سوره «الملک»

﴿تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ١﴾

1- خیر الله أ بسیار و انعام‌ وی بر تمام آفریدگانش فراوان گردیده‌ است‌، آن ذاتی که پادشاهی و فرمانروایی‌ آسمانها و زمین‌ در دنیا و آخرت‌ به دست اوست، و حکم و فرمان او در هردو (دنیا و آخرت) نفوذکننده و روان است، و او بر همه‌ چیز تواناست. و از این آیه کریمه ثابت بودن صفت «دست» برای الله أ بر گونهﺍی که لایق بزرگی و کمال اوست، استفاده می‌شود.

﴿الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ٢﴾

2- همان‌ کسی که‌ مرگ‌ و زندگی‌ را آفرید؛ تا شما را - ای مردم! - بیازماید که‌ کدام‌ یک‌ از شما کردارش نیکوتر و با اخلاص‌تر است؟ و اوست‌ «عزیز» یعنی: غالب‌ که‌ هیچ چیزی او را عاجز نمی‌دارد، آمرزگار برای کسی‌ که‌ توبه‌ پیشه‌ کرده‌ است‌ از بندگانش. و در این آیه تشویقی است بر ادای طاعات، و منعی است از ورزیدن گناهان.

﴿الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ٣﴾

3- همان‌ کسی که هفت‌ آسمان‌ را بالای یکدیگر و هماهنگ آفریده است، تو - ای ‌بیننده‌! - در آفرینش‌ الله‌ بخشایشگر، هیچ‌ اختلاف، تضاد‌، کجی‌ و ناسازگاری‌ای‌ نمی‌بینی، باز نگاهت‌ را به‌ آسمان‌ بدوز (و تأمل‌ کن‌)‌ آیا هیچ‌ شکاف‌ یا رخنه‌ و خللی در آن‌ می‌بینی؟

﴿ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ٤﴾

4- ‏باز هم دیدۀ خود را بارها و بارها پیاپی بگشای و بنگر، سرانجام دیده‌ات‌ با ذلت‌ و حقارت‌ از این‌که‌ (در آفرینش‌ آسمان)‌ چیزی‌ از عیب‌ را ببیند، خسته‌ و مانده‌ به‌ سویت‌ بازمی‌گردد.

﴿وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطِينِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ٥﴾

5- بی‏گمان ما آسمان نزدیک (به شما) را که به چشمها دیده می‌شود، با ستارگان بزرگ و درخشنده‌ای آراسته‌ایم، و آنها را شهابهای سوزاننده‌ای گردانیده‌ایم برای شیطانهای که (خبر آسمان را) به دزدی می‌شنوند، و برای آنها در آخرت عذاب آتش افروخته‌ای را آماده کرده‌ایم که گرمای آن را خواهند چشید.

﴿وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ٦﴾

6- و برای کسانی که‌ به‌ آفریدگارشان‌ کفر ورزیده‌اند عذاب‌ جهنم‌ است،‌ و جهنم چه‌ بد سرانجامی‌ است برای آنان.

﴿إِذَا أُلْقُوا فِيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِيقًا وَهِيَ تَفُورُ٧﴾

7- چون‌ این کافران در جهنم (دوزخ) افگنده‌ شوند برای آن ‌آوازی سخت و زشتی‌ می‌شنوند، و آن‌ (دوزخ‌) بر ایشان برمی‌جوشد جوشیدن سخت.

﴿تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ٨﴾

8- نزدیک‌ است‌ که‌ دوزخ‌ از شدت‌ خشم‌ بر کفار، از هم‌ شگافته‌ و پاره‌پاره‌ شود، هرگاه‌ که‌ گروه‌ از مردم در آن‌ افگنده ‌شوند، وظیفه‌داران آن - از سر توبیخ‌ و سرکوفت‌ - از ایشان‌ می‌پرسند: آیا نزد شما در دنیا پیامبری نیامد که‌ شما را از این عذابی که بسر می‌برید برحذر می‌ساختند؟.

