به روشنی آفتاب - ازدواج امیرالمومنین عمر با ام کلثوم رضی الله عنهما

فهرست کتاب

ادامه شبهه: دختری کوچک و غیر بالغ که با دیگر دختران بازی می‌‌کرد:

ادامه شبهه: دختری کوچک و غیر بالغ که با دیگر دختران بازی می‌‌کرد:

عبد الرزاق صنعانى او را دختر خردسالى معرفى مى‌کند که با کنیزکان بازى مى‌کرد.

«تزوج عمر بن الخطاب أم كلثوم بنت علي بن أبي طالب وهي جارية تلعب مع الجواري....».

جواب:

عبدالرزاوق چنین ادعایی نکرده بلکه روایتی را در این مورد نقل کرده و نظری در این مورد نداده است.پس این دروغ است که اگر بگوییم او چنین عقیده‌ای داشته.ضمناً سند این روایت نیز بی‌اشکال نیست.

ادامه شبهه: محمد بن سعد زهرى، او را دخترى که هنوز به سن بلوغ نرسیده، معرفى مى‌کند:

عمر با امّ‌کلثوم ازدواج کرد، در حالى که هنوز امّ‌کلثوم به سن بلوغ نرسیده بود.

و در روایت دیگر او را «صبیة، کودک» مى‌داند:

زمانى که عمر، امّ‌کلثوم را از علی (÷) خواستگارى کرد، علی (÷) فرمود: اى امیر مؤمنان، او کودکى بیش نیست.

ابن عساکر و ابن جوزی نیر چنین گفته‌اند.

جواب:

ابن سعد با توجه به روایت فوق که آقای قزوینی نقل کرده‌اند، ام کلثوم را کودک تصور کرده‌اند ولی آن روایت از محمد بن عمر واقدی نقل شده که اولاً روایتش مرسل است و دوماً محمد بن عمر واقدی همانطور که قبلاً گفتیم مجروح و غیر قابل اعتماد است [۲۰۹].

و ابن عساکر نیز از محمد بن عمر واقدی نقل کرده و ابن جوزی نیز سندی برای این موضوع ارائه نداده که به احتمال قوی او از ابن سعد پیروی کرده است.

ادامه شبهه: بلاذرى، ابن عبد البر، زمخشرى و... گفته‌اند که او در هنگام ازدواج با عمر «صغیرة» بوده است.

«خطب عمر بن الخطاب أم كلثوم بنت علی شفقال: إنها صغیرة». «عمر از امّ‌کلثوم دختر علی خواستگارى کرده و علی به او گفت: او دخترى کوچک است».

جواب:

بلاذری از هشام بن محمدکلبی [۲۱۰]و او از پدرش محمد بن سائب کلبی نقل می‌کند که تقریباً همه علما آن دو را ترک کرده و رافضی و متهم به کذب هستند.

محمد بن سائب کلبی: به جرات می‌توان گفت که او در نزد علمای رجال مشهورترین دروغگو است. تا جایی که أبى عمرو ابن العلاء در موردش می‌گوید: «أشهد أن الكلبى كافر» «گواهی می‌دهم که کلبی کافر است»!.

و ابوجعفر عقیلی می‌گوید او از اصحاب عبدالله بن سبا است یعنی او علی پرست است! (فرقه سبائیه) [۲۱۱].

ابن عبدالبر و زمخشری نیز فقط روایتی را در این مورد نقل کرده‌اند و نظری در آن مورد نداده‌اند.

اما علت اینکه بعضی بر این گمان بوده‌اند که سیده ام کلثوم به وقت خواستگاری کودک بوده است روایتی است که در آن حضرت علی ÷در جواب درخواست حضرت عمر ÷می‌فرمایند: دخترم کوچک است. ما برای رفع این شبهه روایتی را که در موثق‌ترین کتاب سیرت موجود است را نقل می‌‌کنیم.

ابن اسحاق (م۱۵۱ق): «عمر ام‌کلثوم را از علی÷خواستگاری کرد و آن حضرت ÷در جواب فرمود: او کوچک است. عمر گفت: کوچک نیست. تو نمی‌خواهی او را به من بدهی [۲۱۲]. اگر راست می‌‌گویی او را پیش من بفرست تا او را ببینم. علی ÷پارچه‌ای به ام‌کلثوم داد و او را نزد سیدنا عمر ÷فرستاد و گفت: برو به او بگو آیا این پارچه را می‌‌پسندی؟ عمر او را دید و گوشه چادرش (نه ساق پایش و...) را گرفت. ام‌کلثوم چادرش را کشید و گفت: رها کن. عمر چادرش را رها کرد و گفت: بسیار نجیب است، برو به پدرت بگو چنان‌که تو گفتی نیست. پس از آن، امیرمؤمنان او را به ازدواج عمر در آورد. ابن‌اسحاق در نقل دیگری که راوی آن از خاندان حضرت عمر ساست، آورده است که علی ÷در پاسخ عمر گفت: باید مشورت کنم و با پسرانش مشورت کرد و آنها موافقت کردند و سپس ام‌کلثوم را نزد عمر فرستاد. در این نقل سخنی از کوچکی ام‌کلثوم مطرح نیست» [۲۱۳].

