تفسیر سه جزء آخر قرآن کریم همراه با احکامی مهم برای هر مسلمان

فهرست کتاب

سوره «التحریم»

سوره «التحریم»

﴿أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ١

1- ای‌ پیامبر! چرا خویشتن را از چیز حلالی که ‌الله تعالی آن را برای‌ تو حلال‌ گردانیده‌ منع می‌کنی‌؟ آیا خشنودی‌ زنان‌ خود را می‌طلبی؟ و الله برای تو بسیار آمرزگار و با تو بسیار مهربان‌ است.

﴿قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ٢

2- قطعاً الله تعالی برای‌ شما - ای مؤمنان! - گشودن و شکستن‌ سوگندهایتان‌ را مشروع ‌کرده‌ است با ادای‌ کفاره‌ آن، وکفاره آن قرار ذیل است: طعام دادن ده مسکین، یا لباس پوشاندن ایشان، یا آزاد کردن یک برده. و الله أ نصرت‌دهنده و کارساز ‌شماست، و اوست‌ دانا به‌ آنچه‌ که‌ شما را اصلاح می‌کند پس آن را برایتان مشروع می‌گرداند، و اوست حکیم‌ در افعال‌ و سخنان‌ خویش.

﴿وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ٣

3- و آن‌گاه‌ که‌ پیامبر بـا همسر‌ خـود حفصه ل رازی را در مـیان نهـاد، و حفصه ل ‌آن‌ راز‌ را با عائشه‌ ل در میان‌ گذاشت‌ (به‌ گمان‌ این‌که‌ در این‌ کار حرجی‌ نیست‌ واشکالی‌ وجود ندارد) و الله تعالی پیامبر را بر افشا نمودن‌ او راز وی را مطلع‌ گردانید؛ (آنگاه پیامبر ج) حفصه‌ ل را به بخشی‌ از آن‌ رازگوئی‌اش‌ خبر داد، و - از روی‌ کرم‌ - از خبر دادن آن به بخشی‌ دیگر صرف‌نظر نمود. پس‌ چون پیامبر او را از افشای‌ رازش خبر داد، آن‌ زن ‌گفت: چه‌ کسی‌ تو را از افشای‌ راز توسط من ‌آگاه‌ کرده‌ است‌؟ گفت: مرا از آن الله دانای‌ آگاه که‌ هیچ‌ امر نهانی‌ای ‌بر او پنهان نمی‌ماند با خبر کرده است.

﴿إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ٤

4- ‌ اگر شما دو زن‌ (حفصه و عائشه ب) به‌ درگاه‌ الله برگردید و توبه‌ کنید (الله تعالی برگشت و توبه شما را می‌پذیرد) به راستی که از شما چیزی صادر شده است که بر شما توبه کردن را واجب می سازد، زیرا دلهای‌ شما به دوست داشتن چیزی مایل گردیده (یعنی: افشای راز وی) که رسول الله ج آن را ناخوش می‌دارد، و اگر هردو با هم‌ علیه او در کاری همدستی کنید که باعث اذیت او می‌باشد؛ پس (باید دانیست که) الله تعالی خودش مولای و یاور اوست‌ و این چنین جبرئیل‌ و شایستگان‌ مؤمنان، و فرشتگان‌ نیز بعد از نصرت ‌الله،‌ پشتیبانان ویاوران او اند بر علیه ‌کسی که او را اذیت می‌دهد و با او دشمنی می‌کند.

﴿عَسَى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا٥

5- اگر شما را - ای همسران! - پیامبر ج طلاق‌ دهد، چه‌ بسا پروردگارش‌ برای‌ او همسرانی‌ - دوشیزه و غیر دوشیزه - بهتر از شما عوض‌ دهد، زنانی که برای الله با طاعت گردن نهندگان، به الله و رسولش ایمان دارندگان، از الله تعالی فرمانبران، به سوی آنچه الله دوست دارد از طاعت وی برگشت کنندگان، الله تعالی را بسیار پرستشگران، و روزه‌داران اند.

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ٦

6- ای کسانی که الله و رسولش را تصدیق نموده و به شریعت وی عمل کرده‌اند! نگاهدارید خویشتن را با انجام‌ دادن‌ آنچه‌ که‌ الله تعالی‌ شما را بدان ‌امر کرده‌ است‌ و ترک‌ آنچه‌ که‌ شما را از آن‌ نهی‌ کرده‌ است، و خانواده خویش را نیز ‌نگاهدارید با آنچه خویشتن را نگاه داشتید، (آری! خود وخانواده‌تان را نگاهدارید) از آتشی که آتش‌انگیز آن مردمان و سنگها اند، عذاب کردن اهل آن بر عهده فرشتگانی گمارده شده است که بسیار نیرومند سخت‌رو در معاملات خویش اند، الله تعالی را در فرامینش مخالفه نمی‌کنند، و هر چه‌ به‌ آنان‌ فرمان‌ داده‌ می‌شود انجام‌ می‌دهند.

