(۶۳) آداب هنگام به دنياآمدن نوزاد

هنگام به دنیاآمدن نوزاد خدا را شكر بگوید بخاطر نعمتی كه به او داده است.

مژده دادن پدر به دنیاآمدن نوزاد.

هنگامی كه نوزاد دختر بود ترشرویی و بدسگالی نكند، كه اینها از ویژگیهای جاهلیت است، و خداوند در مورد آنها می‌گوید: ﴿وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلۡأُنثَىٰ ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٞ ٥٨ يَتَوَٰرَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ مِن سُوٓءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦٓۚ أَيُمۡسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمۡ يَدُسُّهُۥ فِي ٱلتُّرَابِۗ أَلَا سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ ٥٩﴾[النحل: ۵۸-۵۹]. «در حالى كه هرگاه به یكى از آنها بشارت دهند دختر نصیب تو شده، صورتش (از فراب ناراحتى) سیاه مى‏شود؛ و به شدت خشمگین مى‏گردد. بخاطر بشارت بدى كه به او داده شده، از قوم و قبیله خود متوارى مى‏گردد؛ (و نمى‏داند) آیا او را با قبول ننگ نگهدارد، یا در خاک پنهانش كند؟! چه بد حكم مى‏كنند».

فرزند روزی خداوند متعال است كه به بندگانش می‌دهد. الله تعالی می‌فرماید: ﴿يَهَبُ لِمَن يَشَآءُ إِنَٰثٗا وَيَهَبُ لِمَن يَشَآءُ ٱلذُّكُورَ ﴾[الشوری: ۴۹]. «به هر كس اراده كند دختر مى‏بخشد و به هر كس بخواهد پسر».

علماء در مورد سنت‌های مربوط به نوزاد گفته‌اند كه سنت است اولین بار در گوش راست نوزاد اذان گفت تا گوشش در این دنیا برای اولین بار با كلمه توحید باز شود. ولی احادیث وارده در این مورد خالی از ضعف نیست، پس اذان‌گفتن در گوش نوزاد مستحب نیست. چون احكام شرعی منوط به دلایل صحیح و احادیث ثابت هستند [۷۵۳]. و اقامه‌گفتن در گوش چپ وی ثابت نشده است.

كام كودک را باز كند و دعای بركت برای او بخواند. از ابوموسی روایت شده كه می‌گوید: «ما صاحب پسری شدیم، و كودک را مزد پیامبر صرا آوردیم و او اسمش را ابراهیم گذاشت و كام او را باز كرده، و برای او دعای خیر كرد و او را به من داد [۷۵۴]». كام كودک را بازكردن یعنی جویدن چیز شیرینی مثل خرما یا عسل و گذاشتن آن در دهان نوزاد.

از سنتهای ثابت احكام نوزاد این است كه در روز هفتم تولد نوزاد حیوانی را بكشند اگر پسر بود دو گوسفند و اگر دختر بود یک گوسفند را بكشند. همچنان كه تراشیدن سر نوزاد در روز هفتم سنت است. و در حدیث آمده است كه پیامبر صفرمود: «هر پسری كه تازه به دنیا می‌آید در روز هفتم حیوانی را قربانی كنید و سر نوزاد را بتراشید و اسمی نیكو بر او بگذارید [۷۵۵]». و اگر قبل از روز هفتم مرد، برای او حیوان قربانی نمی‌كنند.

اسم خوب برای فرزند انتخاب كند. و مستحب است كه اسامی عبدالله و عبدالرحمن باشد. چون پیامبر صفرموده است: «دوست داشتنی‌ترین اسمها نزد خداوند، عبدالله و عبدالرحمن است» [۷۵۶]. نامگذاری نوزاد در روز اول یا هفتم تولد جایز است، و نامگذاری حق پدر است، ولی مستحب است كه با مادر نیز مشورت شود [۷۵۷].

ختنه نوزاد مستحب است.

سر نوزاد را بتراشد و به اندازه وزن موی سر وی صدقه بدهد [۷۵۸]. بعضی از علما گفته‌اند كه این حدیث صحیح نمی‌باشد و همچنین حدیثی كه گفته بعد از تراشیدن سر نوزاد را با زعفران بمالد.

به كسی كه صاحب فرزند شده تبریک بگوید. و از حسن بصری /نقل شده كه می‌گوید: «خداوند در آنچه كه به تو بخشیده است، بركت بدهد، و به تو امكان شكرگزاری بدهد، و امید آن است كه فرزند شما به كمال و رشد برسد، و تو از خوبیها و نیكیهای وی بهره‌مند شوی».

[۷۵۳] احادیثی كه در مورد اذان گفتن در گوش نوزاد آمده است این است كه ابوداود و ترمذی از طریق عاصم بن عبیدالله از عبیدالله بن ابی رافع كه از پدرش نقل كرده، روایت شده است: (پیامبر صرا دیدم كه در گوش الحسن بن علی اذان گفت). و اهل حدیث عاصم بن عبیدالله را ضعیف دانسته‌اند. ولی حدیث ابن عباس كه می‌گوید: «پیامبرصهنگام متولد شدن الحسن بن علی در گوش راست وی اذان و در گوش چپ وی اقامه گفت». حسن بن عمرو جزء راویان آن است كه شخصی دروغگو بوده است و قابل استناد نیست. (السلسلة الضعیفة ۱/۴۹۱). [۷۵۴] بخاری (۵۱۵۰) و مسلم (۲۱۴۵). [۷۵۵] امام احمد و صاحبان سنن (سنن ابن ماجه و ...). [۷۵۶] مسلم (۲۱۳۲) ولی حدیثی كه می‌گوید: «بهترین نامها آنهایی است كه محمد و عبدال... در آنها باشد». از نظر امام محمد بن احمد الصعدی در كتاب (النوافح العطره) شماره (۷۰۸) اساسی ندارد و شیخ ابن عثیمین (:) گفته كه این حدیث اساسی ندارد و حدیث پیامبر صنیست. (شرح ریاض الصالحین ۱/۲۰۳). [۷۵۷] فتاوای شیخ عبدالعزیز بن باز. [۷۵۸] در حدیث ابو رافع سآمده است كه هنگامی كه فاطمه حسن را به دنیا آورد. گفت: آیا برای پسرم خون حیوانی را نریزم؟ گفت: نه، ولی سرش را بتراش و به اندازه موی سرش به فقرا یا اهل صفه نقره صدقه بده. و او نیز این كار را انجام داد و برای حسین نیز همین كار را تكرار كرد. مسند امام احمد (۲۴۶۶۲) و از سر بریدن حیوان نهی كرد، به سبب اینكه خودش مى‌خواست این كار را انجام دهد. السنن الكبری (۹/۳۰۴).