اذکار سجده
رسول اللهصدر سجده، هر بار اذکار و دعاهای مختلفی انتخاب مینمود و قرائت میکرد، که نمونهای از آنها را در اینجا ذکر میکنم:
۱- «سبحان ربّي الأعلی» (سه مرتبه) [۳٩٧]و گاهی بیشتر از سه مرتبه تکرار میفرمود: چنانکه یک بار در نماز شب، به قدری آن را تکرار نمود که نزدیک بود سجدهاش به اندازه قیامش طولانی شود؛ قیامی که در آن، سورههای «بقره»، «نساء» و «آلعمران» را با گنجانیدن دعا و استغفار خلال آیاتشان، تلاوت کرده بود، چنانکه در بحث قیام اللیل بیان گردید.
۲- «سبحان ربّي الأعلى وبحمده» (سه مرتبه). [۳٩۸]
۳- «سبوح قدوس ربّ الملائكة والرّوح» [۳٩٩](سبوح یعنی پاک از هر نوع آلایش، قدوس یعنی مبارک و روح یعنی جبرئیل).
۴- «سبحانك اللّهمّ ربّنا! وبحمدك، اللّهمّ! اغفرلي» این دعا را به کثریت در رکوع و سجده میخواند و در واقع با این کار، آیه سوره «نصر» را جامه عمل میپوشاند که میفرماید: ﴿فَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ وَٱسۡتَغۡفِرۡهُۚ إِنَّهُۥ كَانَ تَوَّابَۢا٣﴾[النصر: ۳]. [۴۰۰]
۵- «اللّهمّ! لك سجدت وبك آمنت، ولك أسلمت (وأنت ربّي)، سجد وجهي للّذي خلقه وصوّره (فأحسن صوره) وشقّ سمعه وبصره (ف)تبارك الله أحسن الخالقین». [۴۰۱]
(بار الها! برای تو سجده کرده، به تو ایمان آورده و در مقابل تو تسلیم شدهام. تو پروردگار منی، چهرهام برای خدایی که آن را خلق نمود و زیبا ساخت و در آن چشم و گوش آفرید، به سجده افتاده است. با عظمت است بهترین سازنده و آفریدگار).
۶- «اللّهمّ! اغفرلي ذنبي كلّه، ودقّه وجلّه، أوّله وآخره، وعلانیته، وسرّه» [۴۰۲](بار الها! همه گناهان؛ اول و آخر، کوچک و بزرگ و ظاهر و باطن مرا بیامرز).
٧- «سجدلك سوادي وخیالي، آمن بك فؤادي، أبوء بنعمتك عليّ، هذی یدی وما جنیت على نفسي» [۴۰۳].
۸- «سبحان ذي الجبروت والملكوت والكبریاء والعظمة» [۴۰۴].
دعای فوق و دعاهای بعدی را در نماز شب، تلاوت میکرد.
٩- «سبحانك (اللّهمّ!) وبحمدك، لا إله إلاّ أنت» [۴۰۵].
۱۰- «اللّهمّ! اغفرلي ما أسررت وما أعلنت» [۴۰۶].
۱۱- «اللّهمّ! اجعل في قلبي نوراً، (وفي لساني نورا)، واجعل في سمعي نوراً، واجعل في بصري نوراً، واجعل من تحتي نوراً، واجعل من فوقي نوراً، وعین یمیني نوراً، وعن یساري نوراً، واجعل أمامي نوراً، واجعل خلفي نوراً، (واجعل في نفسي نوراً) وأعظم لي نوراً» [۴۰٧].
(بار الها! در دلم و بر زبانم و در گوشهایم و در دیدگانم نور قرار بده و از پایین، بالا، سمت راست، سمت چپ، مقابل و پشت سرم نور عطا کن و در وجودم نور و روشنی قرار ده و نوری عظیم به من عطا فرما).
۱۲- «(اللّهمّ!) (إنّي) أعوذ برضاك من سخطك، و (أعوذ) بمعافاتك من عقوبتك، وأعوذبك منك، لا أحصى ثناء علیك، أنت كما أثنیت على نفسك» [۴۰۸].
(بار الها! از نارضایتی تو به رضایت و از عقوبتت به عفوت و از تو، به تو پناه میبرم. نمیتوانم تو را ثنا گویم تو شایستهای که خود از خویشتن ثنا گویی).
[۳٩٧] احمد، ابوداود، ابن ماجه، دارقطنی، طحاوی بزاز و طبرانی از هفت صحابی. [۳٩۸] ابوداود، احمد، دارقطنی و طبرانی و بیهقی و این حدیث، صحیح است. [۳٩٩] مسلم و ابوعوانه. [۴۰۰] بخاری و مسلم. [۴۰۱] مسلم، ابوعوانه، طحاوی و دارقطنی. [۴۰۲] مسلم و ابوعوانه. [۴۰۳] ابن نصر، بزاز و به تصحیح حاکم و مخالفت ذهبی. [۴۰۴] ابوداود و نسائی با سند صحیح. [۴۰۵] مسلم و ابوعوانه و نسائی و ابن نصر. [۴۰۶] ابن ابیشیبه، (۶۲/۲/۱)، نسائی و به تصحیح حاکم و موافقت ذهبی. [۴۰٧] مسلم، ابوعوانه، ابن ابیشیبه در «المصنف»، (۱۲/۱۰۶/۲). [۴۰۸] مسلم، و ابوعوانه و ابن ابیشیبه در «المصنف»، (۱۲/۱۰۶/۲).