سوره «الطلاق»
﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا١﴾
1- ای پیامبر! چون - تو و مؤمنان - خواستید زنان خویش را طلاق دهید، پس آنان را در حالی طلاق دهید که به‌سوی عدّه خویش روی آورده باشند – یعنی: در هنگامی طهر وپاکی‌ای که در آن جماع و مقاربت واقع نشده باشد، یا در حالت بارداری آشکار - و حساب عدّه را نگه داشته (و وقتی را که طلاق در آن واقع شده است به خاطر بسپارید) تا هر گاه می‌خواستید به زنان (مطلقه) خویش بازگردید؛ وقت رجعت [1] را بدانید، و از الله که پروردگار شماست بترسید، و زنان مطلقه را از خانه‌هایی که (در هنگام طلاق) در آن سکونت داشتند، بیرون نکنید تا آن‌گاه که دوران عده‌شان به سر می‌رسد، و مدت آن (یعنی:عدۀ مطلقه) سه حیض است – بجز زن خردسالی که هنوز به سن حیض نرسیده است، یا بزرگسالی که حیض او قطع شده و از آن نومید شده است، یا زن باردار (که عدّه آنان در آیات آینده بیان می‌شود) - و برای خود زنان هم جایز نیست که به اختیار خویش از آن خانه‌ها بیرون شوند، مگر این‌که مرتکب عمل زشت وآشکارایی - همچون زنا - گردند، و این است احکام الله که به بندگان خود تشریع نموده، و هر کس از احکام الله تعالی تجاوز کند، پس به راستی که بر نفس خود ستم کرده است، و او را به راه‌های هلاک و نابودی کشیده است. و تو – ای مرد طلاق‌دهنده! – چه میدانی شاید که الله تعالی بعد از این طلاق، کاری را پدید آورد که هرگز آن را توقع نداشتی، پس در نتیجه همسر خویش را به خود بازگردانی.
﴿فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ذَلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا٢﴾
﴿وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا٣﴾
2-3- پس چون زنان مطلقه به پایان عده خود نزدیک شدند، باید با حسن معاشرت و اجرای نفقه، به آنان رجوع کنید، یا با تمام ادا نمودن حقوق آنان و بدون هیچگونه ضرر رساندن رهـایشان کنید، و دو مرد عادل را از میان خود بر رجعت (چنانچه رجوع می‌کردید) یا برجدایی و مفارقت (چنانچه جدا می‌شدید) گواه گیرید، و - ای شهادت‌دهندگان! - شهادت را خاص برای الله ادا نمایید، نه برای چیزی دیگر، این دستوری که الله تعالی شما را به آن دستور داده است، پندی است که با آن کسی را که به الله و روز آخرت ایمان دارد، پند داده می‌شود، و هر کس از الله بترسد و سرانجام به اوامر او عمل نموده و از نواهی او اجتناب ورزد، الله تعالی برای او از هر تنگنائی راه نجات پدید آورد، و برای او اسباب رزق و روزی را از راهی که هرگز به خاطرش نمی‌گذرد و در حسابش نمی‌آید آسان میکند، و هر کس بر الله أ توکل کند پس الله تعالی او را در اجرای همه امورش که او را پریشان کرده است؛ کافی و بسنده است، بی‌گمان الله تعالی به مراد خویش رسنده است، و هیچ چیزی از وی فوت نشده، و هیچ مراد و مطلوبی او را عاجز نمی‌گرداند، به راستی الله تعالی برای هر چیزی میعادی گردانیده است که به آن به پیان می‌رسد، و اندازه‌ای مقرر کرده است که از آن تجاوز نمی‌کند.
﴿وَاللَّائِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِنْ نِسَائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ وَاللَّائِي لَمْ يَحِضْنَ وَأُولَاتُ الْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا٤﴾
4- و زنان طلاق‌شده‌ای که – به سبب کلانسالی - خون حیض (عادت ماهیانه) آنان قطع شده است اگر به شبهه افتادید وندانستید که حکم (عده) آنان چیست؟ پس (باید دانست که) عده آنان سه ماه است، و دختران خردسالی که به سن حیض نرسیده‌اند عده آنان نیز سه ماه است. و زنان باردار مدت عده‌شان این است که وضع حمل کنند (یعنی: عده آنان با وضع حمل به‌پایان می‌رسد)، و هر کس از الله بترسد، و در نتیجه احکام وی را تطبیق کند، الله تعالی برای او کارش را در دنیا وآخرت آسان می‌گرداند.
