روش نماز پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم

مقدار قرائت رسول اللهصدر نماز، بعد از فاتحه

پس از سوره فاتحه معمولاً رسول اللهصقرائت را طولانی می‌کرد مگر زمانی که در سفر بود و یا سرفه بر او عارض می‌شد و یا هنگام بیماری و زمانی که صدای گریه کودکی را می‌شنید، در آن صورت، قرائت را مختصر می‌کرد.

انس‌بن مالکسروایت می‌کند: روزی رسول اللهصنماز صبح را به اختصار خواند (و در روایتی: دو سوره از کوتاه‌ترین سوره‌های قرآن را برای قرائت انتخاب نمود) و به نماز، خاتمه داد. اصحاب پرسیدند: ای رسول خداص! چرا (خلاف معمول) امروز قرائت را کوتاه کردید؟ رسول اللهصفرمود: صدای گریه کودکی را شنیدم، گمان کردم که مادرش با ما نماز می‌خواند بدین جهت، اختصار نمودم تا مادرش او را آرام کند. [۱۸۳]

شیوه معمول رسول اللهصاین بود که با انتخاب هر سوره‌ای در نماز، آن را تا پایان، تلاوت می‌نمود [۱۸۴]. و در این مورد فرمود: «أعطوا كلّ سورة حظّها من الرّكوع والسّجود» [۱۸۵](بهره هر سوره را از رکوع و سجده، بپردازید) و «لكلّ سورة ركعة» [۱۸۶](بهره هر سوره، یک رکعت است).

رسول اللهصگاهی یک سوره را دو قسمت می‌نمود و هر قسمت را در رکعتی تلاوت می‌نمود [۱۸٧]. و گاهی همان سوره را که در رکعت اول، تلاوت نموده بود در رکعت دوم نیز تکرار می‌کرد [۱۸۸]. و گاهی در یک رکعت، دو سوره یا بیشتر، تلاوت می‌نمود. [۱۸٩]

مردی از انصار، امام مسجد قبا بود. پس از سوره فاتحه، نه تنها در هر رکعت، سوره اخلاص را تلاوت می‌کرد بلکه سوره‌ای دیگر نیز به آن می‌افزود. نمازگزاران، به این شیوه اعتراض کردند و گفتند: بهتر است تنها با خواندن سوره اخلاص، رکعت را به پایان برسانی و سوره دیگری به آن نیفزایی و یا از تلاوت سوره اخلاص صرف نظر کرده و به سوره‌ای که بعد از آن، می‌خوانی اکتفا کنی، امام گفت: من این شیوه را دوست دارم و اگر شما نمی‌پسندید، دست از امامت برمی‌دارم. از آنجا که بهترین آن جمع، همین امام بود آن‌ها نپسندیدند که شخص دیگری را جایگزین او کنند، سرانجام، این مسئله را با رسول‌ اکرمصدر میان گذاشتند، آن حضرتصپرسید: چرا پیشنهاد این‌ها را نمی‌پذیری؟ چه چیزی شما را پایبند تلاوت این سوره (اخلاص)، نموده است؟ آن مرد گفت: من این سوره را دوست دارم. رسول اللهصفرمودند: «حبّك إیّاها أدخلك الجنّة» [۱٩۰](محبت این سوره تو را به بهشت خواهد رساند).

[۱۸۳] احمد با سند صحیح. این حدیث دلالت بر جواز آوردن کودکان به مسجد دارد و حدیثی که بر سر زبان‌ها متداول است که «جنبوا مساجدکم صبیانکم ...» (کودکان را از ورود به مسجد باز دارید) صحیح نمی‌باشد چنانکه ابن جوزی، منذری، حافظ ابن حجر و دیگران آن را ضعیف دانسته‌اند. [۱۸۴] در این مورد احادیث بسیاری وجود دارد که بعداً ذکر خواهیم کرد. [۱۸۵] ابن ابی‌شیبه و احمد و مقدسی با سند صحیح. یعنی هر سوره طولانی‌تر باشد رکوع و سجده نیز به اقتضای آن طولانی شود (مترجم). [۱۸۶] ابی‌نصر و طحاوی با سند صحیح این مورد استحبابی است. [۱۸٧] احمد و ابویعلی. [۱۸۸] این عمل را در نماز فجر انجام می‌داد چنانکه بعداً ذکر خواهد شد. [۱۸٩] بعداً ذکر خواهیم کرد. [۱٩۰] بخاری (تعلیقا) و ترمذی موصولا و ترمذی آن را صحیح دانسته است.