﴿قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ٩﴾

9- نگهبانان دوزخ را پاسخ داده گفتند: آری! نزد ما فرستاده‌ای‌ از جهت الله أ آمد و ما را بیم‌ و هشدار داد، پس‌ ما آن فرستاده را تکذیب ‌کردیم، و - در بارۀ آنچه با خود از آیات آورده بودند - گفتیم: الله بر هیچ یکی از بشر (آدمیان) چیزی‌ فرو نفرستاده‌ است، بی‌گمان‌ شما – ای فرستادگان - از حق‌ و راه‌ راست‌ بسیار دور هستید.

﴿وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ١٠﴾

10- ‏و اعتراف‌کنان گفتند: اگر ما می‌شنیدیم شنیدن کسی که طلبگار حق است، و یا می‌اندیشیدیم در آنچه به سوی آن فراخوانده شده‌ بودیم؛ هرگز از زمره دوزخیان نمی‌گشتیم.

﴿فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقًا لِأَصْحَابِ السَّعِيرِ١١﴾

11- پس‌ به‌ تکذیب و کفر خود - که‌ به‌ سبب‌ آن‌ سزاوار عذاب‌ دوزخ‌ شدند - اعتراف‌ کردند، پس‌ دوری‌ باد بر اهل‌ دوزخ از رحمت‌ الله.

﴿إِنَّ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ١٢﴾

12- بی‌گمان‌ کسانی‌ که‌ از پروردگار خویش‌ می‌ترسند، سرانجام او را پرستش نموده و - در حالی که از چشم مردم پنهانند - از او نافرمانی نمی‌کنند، و این چنین از عذاب او می‌هراسند در حالی که آن را با چشم ندیده‌اند؛ آنان‌ را نزد الله أ عفو و بخشایش بزرگی است ‌که‌ به‌ سبب‌ آن‌ از گناهانشان‌ در می‌گذرد، و نیز برایشان مزدی ‌بزرگی‌ است که‌ همانا بهشت‌ می‌باشد.

﴿وَأَسِرُّوا قَوْلَكُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ١٣﴾

13- و پنهان‌ دارید – ای مردم! - سخن‌ خود را در هر کاری از کارهایتان، یا آشکارش‌ نمایید، هر دو حالتان پیش الله تعالی یکسان است، بی‌گمان‌ او ـ به‌ آنچه‌ در سینه‌ها نگاهداشته شده‌است داناست، پس چگونه سخنان و کردارهای شما بر او پوشیده می‌ماند؟!

﴿أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ١٤﴾

14- آیا پروردگار جهانیان به آفریدگان خود و شئون ایشان دانا نیست، و حال آنکه او خودش آنها را آفریده و آفرینش ایشان را استوار و نیکو کرده است؟ و او تعالی به بندگان خویش «لطیف» (یعنی: بسیار با رأفت‌ و پر مهر‌)، و به آنها و اعمالشان آگاه و داناست.

﴿هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ١٥﴾

15- الله تعالی تنها خودش ذاتی است که زمین‌ را برای شما‌ نرم و هموار ‌گردانید تا بر آن‌ استقرار یابید، پس‌ در فراخنا و اطراف‌ وجوانب‌ آن‌ (برای انواع‌ کسب‌ و کار) رهسپار شوید، و از رزق‌ الله أ که آن را برای‌ شما از زمین‌ برآورده‌ است، بخورید، و تنها به‌سوی‌ اوست‌ برانگیختن‌ از قبرها برای حساب و جزا. و در آیه کریمه اشاره‌ای است به طلبیدن رزق و روزی و کسب و پیشه، و دلالتی است بر اینکه الله أ تنها خودش معبودی برحق است، هیچ شریک و همتای ندارد، و نیز دلالتی است بر قدرت (شکست‌ناپذیر) او تعالی، و یادآوری است به نعمتهای او تعالی، و باحذر ساختنی است از تکیه کردن به دنیا و آرام گرفتن به سوی آن.

