مقدّمه‌‌‌ی مؤلف

حمد و سپاس آن خدایی را که ازدواج را تشریع کرد و به سوی آن فرا خواند و زناشویی را حلال و بدان ترغیب نمود و آن را از قوانین دینش قرار داد و به وسیله‌‌‌ی آن شهر‌‌‌ها را آباد و بندگان را زیاد نمود؛ چنانکه خداوند سبحانه و تعالی می‌‌‌فرماید:

﴿وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنۡ عِبَادِكُمۡ وَإِمَآئِكُمۡۚ إِن يَكُونُواْ فُقَرَآءَ يُغۡنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ٣٢﴾[النور:۳۲].

«مردان و زنان مجرد (و بی‌‌‌همسر) خود را همسر دهید، و (نیز) غلامان و کنیزانتان که شایسته (و نیکوکار) هستند (همسر دهید). اگر فقیر باشند، خداوند از فضل (و کرم) خویش آن‌‌‌ها را بی نیاز می‌‌‌کند، و خداوند گشایش دهنده‌‌‌ی آگاه است».

علاوه بر آن خدای عزّوجل می‌‌‌فرماید:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا١﴾[النساء: ۱].

«ای مردم از پروردگارتان بترسید، آن کسی که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را (نیز) از او آفرید، و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، و از خدایی که به (نام) او از همدیگر درخواست می‌‌‌کنید، و (همچنین) از (گسستن) پیوند خویشاوندی بپرهیزید. بی‌‌‌گمان خداوند همواره بر شما مراقب (و نگهبان) است».

و درود و سلام بر سرور جهان، حضرت محمد ج بهترینِ همسران و دعوت کننده به نکاح، کسی که بهترین و نیکوترین الگو در حُسن معاشرت و زیبایی اخلاق است.

خانواده اولین و مهمترین گام، در بنای اجتماع و همچنین در محکم نمودن روابط میان افراد مجتمع به حساب می‌‌‌آید؛ به گونه‌‌‌ای که سلامت و صلاحیت آن‌‌‌ها وابسته به آن است و این امر نیز مبتنی بر حسن اختیار زوجین و التزام آن‌‌‌ها به شریعت خداوند است تا خانواده مالامال از مهر و محبت خانواده را فراگیرد.

هدف از ازدواج، استمرار و بقای نسل بشری در خلال رابطه‌‌‌ی مقدسی است که موجب تسکین نفس از اضطراب و نگرانی می‌‌‌گردد و به سبب خویشاوندی، روابط جامعه را استحکام می‌‌‌بخشد و زندگی را از لذّت و خوشی در جوار یک همسر صالح پرهیزکار، بهره مند می‌‌‌سازد.

اسلام خانواده‌‌‌ی مسلمان را بر اساس حسن شوهرداری و سرپرستی مرد و مسئولیت‌‌‌های اجتماعی و اداری و تدابیر او نسبت به خانواده و نیز بر اساس اطاعت همسر و ارتباط عمیق او نسبت به شوهر و فرزندانش پایه ریزی کرده است و در این صورت، مهر و محبت به اوج خود می‌‌‌رسد و عواطف قلبی موج می‌‌‌زند و خانواده در سایه‌‌‌ی دین به رشد و کمال می‌‌‌رسد.

مرکزیت خانواده در وجود زن است؛ زیرا تنها اوست که می‌‌‌تواند با سرپرستی خوب و نظارت مستمر خود و به وسیله‌‌‌ی اعتماد دوطرفه‌‌‌ی زوجین به خاطر بناکردن زندگی مشترک و رسیدن به امنیت و استقرار، با تحمل سختی‌‌‌ها و مشکلات، خانواده را به کانون آرامش و راحتی تبدیل کند.

در این کتاب از مسائل زیادی از جمله مباحث ذیل، بحث شده است: ترغیب به ازدواج و فواید حاصله از آن؛ معیارهای انتخاب همسر؛ خواستگاری؛ عقد و شرایط شب زفاف به دلیل اینکه تأثیر زیادی در زندگی زوجین و همچنین در مورد ضرورت انجام این اعمال، الزامی است.

آن گاه به مسایلی از جمله: نکاح‌‌‌های رایج و حکم اسلام در مورد آن‌‌‌ها، به خصوص در مورد ازدواج موقت به سبب آثار منفی آن که اجتماع را تهدید می‌‌‌کند و از آن‌‌‌جا که زندگی زناشویی بر اساسی عادلانه از حقوق و واجبات بنا شده است، پرداخته شده است؛ چرا که سعادت و خوشبختی خانواده‌‌‌ی مسلمان به آن نهفته است.

آن‌‌‌گاه، به مسأله‌‌‌ی تعدد زوجات در اسلام و ضرورت آن و شبهه‌‌‌های مطرح شده در مورد تعدّد زوجات پیامبر ج و پاسخ به این شبهات پرداخته شده است.

سپس به ذکر نمونه‌‌‌های واقعی از زندگی پیامبر ج، صحابه ش و تابعین برای ازدواج‌‌‌های مبارک، موفق و نیکو پرداخته شده است.

و در نهایت به زندگی جاوید مردان و زنان بهشتی که از لذّت‌‌‌ها و خوشی‌‌‌های آن برخوردارند، سخن به میان آمده است و این پاداشی است برای آنان؛ به خاطر اعمال صالحی که در دنیا انجام داده‌‌‌اند.

یوسف علی بدیوی

دمشق ۸ / شعبان / ۴۱۰ هـ.

۵ / اذار / ۱۹۹۰ م.