روش نماز پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم

چشم دوختن به محل سجده و خشوع در نماز

رسول اللهصهنگام خواندن نماز، سرش را پایین می‌انداخت و به محل سجده، نظر می‌کرد [۱۲۵].

و زمانی که وارد خانه کعبه شد تا وقتی که از آن بیرون آمد، فقط به محل سجده‌اش می‌نگریست. [۱۲۶]

همچنین فرمود: «لا ینبغي أن یكون في البیت شییء یشغل المصلْی» [۱۲٧](شایسته نیست که در منزل ما (یا محل ادای نماز) چیزی وجود داشته باشد که توجه نمازگزار را به خود جلب کند).

و از نگاه‌کردن به سوی آسمان، در حال نماز، نهی می‌کرد. چنانکه در این مورد آمده است: «لینتهینّ أقوام یرفعون أبصارهم إلى السّماء في الصّلاة؛ أو لاترجع إلیهم (وفي روایة: أو لتخطفنّ أبصارهم)» [۱۲۸](آنهایی که هنگام نمازخواندن، سوی آسمان نگاه می‌کنند، دست از این عمل خود بردارند زیرا بیم آن می‌رود که روشنی چشم‌هایشان به آن‌ها برنگردد، و در روایتی آمده که روشنایی چشم‌هایشان ربوده خواهد شد).

در حدیث دیگری می‌فرماید: «هنگام خواندن نماز، به اطراف خود نگاه نکنید، زیرا هنگام نماز، خداوند، چهره‌اش را به سوی چهره بنده می‌نماید. تا زمانی که بنده چهره‌اش را برنگردانیده است». [۱۲٩]

همچنین در مورد التفات فرمودند: «إختلاس یختلسه الشّیطان من صلاة العبد» [۱۳۰](التفات یعنی به هرسو نگریستن، نوعی دزدی شیطان از نماز بنده است).

و نیز فرموده: خداوند، هنگام نماز، به بنده‌اش می‌نگرد. مگر اینکه بنده، چهره‌اش را به سوی دیگر برگرداند. [۱۳۱]

و از سه عمل، در حین خواندن نماز، نهی فرموده‌اند:

۱- سجده‌‌ای که به سان نوک‌زدن خروس باشد.

۲- گذاشتن نشیمنگاه، بر روی زمین و نصب پاها به سان سگ.

۳- به هر سو نظرکردن، مانند روباه. [۱۳۲]

و همچنین می‌فرمود: «صلّ صلاة مودّع كأنّك تراه، فإن كنت لاتراه فإنّه یراك» [۱۳۳](هر نماز خود را طوری بخوانید که گویا آخرین نماز شماست و خدا را می‌بینید و اگر شما او را نمی‌بینید، یقین کنید که او شما را می‌بیند).

و نیز فرموده: «ما من امريء تحضره صلاة مكتوبة، فیحسن وضوءها وخشوعها وركوعها؛ إلاّ كانت كفّارة لّما قبلها من الذّنوب؛ مالم یؤت كبیرة، وذلك الدّهر كلّه» [۱۳۴](هر کسی که فرارسیدن نماز فرض، وضو، خشوع و رکوعش را خوب انجام دهد، نمازش باعث کفاره گناهان گذشته‌اش خواهد شد، مگر اینکه گناه کبیره‌ای مرتکب شده باشد. و این حکم، برای همیشه جاری است).

یک بار، رسول اللهصدر لباسی که دارای نقش و نگار بود نماز می‌خواند، سپس چشمش به نقوش آن افتاد، پس از اتمام نماز، فرمود: این لباس را به ابوجهم بدهید و شال او را برای من بیاورید، زیرا نزدیک بود نقش‌هایش، در نماز، توجه مرا به خود جلب کند. [۱۳۵]

عایشهلپرده‌ای را روی طاقچه آویزان کرده بود و زمانی که رسول اللهصبه نماز می‌ایستاد، آن پرده که تصویر داشت، روبروی ایشان قرار می‌گرفت، رسول اللهصدستور داد که چون تصاویر روی پرده هنگام نماز، جلب توجه می‌کند آن را از آنجا بردارند. [۱۳۶]

در روایتی دیگر رسول اللهصمی‌فرماید: «لا صلاة بحضرة طعامٍ ولا وهو یدفعه الأخبثان» [۱۳٧](خواندن نماز، هنگامی که غذا حاضر است و یا شخص از ناحیه وضو تحت فشار باشد، درست نیست).

[۱۲۵] ابوداود و نسائی. [۱۲۶] بیهقی و حاکم با تصحیح حاکم (الارواء، ۳۵۴). چشم دوختن به محل سجده، در نماز، سنت است اما بستن چشم‌ها خشوعیست بر خلاف رهنمودهای پیامبرص. [۱۲٧] ابوداود و احمد با سند صحیح (صحیح ابی داود، ۱٧٧۱). [۱۲۸] بخاری و مسلم. [۱۲٩] ترمذی و حاکم و هر دو آن را صحیح دانسته‌اند (صحیح الترغیب، ۳۵۳). [۱۳۰] بخاری و ابوداود. [۱۳۱] ابوداود، ابن خزیمه و ابن حبان (صحیح الترغیب، ۵۵۵). [۱۳۲] احمد و ابویعلی با تصحیح ابن خزیمه و ابن حبان (صحیح الترغیب، ۵۵۶). [۱۳۳] ابن ماجه، احمد و طبرانی و ضیاء در «المختارة» و ابن عساکر و هیثمی فقیه، آن را در «أسن المطالب» صحیح قرار داده است. [۱۳۴] مسلم. [۱۳۵] بخاری و مسلم و مالک (الارواء، ۳٧۶). [۱۳۶] بخاری و مسلم و ابوعوانه. علت اینکه رسول‌اللهص دستور داد آن را بردارند ولی دستور از بین بردن آن را نداد ظاهراً این بود که آنها، عکس و تصاویر موجودات زنده نبودند؛ و الا رسول‌اللهصدستور به نابود ساختن آن می‌داد، زیرا در روایات متعددی که در صحیحین آمده است، رسول‌اللهصتصاویر موجودات زنده را از بین می‌برد. برای تفصیل بیشتر در این مورد به «فتح الباری، ۲۰/۳۲۱» و «غایة المرام فيتخریج احادیث الحلال الحرام» مراجعه کنید. [۱۳٧] بخاری و مسلم.