ازدواج و خوشبختی زناشویی در سایه اسلام

الف) اطاعت کردن از او

از جمله حقوق مرد بر زن، این است که در امور خیر که گناهی در آن‌‌‌ها نیست، از مرد اطاعت کند؛ چرا که خداوند تبارک و تعالی حق سرپرستی زن را به مرد بخشیده است؛ پس واجب است از او اطاعت شود رسول الله ج می‌‌‌فرماید: «لَوْ أَمَرْتُ أَحَدًا أَنْ يَسْجُدَ لِأَحَدٍ، لَأَمَرْتُ الْمَرْأَةَ أَنْ تَسْجُدَ لِزَوْجِهَا مِنْ عِظَمِ حَقِّهِ عَلَيْهَا».

«اگر جایز بود که من امر کنم به کسی که کس دیگری را سجده کند، به زن امر می‌‌‌کردم که شوهرش را به خاطر بزرگی حق شوهر بر او سجده کند». [۲۰۴]

حاکم و غیره از حضرت عایشهل روایت می‌‌‌کنند که فرمود: از حضرت رسول‌‌‌الله ج پرسیدم: چه کسی بزرگ‌‌‌ترین حق را بر زن دارد؟ فرمود: «شوهرش» حضرت عایشه گفت: چه کسی بزرگ‌‌‌ترین حق را بر مرد دارد؟ پیامبر ج فرمود: «مادرش». [۲۰۵]

علاوه بر آن پیامبر ج می‌‌‌فرماید: «لا ينظرُ اللهُ تباركَ وتعالى إِلَى امرأةٍ لَا تَشْكُرُ لزوجِهَا وَهِيَ لَا تَسْتَغْنِي عَنْهُ». [۲۰۶]

ترجمه: «خداوند سبحان و تعالی به زنی که سپاسگزار شوهرش نباشد، نمی‌‌‌نگرد؛ چرا که هرگز از یاری شوهرش بی‌‌‌نیاز نمی‌‌‌شود».

از حضرت ابن عباس روایت شده است که فرمود: زنی نزد حضرت محمد ج آمد و گفت: ای رسول خدا! من از طرف زنان خدمت شما رسیده‌‌‌ام. خداوند بر مردان جهاد را واجب کرده است که اگر پیروز شوند، پاداش می‌‌‌گیرند و اگر کشته شوند، نزد خدا روزی می‌‌‌گیرند و ما که به آنان مدد و یاری می‌‌‌رسانیم، این امر برای ما چه سودی دارد؟ روایت می‌‌‌کند که رسول الله ج فرمود: «أَبْلِغِي مَنْ لَقِيتِ مِنَ النِّسَاءِ، أَنَّ طَاعَةَ الزَّوْجِ وَاعْتِرَافًا بِحَقِّهِ يَعْدِلُ ذَلِكَ، وَقَلِيلٌ مِنْكُنَّ مَنْ يَفْعَلُهُذ». [۲۰۷]

ترجمه: «هر یک از زنان که از شوهرش اطاعت می‌‌‌نماید و حق وی را ادا می‌‌‌نماید، گویا جهاد نموده است، اما عده اندکی از زنان این اعمال را انجام می‌‌‌دهند».

اسلام میان اطاعت از شوهر و اطاعت خداوند پیوند برقرار نموده است، پیامبراکرم ج می‌‌‌فرماید: «إِذَا صَلَّتِ الْمَرْأَةُ خَمْسَهَا، وَصَامَتْ شَهْرَهَا، وَحَفِظَتْ فَرْجَهَا، وَأَطَاعَتْ زَوْجَهَا دَخلتِ الْجَنَّة». [۲۰۸]

ترجمه: «زمانی که زن نمازهای پنجگانه و روزه ماه مبارک رمضان را به جا آرد و عفت خویش را محفوظ دارد و از شوهرش اطاعت نماید، وارد بهشت می‌‌‌شود».

از حضرت عبدالرحمن بن عوفس روایت شده که پیامبر اکرم ج فرمود: «إِذَا صَلَّتِ الْمَرْأَةُ خَمْسَهَا، وَصَامَتْ شَهْرَهَا، وَحَفِظَتْ فَرْجَهَا، وَأَطَاعَتْ زَوْجَهَا قِيلَ لَهَا: ادْخُلِي الْجَنَّةَ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ شِئْتِ». [۲۰۹]

ترجمه: «زمانی که زن نمازهای پنجگانه و روزه ماه مبارک رمضان را به جا آرد و عفت خویش را حفظ نماید و از شوهرش اطاعت کند، (پس از مرگش) به او گفته می‌‌‌شود از هر کدام از درهای بهشت که می‌‌‌خواهی، وارد شو».