﴿أَأَمِنْتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ١٦﴾

﴿أَمْ أَمِنْتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ١٧﴾

16-17- – ای کفار «مکه» - آیا از الله أ که‌ در بالای آسمان‌ است‌ ایمن‌ شده‌اید آن‌که‌ شما را در زمین‌ فرو برد؟ پس‌ بناگاه‌ زمین‌ (در هنگام‌ فروبردنتان)‌ به‌ لرزش‌ و جنبش‌ در ‌آید تا همه هلاک شوید. آیا از الله أ که‌ در بالای آسمان‌ است‌ ایمن‌ شده‌اید آن‌که بر شما بادی بفرستد که با سنگریزه‌ها سنگسارتان کند؟ پس‌ - ای کافران! - چون عذاب را به چشم سر دیدید، آنگاه به‌ زودی ‌خواهید دانست‌ که‌ بیم‌ دادن‌ من‌ شما را چگونه‌ است‌؟ و آنگاه دانستن برایتان سودی نبخشد. و این آیه کریمه صفت «علو» (یعنی: بلند و بالا بودن) را برای الله أ چنان که لایق بزرگی و کمالش هست، ثابت می‌سازد.

﴿وَلَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ١٨﴾

18- و هرآینه‌ کسانی‌ که‌ پیش‌ از کفار «مکه» بودند – همچون قوم نوح، عاد و ثمود – پیامبرانشان را تکذیب کردند، پس‌ (بنگر که) انکاری من بر آنان، و تبدیل نمودنم نوش و نعمتی را که آنان بسر می‌بردند، به عذابی که بر آنان فرود آمده و هلاکشان ساخت؛ چگونه بود؟!

﴿أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ بَصِيرٌ١٩﴾

﴿أَمَّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ جُنْدٌ لَكُمْ يَنْصُرُكُمْ مِنْ دُونِ الرَّحْمَنِ إِنِ الْكَافِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ٢٠﴾

﴿أَمَّنْ هَذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ بَلْ لَجُّوا فِي عُتُوٍّ وَنُفُورٍ٢١﴾

19-21- آیا این کافران گرفتار غفلت شده‌اند، و به‌ پرندگان‌ بر فراز سرشان‌ ننگریسته‌اند، که‌ در هنگام‌ پرواز بالهایشان‌ را گشاده‌ می‌دارند، و گاه‌ آن را به پهلوهای خویش فرو می‌بندند؟ در آن هنگام جز الله‌ رحمان‌ کسی‌ آنان‌ را از افتادن (به زمین) نگاه‌ نمی‌دارد، بی‌گمان‌ او تعالی به‌ هر چیز بیناست، در خلق و آفرینش او هیچ کمبودی و ناسازگاریی دیده نمی‌شود. بلکه کیست آن‌ کسی‌ که‌ او به‌ پندار شما – ای کافران! - لشکری ‌برای شما است که‌ شما را در برابر الله‌ رحمان ‌یاری می‌کند ‌آنگاه که الله به شما رسانیدن زیانی را خواهد؟ نیستند کافران‌ در این پندار خویش، مگر در فریب‌ و گمراهی بزرگی‌ از جهت‌ شیطان‌ (که‌ آنها را بدان‌ می‌فریبد). بلکه چه‌ کسی‌ است‌ این روزی‌دهندۀ گمان‌برده شده که‌ - اگر الله رزق‌ خود را باز گیرد و آن را از شما باز دارد - به‌ شما روزی‌ دهد؟ بلکه‌ کافران ‌در عناد و سرکشی‌ و نفرت از حق پای‌ فشارند، نه بآن گوش می‌دهند و نه از آن پیروی می‌کنند.

﴿أَفَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ٢٢﴾

22- آیا آن کس که نگونسار بر روی افتاده راه می‌‌رود - نمی‌داند کجا برود وچگونه باید رفت - هدایت یافته‌تر و بر راه استوارتر است؟ یا آن کسی که با قامت راست، تندرست و بر پای ایستاده بر راه روشنی راه می‌رود که در آن هیچگونه کجی‌ای نیست؟. این مثلی است که الله أ آن را در حق کافر و مؤمن یاد کرده است.