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ٧

7- و گفته می‌شود به کسانی که این را انکار نمودند که الله تعالی همان معبود برحق است، و به الله کفر ورزیدند: امروز عذرها نجویید؛ جز این نیست که سزای آنچه را در دنیا می‌کردید داده می‌شوید.

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ٨

8- ای کسانی که الله و رسولش را تصدیق نموده و به شریعت وی عمل کرده‌اند! بازگردید از گناهان خود به سوی طاعت الله بازگشتنی که گناهی بعد از آن نیست، باشد که پروردگارتان از شما بدیهای اعمالتان را پاک کند، و شما را به بوستانهای درآورد که از زیر کاخ‌های آن جویبارها روان است، روزی که الله تعالی پیامبر و کسانی را همراه او ایمان آورده‌اند خوار نسازد، و عذاب هم ندهد، بلکه قدر و شأن آنان را بلند سازد، نور آنان در پیشاپیش و سمت راستشان راه می‌رود، می‌گویند: پرودگارا! برای‌ ما نور ما را تمام‌ ده تا از صراط بگذریم و به جنت راه یابیم،‌ و ما را عفو کن و از گناهان ما درگذر و گناهان ما را بپوشان، همانا تو بر هر چیز توانایی.

﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ٩

9- ای پیامبر! با کسانی که کفر را اظهار نموده و آن را اعلان کرده‌اند جهاد کن و با ذریعۀ شمشیر علیه آنان بجنگ، و با کسانی که کفر را پوشیده و آن را پنهان نمودند با ذریعۀ حجت ودلیل و برپایی حدود الهی و شعائر دین؛ جهاد کن، و در جهاد با هردو گروه از شدت و درشتی کار بگیر، وجایگاهشان که در روز آخرت به سوی آن باز می‌گردند «جهنم» است، و بد گردیده است آن بازگشتی که به سوی آن باز می‌گردند.

﴿ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ١٠

10- الله تعالی در شأن کفار - در باره‌ آمیزش‌ ومعاشرت کفار با مسلمانان‌ ونزدیکی‌شان از آنان، وآنکه این کار هیچ‌ سودی‌ به‌حالشان‌ ندارد چراکه ایشان به الله تعالی کفر ورزیده‌اند - به حال همسر پیامبر الله «نوح» و همسر پیامبر الله «لوط» إ مثلی آورده است: که‌ این دو زن در زیر‌ نکاح‌ دو بنده‌ از بندگان‌ شایسته‌ ما بودند، پس‌ آن‌ دو زن به‌ آن‌ دو بنده‌ ما خیانت‌ دینی کردند، زیرا هردو کافر بودند، پس آن دو‌ پیامبر از همسران خود چیزی‌ از عذاب الله را دفع‌ نکردند، و به هردو همسر گفته‌ شد: به دوزخ درآئید همراه با کسانی که بدان در می‌آیند. و در ایراد این مثل دلیلی است بر اینکه خشاوندی و نزدیکی به پیامبران و نیکان برای انسان هیچ سودی نمی‌بخشد مادامیکه اعمالش بد وزشت است.

﴿وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ١١

11- و الله تعالی در شأن مؤمنان - آنانی که الله را تصدیق نمودند، و به تنهایی او را عبادت کردند، و به شریعت وی عمل نمودند، و آنکه آمزش ایشان باکفار در معامله، به ایشان زیان نمی‌رساند- به حال همسر فرعون مثلی آورده است - آن زن مؤمنه‌ای که در عصمت سخت‌ترین کفار قرار داشت - آنگاه که گفت: پروردگارا! برایم نزد خودت در جنت خانه‌ای بنا کن، و مرا از تسلط فرعون وشکنجه وی و از هرچه از اعمال بدی که از وی سر می‌زند، رها کن، و این چنین مرا از مردمان پیروان وی در ستمکاری و گمراهی و از عذابشان نجات ده.

﴿وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ١٢

12- و نیز الله تعالی مثلی‌ آورده‌ است‌ برای‌ کسانی‌ که‌ ایمان‌ آورده‌اند مریم‌ دختر عمران‌ را که‌ فرج‌ (شرمگاه) خود را نگاهداشت، و آن را از آلودگی‌ به‌ بی‌حیایی‌ محفوظ ومصون داشت، پس الله تعالی به‌ جبرئیل‌؛ فرمان‌ داد‌ تا در چاک ‌پیراهن‌ وی‌ (از جای‌ گریبانش)‌ بدمد، پس دم او به‌ رحم وی رسید، و در نتیجه‌ او به عیسی؛ باردار شد، و کلمات‌ پروردگار خود را تصدیق‌ کرد، و به قوانین‌ و احکامی‌ که‌ برای‌ بندگانش‌ مشروع‌ کرده‌ است‌ عمل نمود، و به کتابهای او که بر پیامبران نازل کرده است نیز عمل نمود، و از فرمانبرداران‌ بود.