و نافرمانی زن از شوهرش باعث «دخول او» به جهنم خواهد شد:

از حضرت عبد الله ابن عباس س روایت شده است که رسول الله ج فرمود:

«َرَأَيْتُ النَّارَ فَلَمْ أَرَ كَالْيَوْمِ مَنْظَرًا قَطُّ، وَرَأَيْتُ أَكْثَرَ أَهْلِهَا النِّسَاءَ، قَالُوا: بِمَ؟ يَا رَسُولَ اللهِ قَالَ: بِكُفْرِهِنَّ، قِيلَ: أَيَكْفُرْنَ بِاللهِ؟ قَالَ: بِكُفْرِ الْعَشِيرِ، وَبِكُفْرِ الْإِحْسَانِ، لَوْ أَحْسَنْتَ إِلَى إِحْدَاهُنَّ الدَّهْرَ، ثُمَّ رَأَتْ مِنْكَ شَيْئًا، قَالَتْ: مَا رَأَيْتُ مِنْكَ خَيْرًا قَطُّ». [۲۱۰]

ترجمه: «جهنم را دیدم و تاکنون چنین منظره‌‌‌ی هولناکی را ندیده بودم و بیشتر اهل جهنم را زنان تشکیل می‌‌‌دادند. اصحاب گفتند: چرا ای رسول خدا؟ پیامبر ج فرمود: «به خاطر کفرشان» گفته شد: آیا زنان به خدا کفر می‌‌‌ورزند، پیامبر فرمود: «به خاطر توهین و ناسپاسی آن‌‌‌ها به شوهر و اقوام او و کفر و توهین به نیکی وی؛ چرا که اگر در تمامی وقت‌‌‌ها با یکی از آن‌‌‌ها نیکی کنی، سپس از تو یک بدی را مشاهده کند، می‌‌‌گوید: من هرگز از تو نیکی ندیده‌‌‌ام».

از جمله نافرمانی‌‌‌های زن، امتناع او از همبستری با شوهرش به حساب می‌‌‌آید. در این باره پیامبر عظیم ‌‌‌الشأن می‌‌‌فرماید:

«إِذَا دَعَا الرَّجُلُ امْرَأَتَهُ إِلَى فِرَاشِهِ، فَأَبَتْ أَنْ تَجِيءَ فَبَاتَ غَضْبَانَ لَعَنَتْهَا المَلاَئِكَةُ حَتَّى تُصْبِحَ». [۲۱۱]

ترجمه: «زمانی که مرد، زنش را به همبستری فرا می‌‌‌خواند و او از این امر متناع ورزد و شوهر شب را با عصبانیت سپری کند، ملائکه تا صبح بر او لعنت می‌‌‌فرستند».

پس اطاعت اقسام متعددی دارد که تضمین کننده‌‌‌ی سعادت و کامیابی و سربلندی خانواده‌‌‌ی مسلمان به شمار می‌‌‌آید.

[۲۰۴] به روایت ابوداود (۲۱۴۰) در النکاح و ترمذی (۱۱۵۹) در الرضاع و ابن ماجه (۱۸۵۳) و امام احمد (۴/۳۸۱ و ۵/۲۲۸ و ۶/۷۶). [مؤلف] آلبانی در صحیح التغریب (۱۹۳۹) می‌‌‌گوید: حسن صحیح است. [مصحح] [۲۰۵] به روایت حاکم (۴/۱۵۰). [مؤلف] آلبانی در ضعیف التغریب (۱۲۱۲) می‌‌‌گوید: ضعیف است. [مصحح] [۲۰۶] به روایت حاکم (۲/۱۹۰ و ۴/۱۷۴) با موافقۀ امام ذهبی و بزار در کشف الأستار (۲/۱۷۵). [مؤلف] آلبانی در صحیح التغریب (۱۹۴۴) می‌‌‌گوید: صحیح است. [مصحح] [۲۰۷] به روایت بزار در کشف الأستار (۲/۱۸۱). [مؤلف] آلبانی در ضعیف التغریب (۱۲۱۳) می‌‌‌گوید: ضعیف است. [مصحح] [۲۰۸] به روایت بزار در کشف الأستار (۱۷۸ و ۲/۱۷۷). [مؤلف] آلبانی در صحیح الجامع (۶۶۱) می‌‌‌گوید: صحیح است. [مصحح] [۲۰۹] به روایت امام احمد (۱/۱۹۱) و هیثمی در مجمع الزوائد (۴/۳۰۶) می‌‌‌گوید: طبرانی در الأوسط روایت کرده است. [مؤلف] آلبانی در صحیح الجامع (۶۶۰) می‌‌‌گوید: صحیح است. [مصحح] [۲۱۰] به روایت امام بخاری (۱/۸۳) در الإیمان و (۹/۲۹۸) در النکاح و امام مسلم (۹۰۷) در الکسوف. [مؤلف] [۲۱۱] به روایت امام بخاری (۲۹۴ – ۲/۲۹۳) و امام مسلم (۱۴۳) در باب النکاح. [مؤلف]