را امام طحاوی از قومی از سلف روایت کرده، و حنفیه و اهل ظاهر و ابن وهب نیز همین را میگویند ... ولی جمهور معتقد هستند که مستحب است. (فتح الباری – ابن حجر: ۲/۹۳). [۶۱] مسلم (۴/۸۵) این حدیث را روایت کرده است. [۶۲] بخاری (۸/۳۹۹) این حدیث را روایت کرده است. [۶۳] ابن ماجه (۵۸۹) این حدیث را روایت کرده است. [۶۴. ]- ابوداود (۵۲۱)، ترمذی (۲۱۲)، امام احمد (۳/۱۵۵) این حدیث را روایت کردهاند، و آلبانی در صحیح جامع (۳۴۰۸) آنرا صحیح دانست. «و زیاده»: چه میگوئیم؟ گفته است: «سلوا الله العافیة في الدنیا والآخرة» این زیادهای ضعیف و منکر است، این را آلبانی در کتاب تمام المنه (۱۴۹) گفته است. [۶۵] المحکم المتین في اختصار القول المبین في أخطاء المصلین، نوشته: ابی عبیده مشهور بن حسن آل سلمان ص ۶۹. [۶۶] فتاوای شیخ عبدالعزیز بن باز /.