۲- معاشرت به طور شایسته حتی در حالت کراهیت
خداوند متعال می‌‌‌فرماید:
﴿وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰ أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا ١٩﴾[النساء: ۱۹].
«و با آنها بطور شایسته رفتار کنید، و اگر از آنان (خوشتان نیامد و) کراهت داشتید، پس چه بسا چیزی را خوش نمی‌‌‌دارید، و خدا در آن خیر بسیار قرار می‌‌‌دهد».
و پیامبر اکرم ج نیز می‌‌‌فرماید: «لَا يَفْرَكْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَةً، إِنْ كَرِهَ مِنْهَا خُلُقًا رَضِيَ مِنْهَا آخَرَ». [۱۶۷]
ترجمه: «جایز نیست که مرد مؤمنی همسر مؤمن خویش را مورد نغض قرار دهد؛ زیرا اگر از جهتی از اخلاق او ناراحت شود، از جنبه‌‌‌های دیگر از او راضی می‌‌‌شود».
چرا که در حقیقت هیچ انسانی نمی‌‌‌تواند الگویی کامل باشد و هیچ زندگی‌‌‌ای به طور کلی خوشبخت و سعادتمند نیست؛ زیرا «در زندگی» تلخی‌‌‌ها و مشکلاتی وجود دارد که بر زوجین لازم است با همکاری یکدیگر آن را حل نمایند و بر آن چیزه گردند. اما این عمل، مستلزم صبر و شکیبایی و آرامش در ارتباط با مشکلات به وجود آمده است تا اینکه زندگی ادامه یابد و حالات و امور به شکل طبیعی خود برگردند و در زندگی زناشویی حتی در مواقع تلخ و ناگوار نیز باید این فرموده‌‌‌ی پیامبر ج را الگو قرار دهیم: «أَنْ تُطْعِمَهَا إِذَا طَعِمْتَ، وَتَكْسُوَهَا إِذَا اكْتَسَيْتَ، وَلَا تَضْرِبِ الْوَجْهَ، وَلَا تُقَبِّحْ، وَلَا تَهْجُرْ إِلَّا فِي الْبَيْتِ». [۱۶۸]
ترجمه: «اینکه زن را غذا دهی اگر خودت غذا خوردی و او را بپوشانی اگر خود را پوشاندی (و برای خودت پوشش تهیه کردی) و بر روی چهره‌‌‌اش نزنی و به او دشنام ندهی و با او هیچ گاه قهر و او را تنها نگذاری مگر در خانه».
مرد باید همسرش را در آیینه‌‌‌ی فرموده پیامبر ج بنگرد که می‌‌‌فرماید: «ارفُقْ بالقَواريرِ». [۱۶۹]
ترجمه: «مهربانی کن با (زنان که مانند) ظرف‌‌‌های بلورین و شیشه هستند».
توصیه به مهربانی، بیانگر نهایت لطف، انس و شفقت و تحمل سختی‌‌‌ها و ناراحتی‌‌‌ها و عدالت در حال بغض و ناخشنودی است.
[۱۶۷] به روایت امام مسلم (۱/۴۶۹) در الرضاع. و امام احمد (۲/۳۲۹). [مؤلف] [۱۶۸] به روایت ابوداود (۲۱۴۲) و ابن ماجه (۱۸۵۰) در النکاح و امام احمد (۵ و ۵/۳ و ۴/۴۴۷). [مؤلف] آلبانی در غاية المرام (۲۴۴) می‌‌‌گوید: صحیح است. [مصحح] [۱۶۹] به روایت امام بخاری (۱۰/۵۹۳) در الأدب. [مؤلف]