به روشنی آفتاب - ازدواج امیرالمومنین عمر با ام کلثوم رضی الله عنهما

شبهه: عدم کفائت دینی عمر با ام کلثوم:

طبق نظر اهل سنت، رعایت کفائت دینى نیز یکى از شرائط ازدواج است.

أبو طالب مکى به نقل از سفیان ثورى مى‌نویسد:

ثورى مى‌گفت: هنگامى که مردى خواستگارى کرده و بگوید که این زن چقدر مال دارد، بدانید که او دزد است! و به او دختر ندهید!.

همچنین به بدعت‌گذار و به فاسق و ستمگر، و شارب خمر و رباخوار نباید دختر داد.

اگر کسى چنین کند، دین خویش را نابود کرده و رحم خویش را قطع کرده و سرپرستى دختر خویش را به خوبى انجام نداده است، زیرا او نیکى به این دختر را ترک کرده است! اینها همتاى دختر آزاد مسلمان عفیف نیستند!.

ابن قدامه مقدسى، برترین فقیه حنابله تصریح مى‌کند که «کفائت دینی» در ازدواج شرط است و فاسق نمى‌تواند با عفیفه ازدواج نماید. و سپس به نقل از احمد بن حنبل مى‌نویسد که هیچ قومى با بنى‌هاشم کفو نیستند و نمى‌توانند با آن‌ها ازدواج نمایند:

همتا کسى است که دین دار و صاحب رتبه باشد، به همین سبب فاسق همتاى زن عفیف نیست، زیرا شهادت فاسق مردود است...

و از احمد بن حنبل نقل شده است که غیر قریشى، کفو قریشى نیست، و غیر بنی‌هاشمى، کفو بنی‌هاشمى نیست، زیرا رسول خدا جفرمودند: خداوند من را از کنانه از نسل اسماعیل برگزید، و از میان کنانه قریش را برگزید و از میان قریش بنى‌هاشم را برگزید و از میان بنى‌هاشم من را برگزید.

روایت مورد استدلال ابن قدامه را مسلم نیشابورى در صحیحش از وَاثِلَةَ بن الْأَسْقَعِ از رسول خدا ج، نقل کرده است.

جواب:

خب که چه؟ اجماع اهل سنت بر این است که برترین انسان‌ها بعد از پیامبران ابوبکر و عمر هستند. در مورد بنی‌هاشم و غیر بنی‌هاشم نیز قبلاً سخن رفت.

ترمذی از ابی سعید خدری اینگونه نقل می‌کند:

«أَبِى سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: إِنَّ أَهْلَ الدَّرَجَاتِ الْعُلَى لَيَرَاهُمْ مَنْ تَحْتَهُمْ كَمَا تَرَوْنَ النَّجْمَ الطَّالِعَ فِى أُفُقِ السَّمَاءِ وَإِنَّ أَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ مِنْهُمْ وَأَنْعَمَا» [۳۷۵]. «از ابی سعید (الخدری) سروایت شده که رسول الله جگفت: اهل درجات العلیَ را اشخاصی که تحتشان هستند مثل نجم طالع در افق سماء رؤیت می‌‌کنند و ابا بکر و عمر از آنها (یعنی از اهل درجات العلیَ) هستند و افضلند».

اهل درجات العلی یعنی اشخاصی که دارای درجه و مرتبه علیا و بزرگ هستند و به قولی بلندمرتبه می‌‌باشند. رسول الله جبیان می‌‌کند که تفاوت درجه این افراد با افراد معمولی به مقدار فاصله نجم تا سطح ارض است یا به قول عامیانه تفاوت آنها از آسمان تا زمین است. رسول الله جمی‌‌گوید که: در بین اهل درجات العلی نیز ابوبکر و عمر دارای درجه‌ای علیا هستند.

و ابن ماجه نیز نقل می‌کند که: «عَلِيّاً يَقُولُ: خَيْرُ النَّاسِ بَعْد رَسُولِ اللَّه ج، أَبُو بَكْر. وَخَيْرُ النَّاسِ بَعْد أَبِي بَكْر عُمَر»‏ [۳۷۶]. «از علی بن ابی طالب ÷روایت شده که گفت: بهترین مردم بعد از رسول الله ص، ابوبکر است و بهترین مردم بعد از ابی بکر، عمر».

و در کتب اهل تشیع نیز بسیار مانند آن موجود است که مجال نقل آنها نیست.

[۳۷۵] سنن الترمذی (باب مناقب ابوبکر صدیق س) ج۵ ص ۲۶۸ .. _ بیروت _ لبنان. [۳۷۶] سنن ابن ماجه، لأبی عبد الله محمد بن یزید الربعی، کتاب فضائل أصحاب رَسُول اللَّه ج، باب فَضْلُ عُمَرَ.