﴿قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ٢٣﴾

﴿قُلْ هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ٢٤﴾

23-24- بگو - ای‌ پیامبر! – به ایشان: الله أ همان کسی است که‌ شما را از نیستی به وجود آورد، و پدید آورد برای‌ شما گوش‌ها را تا به‌ وسیله‌ آن‌ بشنوید، و چشم‌ها را تا به‌ وسیله‌ آن‌ ببینید، و دلها را تا به‌ وسیله‌ آن بیندیشید، شما - ای کافران! - بسیار کمی شکر این نعمتها را برای پروردگارتان - که آنها را بر شما ارزانی کرده‌است - ادا می‌نمایید. بگو به ایشان: الله تعالی همان کسی است که‌ شما را آفریده و بر روی زمین پراکنده ساخت، و بعد از این پراکندگی پس برای حساب و جزا به سوی او گرد‌آورده می‌شوید.

﴿وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ٢٥﴾

﴿قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ٢٦﴾

25-26- و کافران می‌گویند: ای محمد! این‌ وعده که‌ شما در مورد حشر و قیامت‌ به‌ ما می‌دهید؛ چه وقت‌ فرا می‌رسد؟ اگر شما – ای مؤمنان! - در وعدۀ خود راست‌ گویانید پس‌ ما را از وقت تحقق یافتن آن خبر دهید. بگو - ای‌ پیامبر! – به آنان: آگاهی‌ از وقت‌ برپاشدن‌ قیامت‌ تنها به الله أ اختصاص دارد‌ (و دیگری آن‌ را نمی‌داند) و من‌ فقط بیم‌دهنده‌ای هستم برای شما، که‌ شما را از عاقبت‌ کفرتان‌ بیم‌ می‌دهم،‌ و برایتان‌ آنچه‌ را که‌ الله أ مرا به‌ بیان‌ آن‌ امر نموده ‌است‌ - به خوبترین صورت - بیان‌ می‌کنم.

﴿فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَقِيلَ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ٢٧﴾

27- پس هنگامی‌که کافران عذاب‌ الله أ را نزدیک‌ خود ببینند و آن را به چشم مشاهده کنند، نشانه ذلت و حقارت و بدحالی بر چهره‌های‌ ایشان هویدا گردد، و از روی نکوهش و سرزنش به ایشان گفته‌ شود: این‌ است‌ آنچه‌ آن‌ را در دنیا به‌ شتاب‌ می‌طلبیدید.

﴿قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَهْلَكَنِيَ اللَّهُ وَمَنْ مَعِيَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَنْ يُجِيرُ الْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ٢٨﴾

28- بگو – ای پیامبر! – به این کافران: به‌ من‌ خبر دهید، اگر الله مرا و مؤمنانی را که همراه‌ من‌اند بمیراند - همان‌ گونه‌ که‌ شما در حق ما‌ آرزو و تمنا‌ دارید - یا بر ما رحمت آورد پس اجل‌های ما را به‌ تأخیر افگندن، و ما را از عذاب خود رهایی بخشد‌ (آری‌! اگر فرض‌ کنیم‌ که ‌چنین‌ شود:) پس‌ کدام کسی است‌ که‌ شما را از عذابی‌ دردناک‌ حمایت کرده و رهایی‌ می‌دهد؟.

﴿قُلْ هُوَ الرَّحْمَنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ٢٩﴾

29- بگو: الله همان خدای رحمان است که ما او را تصدیق نموده‌ایم، و به دین و شریعت او عمل کرده‌ایم، و از او پیروی نموده‌ایم، و در اجرای تمام کارهای خود تنها بر او تکیه کرده‌ایم، پس‌ آن‌گاه که عذاب فرود آید؛ به‌ زودی‌ خواهید دانست‌ - ای کافران! – که کدام یکی از دو گروه – ما یا شما - ‌در دوری و گمراهی‌ آشکاری است که از راه راست الله، به‌دور رفته است.

﴿قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ٣٠﴾

30- بگو - ای‌ پیامبر! - به این مشرکان: مرا‌ خبر دهید؛ اگر آب‌ شما - که از آن می‌نوشید - در زمین‌ فرو رود، به‌ گونه‌ای‌ که هرگز امکانات‌ شما (مانند دلو و غیره) به‌ آن ‌دسترسی‌ یافته‌ نتواند؛ پس‌ چه‌ کسی‌ جز الله برای شما آب‌ روان‌ می‌آورد؟ که بر روی زمین جاری بوده و برای دیدگان آشکارا باشد.