ازدواج و خوشبختی زناشویی در سایه اسلام

۳- آیا پوشیدن کلاه گیس حلال است یا حرام؟

به بررسی این مسأله به طور مفصل می‌‌‌پردازیم:

زمانی که کلاه گیس از موی طبیعی باشد، پوشیدن آن حرام است؛ چرا که باعث مکر و حیله و فریب می‌‌‌شود، اما زمانی که از موی مصنوعی باشد، حکم آن بر حسب بقاء یا عدم علت تحریم فرق می‌‌‌کند. یعنی اگر کسی به آن نگاه کرد احساس کند که موی طبیعی زن نیست، مباح است، در صورتی که برای شوهرش باشد؛ چون علت تحریم که فریب مرد است، وجود ندارد. امّا اگر کسی که بدان نگاه می‌‌‌کند، احساس کند که موی طبیعی زن است و آن را جزیی از موی زن پندارد، استعمال آن به دلیل وجود علت تحریم یعنی مکر و نیرنگ و فریب حرام است.

در ارتباط با دلایل مذکور می‌‌‌توان به احادیثی که از پیامبر اکرم و نیز آنچه که امامان چهار گانه‌‌‌ی اهل سنت «رضی الله عنهم» از فرموده‌‌‌ی پیامبر اکرم ج استنباط کرده‌‌‌اند، استناد نمود که در ذیل به بیان احادیث و روایات مذکور از ائمه‌‌‌ی چهارگانه می‌‌‌پردازیم:

احادیث:

۱- شیخان در صحیح مسلم و صحیح بخاری از حضرت سعید بن مسیّب روایت می‌‌‌کنند که گفت: آخرین باری که معاویه به مدینه آمد، برای ما سخن می‌‌‌گفت که گلوله‌‌‌ای از موی «سر را» بیرون آورد و گفت: من تاکنون کسی را به جز یهود ندیده‌‌‌ام که این عمل را انجام دهد؛ چرا که پیامبر اکرم ج این عمل را یعنی وصل کردن موی دیگری به موی خویش (به خاطر اینکه دراز دیده شود) دروغ و مکر نیرنگ نامیده است. [۲۲۵]

و نیز مسلم از حضرت سعید بن مسیّب روایت می‌‌‌کند که روزی حضرت معاویهس گفت: شماها مُد و حالت بدی را ایجاد کردید که پیامبر خدا ج از تزویر نهی فرموده‌‌‌اند. در آن هنگام مردی که با عصا راه می‌‌‌رفت و موی مصنوعی به سرش وصل کرده بود، ظاهر شد.

حضرت معاویهس گفت: این همان فریب و تزویر است (که پیامبر از آن نهی فرموده‌‌‌اند). [۲۲۶]

۲- شیخان از عبدالله بن عمرب روایت می‌‌‌کند که رسول خدا ج فرمود: «لَعَنَ اللهُ الْوَاصِلَةَ وَالْمُسْتَوْصِلَةَ، وَالْوَاشِمَةَ وَالْمُسْتَوْشِمَةَ». [۲۲۷]

«خدا لعنت کند کسی را که مو وصله می‌‌‌کند و کسی که درخواست آن را می‌‌‌کند و همچنین خالکوب و کسی که طلب کوبیدن خال می‌‌‌کند».

۳- بخاری از حضرت عایشهل روایت می‌‌‌کند که فرمود: دختری از انصار ازدواج نمود و مریضی ریزش مو گرفت؛ به گونه‌‌‌ای که بی‌‌‌مو شد و قصد کرد که مو به سرش وصل نماید و از پیامبر ج «در این زمینه» سؤال کرد و پیامبر فرمود: «لَعَنَ اللهُ الْوَاصِلَةَ وَالْمُسْتَوْصِلَةَ». [۲۲۸]

«خدا لعنت کند زنی که مو به سر وصل می‌‌‌کند و کسی که طلب چنین کاری را می‌‌‌نماید».

۴- حدیث پنجم آن است که امام مسلم از ابوزبیر روایت کرده است که گفت: از جابر بن عبدالله شنیدم که گفت: پیامبر ج از اینکه زنی مو وصله کند، ناراحت می‌‌‌شد. [۲۲۹]

آراء ائمه‌‌‌ی چهارگانه‌‌‌ی اهل سنت:

نظر شافعیه این است که اتصال موی طبیعی «موی انسان» به سر به طور مطلق حرام است، ولی اتّصال به موی مصنوعی یا موی غیر آدمی به سر بر دو قسم است:

اولاً: اگر چیزی که به مو وصل می‌‌‌شود، نجس باشد، این عمل به خاطر حرام بودن استعمال شیء نجس در نماز و خارج از آن حرام است.

ثانیاً: اگر آنچه به موی سر وصل می‌‌‌گردد پاک باشد، احکام ذیل در مورد آن اجرا خواهد شد:

۱) اگر زنی که این عمل را انجام دهد، شوهر ندارد، یا دارد اما اگر به خاطر «و با اجازه‌‌‌ی» او نباشد، حرام است و اگر با اذن و فقط برای شوهر باشد حلال است.

۲) نظر دوم اینکه حرام است؛ هرچند که با اجازه‌‌‌ی شوهر باشد.

۳) نظریه سوم اینکه به طور مطلق حلال است؛ هرچند که بدون اجازه شوهر باشد و علمائ شافعی قول اول را ترجیح داده‌‌‌اند.

نظر احناف: آنان عقیده دارند که اتصال موی سرِ آدمی به موی سر زن حرام است، اما اگر وصل مویش به موی مصنوعی یا غیر آدمی باشد، به این دلیل که در آن هیچ گونه نیرنگ و فریبی وجود ندارد حلال است.

نظر حنابله و مالکیه: عقیده دارند که اتصال مو به طور مطلق حرام است و تفاوتی در این امر که موی آدمی یا غیر آدمی باشد، ندارد.

[۲۲۵] به روایت امام بخاری (۶/۵۱۵) در احادیث الأنبیاء (باب ۵۴) و امام مسلم (۲۱۲۷) شمارۀ (۱۲۳) در اللباس والزینة. [مؤلف] [۲۲۶] به روایت امام مسلم (۲۱۲۷) شمارۀ (۱۲۴). [مؤلف] [۲۲۷] امام بخاری (۱۰/۳۷۴) و امام مسلم (۲۱۲۲) در اللباس. [مؤلف] [۲۲۸] امام بخاری (۳۷۴) در اللباس. [مؤلف] [۲۲۹] به روایت امام مسلم (۲۱۲۶) در اللباس و الزینة. [مؤلف]