شیوه ما، در این کتاب
از آنجا که قرار بود کتاب حاضر، پیرامون نماز پیامبر خداص، نوشته شود، لازم میآمد که بنده پایبند مذهب خاصی از مذاهب رایج، نباشم. بلکه صرفاً خود را پایبند جمعآوری احادیث صحیح و ثابت در این موضوع نمایم، چیزی که محدثین، همیشه بدان پایبند بودهاند. [۱۱]
از اینرو کتاب حاضر در برگیرندهی مسائل پراکندهای میباشد که در کتب مختلف فقه و حدیث و مذاهب مختلف، جمعآوری و بیان شده است و انشاءالله عملکننده به آن، مصداق این قول خداوند قرار خواهد گرفت:
﴿فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ﴾[البقرة : ۲۱۳]
«خداوند، آنهایى را که ایمان آورده بودند، به حقیقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبرى نمود. و خدا، هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت مىکند».
بیپرده عرض کنم که بنده در این کتاب و کتابهایی که بعداً منتشر خواهند شد، پیروی از سنت صحیح را نصب العین و معیار کار خود قرار دادهام. با آگاهی به اینکه نه تنها برخی از دوستان و اهل مذاهب، عملکرد مرا نخواهند پسندید، بلکه به زودی هدف زخم زبانها و قلمها قرار خواهم گرفت. با این حال چارهای جز آن نداشتم زیرا خشنود ساختن مردم، کاری بسیار دشوار و آرزویی دستنیافتی است است و به فرمودهی پیامبر اکرمص: هر کس خدا را از خود برنجاند تا مردم از او راضی شوند، خدا او را به مردم میسپارد. [۱۲]
شاعر چه زیبا سروده است:
ولست بناج من مقالة طاعن
ولو كنت في غار على جبل وعر
(من هرگز از زخم زبان مردم، درامان نخواهم بود حتی اگرچه درون غاری و بر کوه صعب العبوری قرار داشته باشم).
ومن ذا الذي ینجو منالناس سالما
ولو غاب عنهم بین خافتی نسر
(و چه کسی میتواند از دست مردم، نجات یابد؟ حتی اگر از دید آنان در میان درههای نسر، مخفی شود).
ضمناً بنده معتقدم، راهی را که در پیش گرفتهام، همان شاهراه واقعی شریعت است که رسول خداصما را بدان راهنمایی کرده و سلف صالح، یعنی صحابه و تابعین و خصوصاً ائمه اربعه، آن را طی نمودهاند و همه به اتفاق، رجوع و تمسک جستن به حدیث صحیح را واجب و ترک اقوال و آراء مخالف حدیث را ضروری دانستهاند. بنابراین، بنده به پیروی از آنان و در پرتوی سخنان و توصیههایشان این راه یعنی تمسک جستن به حدیث صحیح را نصب العین خود قرار داده، از تقلید کورکورانه روی برتافتهام، خداوند ائمه مجتهد و سلف صالح امت را مشمول عنایات خود قرار دهد.
[۱۱] ابوالحسنات لکهنوی در «امام الکلام فیما یتعلق بالقراءة خلف الامام» (ص ۱۵۶) مینویسد: «هر کس با دید انصاف، وارد دریای فقه و اصول شود و بدون تعصب کنجکاوی نماید، یقیناً به این نتیجه خواهد رسید که مذهب محدثین در اکثر مسائل مختلف فیه بین علما، از دیگر مذاهب، قویتر و مستندتر میباشد. خود بنده هر چند در عمق مسائل اختلافی میروم، مذهب محدثین را منصفانهتر مییابم. پس، از خدا است خوبی آنان و بر اوست جزا و پاداششان. چرا اینطور نباشد! مگر نه اینکه آنان وارثان بر حق پیامبرصو پاسبانان راستین شریعتش میباشند؟ خداوند ما را بر محبت و نقش قدم آنان بمیراند و در زمرهی آنان حشر بگرداند». همچنین سبکی در «الفتاوی» (۱/۱۴۸) مینویسد: مهمترین مسئله مسلمانان، نماز میباشد از اینرو بر هر مسلمان، اهتمام و محافظت بر اوقات و اقامهی آن، لازم و ضروری است. در نماز، یک سری اعمال وجود دارد که امت بر آنها اتفاق نظر دارد و چارهای جز انجام آنها نیست و یک سری اعمال مختلف فیه وجود دارد که نمازگزار در مورد آن، دو راه پیش رو دارد: یا از اختلاف پرهیز نموده و آن طور که بقیه عمل میکنند عمل نماید، و یا اینکه با تحقیق و تفحص مطابق آنچه که در حدیث به اثبات رسیده است، پیش برود. هرگاه چنین کند نمازش نمازی نیکو و شایسته و مصداق این آیه خواهد بود: ﴿فَمَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡيَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا﴾. بنده (آلبانی) میگویم: همین راه دوم، بهتر و بلکه واجب است، زیرا عمل نمودن به پیشنهاد نخست، ممکن نمیباشد و به فرض امکان، کسی که دیده و دانسته به خاطر پرهیز از اختلاف، چنین کند، نمیتواند به این دستور پیامبرصکه فرمود: «صلوا کما رأیتمونی اصلی» جامع عمل بپوشاند زیرا در آن صورت بطور قطع در بخشی از نمازش با پیامبر خداص، مخالفت نموده است. [۱۲] ترمذی، قضاعی، و ابن بشران و به تصحیح ابن حبان «الصحیحة، ۲۳۱».