در صورت صحت این روایت چند نکته قابل توجه است.

۱- حضرت عمر سمی‌گوید: چنانکه گفتی نیست، یعنی کودک و کوچک نیست.

۲- ام کلثوم چادر بر سر داشت و این نشان می‌‌دهد که به سن تکلیف رسیده بودند.

۳- اگر واقعاً ام کلثوم کوچکتر از زینب بود، حضرت عمر باید در جواب حضرت علی می‌‌فرمود: اگر ام کلثوم کوچک است پس زینب را که بزرگ‌تر است به عقد من در آور!.

۴- بالفرض که کوچک باشد، اصلاً می‌‌گوییم ۵ ساله بوده، اگر این کار حضرت عمر اشتباه بوده کار پدر او که ولی و سرپرست دخترش می‌‌باشد اشتباه تر است و اگر ظلمی در کار باشد ظلمی است که حضرت علی در حق دخترش روا داشته .

گذشته از آن مگر خود حضرت علی÷به خواستگاری حضرت فاطمه ۹ ساله [۲۱۴]نرفتند و یا پیامبرجبه خواستگاری حضرت عایشه ۶ ساله نرفتند؟؟ و یا دختر عمویشان را به ازدواج ابن ابی سلمه در نیاوردند،در صورتی که هر دو آنها نا بالغ بودند؟ و همینطور اصحابی مانند عبدالله بن مسعود و عروه بن زبیر نیز دختران خود را در زمانی که سن آنها به سن بلوغ نرسیده بود به شوهری دادند.

مصنف سنن سعید بن منصور در بابی(باب الرجل یزوج ابنه وهو صغیر ح ۷۷۵) می‌‌نویسد: «حدثنا سعيد حدثنا حماد بن زيد عن هشام بن عروة عن أبيه: أنه زوج ابنة أخيه ابن أخيه وهما صغيران».

جناب خمینی صیغه کردن دختر شیرخواره را هم جایز دانسته‌اند [۲۱۵]، یعنی ازدواج با دختر شیرخواره را هم بلا اشکال می‌‌دانند، آنوقت شما به ازدواج حضرت عمر با دختر حضرت علی خرده می‌‌گیرد؟؟.

دختر شیرخواره کجا و دختر ۱۱ ساله کجا؟؟؟؟ طبق فتوای جناب خمینی ممکن است شخصی ۱۰۰ ساله بخواهد دختر ۵ ساله‌ای را صیغه کند، آنوقت تکلیف چیست؟؟ دختری که به سن بلوغ هم نرسیده!!.

[۲۰۹] البته تعدادی از علما نیز او را ثقه دانسته‌اند ولی در علم رجال همیشه جرح مقدم است بر تعدیل و در صف منتقدان او یحیی بن معین وجود دارد که ابو عبدالله در موردش می‌فرماید: او عالم‌ترین شخص به علم رجال است و همینطور امام احمد و بخاری و ابن مبارک و.... هم جزء مخالفان او هستند و او را ترک کرده و همانطور که گفتیم، بعضی او را دروغگو می‌‌دانند. [۲۱۰] در مورد او مراجعه کنید به سیر اعلام النبلاء امام ذهبی: ج ۱۹، ص ۸۳. [۲۱۱]تهذیب التهذیب ابن حجر: ج۹ ص ۱۵۷ – ۱۵۹، و تهذیب الکمال المزی:ج ۲۵ ص ۲۴۷-۲۵۲. [۲۱۲]چون خود حضرت علی ÷در روایت دیگری فرموده بود: او را برای پسر برادرم(جعفر) می‌خواهم. [۲۱۳] ابن اسحاق: ج۵، ص۲۳۱ـ ۲۳۳، نیز نک, السیرة النبویة ابن کثیر: ج۴، ص۵۸۲، ۶۱۱ _دارالمعرفة_ بیروت، ۱۳۹۶ق, و منابع دیگر. [۲۱۴] اگر تاریخ تولد حضرت فاطمه را طبق سلیقه شیعه در سال ۵ بعد از بعثت بدانیم سن هنگام ازدواج ایشان ۹ یا ۱۰سال می‌شود. [۲۱۵] تحریر الوسیلة: ج۲ مساله ۱۲.