شبهه: چه کسانی از زنان اهل بیت، در کربلا اسیر شدند:
قاضى نعمان مغربى در شرح الأخبار، نام تمام اسیران کربلا را نقل مىکند، اما در میان آنها نامى از حضرت زینب سلام الله علیها نمىبرد: افرادى که در روز عاشورا به اسارت گرفته شدند، یکى از آنان علی بن حسین ÷است که بیمار بود و از زنان امّکلثوم دختر علی بن أبى طالب است و امّحسن دختر علی بن ابوطالب و فاطمه و سکینه دختران حسین بن علی ÷بودهاند.
با توجه به کنیه حضرت زینب که امّکلثوم بوده، به احتمال زیاد، مقصود از امّکلثوم همان حضرت زینب باشد، چرا که به اتفاق همگان حضرت زینب در کربلا حضور داشته است و وجود امّکلثوم دختر دیگر امیر مؤمنان ÷جاى تردید دارد.
جواب:
در متنی که قزوینی نقل کردهاند اسم دو تن از فرزندان حضرت علی (÷) به نامهای ام کلثوم و ام الحسن آمده است.
در مورد ام کلثوم، قبلاً در جواب شبهه یک خطبه به نام دو نفر توضیح دادیم که او ام کلثوم دختر فاطمه نیست. و اما اینکه چرا نام زینب درمیان اسرا ذکر نشده؟
محض اطلاع آقای قزوینی!!! معروفترین و بیشبهه ترین کنیه حضرت زینب (ع) ام الحسن است. و برای اینکه مروری باشد بر درسهای گذشته اعضای تیم قزوینی این چند قول را نقل میکنم:
در انساب الطالبیین میخوانیم: زینب کبری دختر امیرمومنان ÷که کنیهاش «ام الحسن» بود، از مادرش زهرا (ع) روایت میکرد .
سیدجعفر آل بحر العلوم در تحفة العالم میگوید: «زینب الكبرى زوجة عبد الله بن جعفر تكنى أم الحسن» [۱۲۱].
و تقریباً در اکثر کتبی که از اسرای کربلا نام بردهاند،نام سه دختر حضرت علی ÷آمده است: زینب همسر عبدالله بن جعفر، ام کلثوم، و فاطمه [۱۲۲]پس منظور قاضی نعمان از ام الحسن بنت علی ÷همان حضرت زینب هستند.
هر کس که نداند وبداند که نداند
لنگان خرک لنگ به مقصد برساند
هر کس که نداند ونداند که نداند
نــــادان مــــرکب ابدالــــدهر بماند
[۱۲۱] به نقل از زینب الکبرى، للنقدی: ص۲۲ و ۲۹. و از قول شیخ نقدی: ص ۱۶-۱۷ و مراجعه شود به فضائل زینب. سید احمد موسوی.
[۱۲۲] قصه کربلا: ص ۴۰۵، تنقیح المقال: ج ۲، ص ۲۴ و۷۲ و ۷۹ و ج۳ ص ۷۲، الکامل ابن اثیر: ج ۴، ص ۸۸، نفس المهموم: ص ۴۵۶،العقد الفریة: ج ۴، ص ۱۷۱،مقاتل الطالبیین: ص ۱۱۹،ریاحین الشریعة: ج ۳،ص۱۵ و ۳۰۷و ۳۰۸ و ۳۱۷ و ج۴ص ۲۲۵ و ۲۵۵، ابصارالعین: ص ۱۳۰ ... بعضی از علما سه دختر دیگر حضرت علی ÷ به نامهای رقیه (۳ساله)و ام هانی و صفیه را نیز جزء اسرا نام اند و الله اعلم.