﴿ذَلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا٥﴾
5- آنچه در پیرامون طلاق و عده یاد شد، حکم الله است که آن را به‌سوی شما - ای مردم! - فرستاده است تا به آن عمل کنید، و هر که از الله بترسد پس تقوا پیشه گیرد با ترک نمودن گناهان و ادا کردن فریضه‌ها، الله تعالی گناهان وی را پاک نموده، و پاداشش را در روز آخرت بزرگ گردانیده، و خودش را به جنت داخل میکند.
﴿أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَإِنْ كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَأْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَإِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى٦﴾
6- زنان مطلقۀ خویش را - در دوران عده‌شان – همچون جای سکونت خویش مسکن دهید، و آن هم در حدود طاقت و توان خود، و به آنان زیان نرسانید تا عرصه را بر آنان در مسکن تنگ کنید، واگر زنان مطلقه‌تان باردار باشند پس بر آنان - در مدت عده‌شان - خرج کنید تا آن‌که حمل خویش را وضع کنند، پس اگر برای شما فرزندان خود را که از نسل شما اند به کرایه شیر دادند، باید کرایه شیردهی‌شان را برایشان بپردازید، و باید یکدیگر را به آنچه که معروف است از جوانمردی وخوشدلی امر کنید، و اگر در مزد شیردهی مادر به توافق نرسیدید پس برای پدر زنی دیگر - جز مادر طلاق شده - شیر خواهد داد.
﴿لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا٧﴾
7- باید شوهر از آنچه الله بر او گشاده است بر زن مطلقه خود و بر فرزند خود خرج کند، در حالی که شوهر دارای گشادگی در رزق باشد، و آن کس که بر وی روزی‌اش تنگ شده است (یعنی: کسی که فقیر و تنگدست است) پس باید از آنچه که الله به او بخشیده است از روزی خرج کند، الله تعالی شخص فقیر را به مانند شخص توانگر تکلیف نمی‌کند، زود است که الله أ پس از تنگدستی و دشواری آسایشی و توانگری را پدید خواهد آورد.
﴿وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِيدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُكْرًا٨﴾
﴿فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا٩﴾
8-9- و بسیاری از شهرها بود که اهالی آنها از فرمان الله و فرمان پیامبرش نافرمانی کردند، پس آنان را در برابر اعمالی که در دنیا انجام داده بودند محاسبه کردیم محاسبۀ سخت، وآنها را عذاب کردیم عذابی بزرگ و ناگوار. پس کیفر زشت سرپیچی و کفر خود را چشیدند، و سرانجام کفرشان هلاک و زیانکاری‌ای بود، که از او بدتر زیانکاری نیست.
﴿أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا١٠﴾
﴿رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا١١﴾
10-11- الله تعالی برای این قومی که سرکشی کرده‌اند، و فرامان وی و فرمان پیامبرش را مخالفت نمودند، عذابی بی‌حد سخت مهیا کرده است، پس ای صاحبان عقل‌های برتر که الله ورسولش را تصدیق نموده و به شریعت وی عمل کردید! باید از الله بترسید، و از خشم و غضب وی باحذر باشید، هرآینه الله به‌سوی شما - ای مؤمنان! - ذکری فرود آورده است که شما را با آن تذکیر نموده، و بر نصیبتان از ایمان و عمل صالح آگاه‌تان می‌سازد. و این ذکر همانا رسول الله است که می‌خواند بر شما آیات الله را، آن آیاتی که برایتان حق را از باطل بیان میکند، تا کسانی را که الله و رسولش را تصدیق نمودند، و به آنچه الله ایشان را امر نموده است عمل نموده و از او اطاعت کرده‌اند؛ از تاریکی‌های کفر به‌سوی نور ایمان بیرون آورد، و هر کس به الله ایمان آورد وعمل شایسته کند، او را به باغهایی در می‌آورد که جویبارها از زیر درختان آن جاری است، در آنجا جاودان وهمیشه می‌باشند، به راستی که الله تعالی روزی مؤمن نیکوکار را نیکو ساخته است.
﴿اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا١٢﴾
12- الله تنها خودش آن ذاتی است که هفت آسمان و (همانند آنها) هفت زمین را آفرید، و امری را که بر پیامبرانش وحی کرده است و این چنین فرمانی را که با آن شئون آفریدگانش را تدبیر میکند در میان آسمانها و زمین فرود می‌آورد؛ تا بدانید - ای مردم! - که الله تعالی بر همه چیز تواناست، هیچ چیزی او را عاجز نمی‌سازد، و (بدانید) این‌که الله تعالی با علم خود همه چیز را احاطه کرده است، پس هیچ چیزی از حیطه علم و قدرت وی خارج نیست.
[1] رجعت یعنی: بازگشت مرد طلاق‌دهند به سوی زن مطلقۀ خود بدون عقد نو.