روش نماز پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم

طولانی نمودن قیام پس از رکوع و وجوب آرامش در آن

رسول اللهصقیام پس از رکوع را تقریباً به اندازه خود رکوع، طولانی می‌کرد. همانطور که شرح آن، گذشت حتی گاهی به قدری آن را طولانی می‌کرد که بعضی‌ها فکر می‌کردند، رسول اللهصفراموش نموده‌اند (که سر از رکوع، بردارند). [۳۶۱]

و به کسی که نماز را درست نمی‌خواند (مسیيء الصلاة) نیز دستور داد که آرامش خود را در رکوع حفظ نماید، چنانکه به ایشان فرمود: «ثمّ ارفع رأسك حتّی تعتدل قائماً؛ (فیاخذ كلّ عظمٍ مأخذ) وفي روایة: «واذا رفعت فأقم صلبك وارفع رأسك حتّی ترجع العظام إلی مفاصلها» [۳۶۲](سپس سر از رکوع بردار و کمرت راست کن و با اعتدال بایست تا هریک از استخوان‌ها سرجای خود برگردد) و نیز فرمود: کسی که چنین نکند، نمازش تمام و کامل نخواهد بود.

همچنین می‌فرمود: «لاینظر اللهﻷإلی صلاة عبدٍ لا یقیم صلبه بین ركوعها وسجودها» [۳۶۳](خداوند، به نماز بنده‌ای که بین رکوع و سجده، کمرش را راست نمی‌کند، توجه نمی‌فرماید).

[۳۶۱] بخاری، مسلم و احمد (الارواء، ۳۰٧). [۳۶۲] بخاری و مسلم. تذکر: به وضوح معلوم است که این حدیث، به حفظ آرامش پس از رکوع، تأکید دارد، بنابراین استدلال بعضی از دوستان حجازی ما از این حدیث بر مشروعیت بستن دست‌ها بعد از رکوع، استدلالی است بی‌مورد. زیرا در مجموع روایات «مسییء الصلاة» چنین مطلبی نیامده است. و اصلاً چنین برداشتی باطل است به خاطر اینکه در این حدیث از بستن دست‌ها در قیام اصلی (قبل از رکوع) بحثی نشده تا چه رسد به قیام بعد از رکوع. و اینکه فرموده است هر یک از استخوان‌ها سر جای خویش برگردد؛ هدف، استخوان‌های کمر است چنانکه قبلاً گذشت. من در اینکه بستن دست‌ها پس از رکوع، بدعت تردیدی ندارم زیرا چنین مطلبی در هیچ یک از روایات نماز نیامده. و اگر چنین چیزی وجود می‌داشت، لابد کسی آن را نقل می‌نمود یا یکی از ائمه و سلف به آن عمل می‌کرد. و اما آنچه شیخ تویجری در صفحه ۱۸-۱٩ رساله‌اش به نقل از امام احمد آورده که ایشان فرموده‌اند: «هر کس خواست بعد از رکوع دست‌هایش را باز بگذارد یا ببندد اشکالی ندارد» حدیث مرفوعی نیست، به فرض صحت نسبت آن به امام احمد، اجتهاد ایشان محسوب می‌شود، که اجتهاد امامی نمی‌تواند بدعت بودن امر ثابتی را از بین ببرد. و برداشت من از این سخن امام احمد این است که ایشان بستن دست‌ها را بعد از رکوع سنت، نمی‌داند، بنابراین آن را به اختیاز نمازگزار گذاشته است، و اگر نه آیا به نظر شیخ تویجری، امام احمد می‌توانست در بستن دست‌ها در قیام قبل از رکوع به نمازگزار اختیار بدهند؟! [۳۶۳] احمد و طبرانی با سند صحیح.