کاتب و منشی خصوصی امیرالمؤمنین و حضور در این قافله:
یکی از نزدیکان علیستابعی بزرگوار عبیدالله بن ابی‌رافع بنده‌ی آزاد شده‌ی پیامبر جاست که کاتب امام علی بود [۵۰٧]. البته پسران ابورافع اعم از عبیدالله و برادرانش یتیم و تحت رعایت علیسبودند [۵۰۸]. علی سرپرستی و تربیت آنان را در خانه‌ی خودش به عهده گرفت و هنگامی که عبیدالله به سن بلوغ رسید و رشد پیدا کرده، علی او را به خود نزدیک نموده و کاتب و منشی خود ساخت. او در پی عهده‌دار شدن این مسولیت کتابی را دربارهی وقایع علی و یکی را نیز دربارهی کسانی که با او در جنگ شرکت نمودند [۵۰٩]، نگاشت.
جعفر صادق از پدرش باقر از عبیدالله بن ابی‌رافع روایت کرده که او پشت سر ابوهریره نماز جمعه خواند که ابوهریره در این نماز سوره‌های جمعه و منافقین را قرائت کرد. عبیدالله می‌گوید: «هنگامی که ابوهریره نماز را تمام کرد پیش او رفته و گفتم شما سوره‌هایی قرائت کردی که علی بن ابی‌طالب نیز در کوفه آن‌ها را قرائت می‌نمود. ابوهریره گفت قرائت این دو سوره را در نماز جمعه از رسول خدا جشنیده‌ام» [۵۱۰].
عبیدالله روایت دیگری نیز ابوهریره از پیامبر جدارد راجع به قرائت سوره‌ی ﴿إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ ١﴾و به سجده رفتن در محل سجده از آن [۵۱۱].
این‌که می‌گوییم عبیدالله بن ابی‌رافع حدیث ابوهریره را روایت و آن را قبول کرده است. به این معنی است که خانوداه‌ی ابورافع همگی روایت ابوهریره را پذیرفته‌اند. چون خانواده‌ی ابورافع جزو خانواده‌های شیعه و نخستین در کوفه‌اند که علی را یاری داده و همراه او و فرزندانش جنگیدند و در حمایت از تشیع نخستین و توسعه‌ی آن کوشیدند. بلکه این خانواده یکی از سی خانواده‌ی کوفی هستند که مورد احترام شیعیان بوده و فضل حمایت از تشیع نخستین را به آنان بر می‌گردانند و بحرالعلوم ذکر این خانواده را بر همه‌ی خانواده‌ها مقدم داشته است.
چیزی که به طور اکید دلالت می‌کند، بر محبت خانواده‌ی ابورافع نسبت به ابوهریره و فرزندانش، موافقت عثمان پسر عبیدالله بن ابی‌رافع است با محرز پسر ابوهریره، در رفتن به سوی عبدالله بن عمر جهت طرح سوالی پیش او [۵۱۲]. چون این موافقت، دلیل است بر این‌که پسران عبیدالله و ابوهریره با هم دوست و صمیمی بوده‌اند و هیچ وقت چیزی به نام تکذیب و دشمنی در میان آنان وجود نداشته است و تکذیب روایت شده دربارهی او چیزی جز اختراع و دروغ‌پردازی عقول متاخر نیست و بدون شک شیعه‌ی منصف امروزی حسن ظن خود نسبت به ابوهریره را از روی حسن ظن متقدمینی چون اولاد علی و مقربان و سلحشوران و کاتبان او بنا می‌نهد.
[۵۰٧] بخاری ج۶ ص ۵۲۰ [۵۰۸] التاریخ الصغیر، بخاری ص۴۱ [۵۰٩] رجال آقای بحرالعلوم ج۱ ص ۲۰۶ [۵۱۰] صحیح مسلم، ج۳ ص۱۵ و منتقی ابن الجارود ص۱۱۲ [۵۱۱] سنن ابن ماجه، ج۱ ص ۳۵۵ و اما روایات عبیدالله از علی در صحیح بخاری، ج۴ ص ٧۲ و صحیح مسلم ج۲ ص ۱۸۵ و ج۳ ص ۱۱۶موچود است. یادآوری می‌شود که روایت مورد اشاره در سنن ابن ماجه نیامده است، بلکه در صحیح مسلم کتاب المساجد و مواضع الصلاه آمده است، آن هم نه از عبیدالله بن ابی‌رافع بلکه یک راوی به نام ابورافع آن را از ابوهریره روایت کرده است. (مترجم) [۵۱۲] التاریخ الکبیر، بخاری ج۳ ص ۲۳۲ ق۲