انگیزه تألیف کتاب
وقتی کتاب جامعی در این مورد نیافتم، بر خود لازم دانستم تا برای آن دسته از برادران مسلمانم که برای آنان پیروی از پیامبرنشان در عبادات، مهم است، کتابی تألیف کنم که در برگیرنده مسائل مربوط به نماز پیامبرصاز تکبیر تا سلام باشد. و برای دوستداران واقعی رسول اللهصزمینه عملی نمودن به این دستور پیامبر خداصکه فرمود: «صلّوا كما رأیتموني أصلّی»فراهم گردد.
برای حصول این مطلب، آستین همت، بالا زدم و کلیه احادیثی را که در مورد نماز پیامبرص، در کتابهای مختلف، وجود داشت، بررسی و گردآوری نمودم و به صورت کتابی درآوردم که اکنون پیش روی شما قرار دارد.
در ضمن، با خود عهد کردم که فقط احادیثی را گردآوری نمایم که مطابق اصول مسلم و قوانین علم حدیث، صحیح و ثابت باشند. بنابراین از آوردن هر گونه حدیث ضعیف چه در کیفیت نماز چه در اذکار و فضائل آن، جداً خودداری نمودهام زیرا معتقدم که در هر موضوع، احادیث ثابت [۸]به قدر نیاز وجود دارد که ما را از آوردن حدیث ضعیف، بینیاز میسازد.
باید دانست که حدیث ضعیف، ظنآفرین است و راه به جایی نمیبرد، همانطور که خداوند میفرماید:
﴿وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡٔٗا﴾[النجم : ۲۸].
«ظن و گمان به حق و یقین نمیرساند».
رسول خداصنیز در این مورد میفرماید: «إیّاكم والظّنّ فإنّ الظّنّ أكذب الحدیث» [٩](از گمان بپرهیزید زیرا گمان، بدترین نوع دروغ است).
همچنین باید دانست که عمل نمودن به حدیث ضعیف، نزد خداوند، عبادت محسوب نمیشود. همانطور که رسول اکرمصفرموده است «إتّقو الحدیث عنّی إلاّ ما علمتم» [۱۰](از من حدیث بیان نکنید مگر یقین داشته باشید که سخن من است). پس وقتی که رسول خداصروایت حدیث ضعیف را نمیپسندد و از آن نهی میکند، چگونه عمل به آن را خواهد پسندید؟!
کتاب حاضر را به دو بخش تقسیم نمودم؛ بخش نخست را به عنوان متن کتاب در بالای صفحه و قسمت دوم را به عنوان شرح آن در پایین قرار دادم. در بخش نخست، متن احادیث به گونهای که در کتب سنت آمدهاند، طبق مناسبت هر بحث، بیان گردیده و احیاناً اگر مطلبی در حدیث دیگر در کالبد کلمه یا کلماتی دیگر بیان شده است آن را در میان دو هلال بدین صورت گنجانیدهام (وفي لفظ: كذا وكذا) یا (وفي روایه: كذا وكذا). و در بخش دوم کتاب، به بیان طرق مختلف و ایراد شواهد و بحث بر روی سند و صحت و سقم احادیث آمده در بخش نخست، پرداختهام. چنانکه اگر از راوی، تفردی دیده شده است آن را در میان دو قلاب به اصل حدیث اضافه نمودهام البته بدون اینکه اسمی از شخص تفردکننده برده باشیم.
همچنین در این بخش، مذاهب علما را پیرامون حدیث که آوردهام با ذکر دلایل آنان بیان نموده، سپس نقد و بررسی کرده و از میان آنان یکی را ترجیح دادهام.
از آنجا که زمینه انتشار هردو قسمت کتاب، به خاطر گرفتاریهایی که پیش آمد، فراهم نشد، به ناچار قسمت اول کتاب را جداگانه و بنام «صفة صلاة النبّيّ من التّكبیر إلى التّسلیم كأنّك تراها» چاپ و منتشر نمودم.
به امید اینکه خداوند آن را از ما بپذیرد و برای برادران مسلمان، سودمند قرار دهد و او شنوا و پذیرنده است.
[۸] حدیث ثابت نزد محدثین، اصطلاحی است که شامل احادیث صحیح و حسن و اقسام آنها میباشد. [٩] بخاری و مسلم، (تخریج الحلال و الحرام، ۴۱۲). [۱۰] ترمذی، احمد و ابن ابیشیبه.