ازدواج و خوشبختی زناشویی در سایه اسلام

۲- حسن خلق

پیامبر در این ارتباط چنین می‌‌‌فرمایند: مردم معادنی هستند که در خیر و شر و گرانمایگی و فرومایگی با هم متفاوتند.

ایشان فرموده‌‌‌اند:

«النَّاسُ مَعَادِنُ، فَخِيَارُهُمْ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خِيَارُهُمْ فِي الْإِسْلَامِ إِذَا فَقُهُوا». [۶۲]

ترجمه: «مردم، معادن خیر و شر هستند. بهترین آن‌‌‌ها در جاهلیت، بهترین آن‌‌‌ها در اسلام‌‌‌اند، اگر دانا شوند».

«بر این اساس، پیامبر ج به کسی که قصد ازدواج دارد، تاکید ورزیده‌‌‌اند که انتخاب همسرش بر اساس اخلاق پسندیده و پاکی و اصالت باشد و در صدد ازدواج با دختری برآید که بر اساس تعالیم اسلامی تربیت یافته است و از زن زیبا روی پرورش یافته در محیط فساد دوری گزیند.

پیامبر ج می‌‌‌فرماید: «إیّاکُم وَخضراءَ الدمن».

«از سبزه‌‌‌ی مزبله بپرهیزید».

اطرافیان گفتند: ای پیامبر سبزه‌‌‌ی مزبله چیست؟ فرمود:

«الْمَرْأَةُ الْحَسْنَاءُ فِي مَنْبَتِ السُّوءِ». [۶۳]

«زن زیبا روی که در محیط فاسدی رشد یافته باشد».

و نیز می‌‌‌فرماید: «تَخَيَّرُوا لِنُطَفِكُمْ، وَانْكِحُوا الْأَكْفَاءَ، وَأَنْكِحُوا إِلَيْهِمْ». [۶۴]

ترجمه: «بهترین‌‌‌ها را (از زنان) برای نطفه‌‌‌هایتان انتخاب کنید و با همتا و همسان خود ازدواج کنید».

باز از ایشان، چنین روایت شده است: «تَخَيَّرُوا لِنُطَفِكُمْ فَإِنَّ الْعِرْقَ نَزَّاعٌ». [۶۵]

ترجمه: «بهترین را برای نطفه‌‌‌هایتان انتخاب کنید؛ زیرا رگ کشنده است».

و نیز از ایشان چنین روایت شده است:

«تزوَّجوا في الحِجْرِ الصَّالحِ فإنَّ العِرقَ دسَّاسٌ». [۶۶]

ترجمه: «با زن صالح از خانواده‌‌‌ی خوب، ازدواج کنید؛ زیرا که فرزندان از اخلاق پدر و مادر تاثیر خواهند پذیرفت».

از احادیث ذکر شده چنین استنباط می‌‌‌گردد که برای پیامبر ج دیدگاه جوانانی که تمایل به ازدواج دارند بسیار مهم است؛ چرا که آنان باید به انتخاب همسرشان از مکانی سالم «و خانواده‌‌‌ای صالح» بپردازند و همسرانی را انتخاب کنند که از نطفه‌‌‌های پاک و دارای ریشه‌‌‌ی سالم باشند و راز موجود در آن این است که فرزندان عادات درست و اخلاق نیکو برگزینند؛ زیرا که فرزند مطابق اصل و سرشت مادرش، پرورش می‌‌‌یابد و علاوه بر آن باید در انتخاب دایه‌‌‌ی شیرده، به اصل و خانواده و خلق و خوی او توجه ‌‌‌شود.

عثمان بن ابی عاص ثقفی پسرانش را در انتخاب همسر نصیحت می‌‌‌کند و می‌‌‌گوید: «ای فرزندانم! کسی که ازدواج می‌‌‌کند، مانند کسی است که نهالی را می‌‌‌نشاند، پس انسان باید بنگرد که کجا نهالش را می‌‌‌کارد، و ریشه‌‌‌ی بد به ندرت «ثمر می‌‌‌دهد» که درخور ستایش و تمجید باشد. پس «نیکو» انتخاب کنید، هرچند که طول کشد».

کسی که قصد ازدواج می‌‌‌کند، باید از ازدواج با زنی که دارای خصوصیات زیر است، بپرهیزد: ۱- زن انّان: زنی که بسیار فریاد و ناله و شکایت می‌‌‌کند و دارای اعصاب ناآرام و مشوشی است. ۲- زن منّان: زنی که بسیار بر شوهرش منت می‌‌‌گذارد و می‌‌‌گوید من به خاطر تو این کار و آن کار را کردم. ۳- زن حنّان: و آن زنی است که مشتاق و آرزومند برای شوهر دیگر یا داشتن فرزند از شوهر دیگر می‌‌‌شود. ۴- زن حدّاق: زنی که به هر چیزی نگاه کند، آرزوی داشتن آن را می‌‌‌کند و همسرش را وادار به خریدن آن می‌‌‌کند. ۵- زن برّاق: زنی که تمام روز را در صاف کردن صورت و تزیین آن سپری می‌‌‌کند تا این که ظاهر و صورت خویش را با آرایش، زیبا و درخشنده نماید. ۶- زن شدّاق: زنی که پرگو و پرحرف و بسیار یاوه‌‌‌گو و بیهوده‌‌‌گو است.

[۶۲] به روایت طیالسی در مسندش (ص: ۳۲۴). [مؤلف] در صحیح مسلم نیز با شماره (۲۵۲۶) آمده است. [مصحح] [۶۳] به روایت رامهرمزی در الأمثال شماره (۸۴) و قضاعی در الشهاب شماره (۶۲۲). [مؤلف] آلبانی در السلسلة الضعیفة (۱۴) می‌‌‌گوید: بسیار ضعیف است. [مصحح] [۶۴] به روایت ابن ماجه (۱۹۶۸) در النکاح باب: الأکفاء. و دار قطنی (۳/۲۹۹) و حاکم (۲/۱۶۳) و ابونعیم در الحلیة (۳/۳۷۷). [مؤلف] آلبانی در السلسلة الصحيحة (۱۰۶۷) می‌‌‌گوید: با مجموع طرق آن صحیح است. [مصحح] [۶۵] امام غزالی در (إحیاء ۲/۳۷۷) این حدیث را آورده است. [مؤلف] آلبانی در السلسلة الضعيفة (۳۳۹۴) می‌‌‌گوید: موضوع است. [مصحح] [۶۶] ابن عدی از انس روایت کرده است، دیملی در مسند الفردوس و مدینی در کتاب تضییع العمر والأيام از ابن عمر روایت کرده اند. حافظ عراقی می‌‌‌گوید: هر دو حدیث بالا ضعیف‌‌‌اند (الإحياء ۲/۷۲۴) و (فیض القدیر ۳/۲۴۱). [مؤلف] آلبانی در السلسلة الضعيفة (۳۴۰۱) می‌‌‌گوید: موضوع است. [مصحح]