سوره «الجن»
﴿قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا١﴾
﴿يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا٢﴾
1-2- بگو – ای پیامبر! -: الله تعالی به من وحی کرده است که گروهی از جن به تلاوتم قرآن را بخوبی گوش دادهﺍند، پس چون قرآن را شنیدند برای قوم خود گفتند: هرآینه ما قرآنی را شنیدیم که در فصاحت و بلاغتش، و در حکمتها و احکام و اخبارش عجیب بود. به سوی حق و راستی راه می‌نماید، پس آن را تصدیق کردیم و به آن عمل نمودیم، و هرگز برای پروردگارمان - که ما را آفریده - کسی را در عبادتش شریک نمی‌سازیم.
﴿وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا٣﴾
3- و حقا که بلند است بزرگی و شأن و جلال پروردگار ما، او نه همسری و نه فرزندی بر گرفته است.
﴿وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا٤﴾
4- و اینکه جاهل ما – یعنی ابلیس - در حق الله تعالی سخنی می‌گفت دور از حق و صواب، چون دعوای همسر و فرزند.
﴿وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا٥﴾
5- و اینکه ما چنین می‌پنداشتیم که هیچ کسی بر الله دروغ نمی‌بندند، نه از آدمیان و نه از جنیان در نسبت دادن زن و فرزند به او تعالی.
﴿وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا٦﴾
6- و اینکه مردانی از انس به مردانی از جن پناه می‌بردند، پس مردان جن – در نتیجۀ پناه بردن انسانها به ایشان - بر بلا و ضعف و هراس انسانها افزودند. و این پناه جستن به غیر الله - که الله تعالی آن را بر اهل جاهلیت انتقاد گرفته – از انواع شرک اکبر به شمار می‌رود، شرکی که الله تعالی آن را نمی‌آمرزد مگر به ذریعۀ توبۀ راست و درست. و در این آیت هشدار شدیدی است از پناه بردن به جادوگران وشعبدﻩبازان و همسانان آنان.
﴿وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا٧﴾
7- و اینکه کفار انس نیز پنداشتند، همچنان‌که شما – گروه جنیان - پنداشته بودید که هرگز الله تعالی کسی را بعد از مرگ برنمی‌انگیزد.
﴿وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا٨﴾
8- و اینکه ما – گروه جنیان – (چنان‌که عادت ما بوده است) خواستیم که به آسمان برسیم تا سخنان اهل آسمان را بشنویم، پس آن را پر از فرشتگانی یافتیم که از آن نگهبانی می‌کنند، و پر از شهابﻫـای سوزانندهﺍی یافتیم که به ذریعۀ آن کسی را که به آسمان نزدیک شود تیر انداخته می‌شود.
﴿وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا٩﴾
9- و اینکه ما پیش از این برای آن‌که اخبار آسمان را بشنویم, در گوشه‌ها و کنارهای آسمان جایهای اختیار می‌نمودیم، ولی اکنون هر کس بخواهد دزدانه گوش فرا دهد، برای خود شهابی در کمین می‌یابد که او را می‌سوزاند وهلاکش می‌کند. و این دو آیت باطلﻛـنندۀ ادّعاهای نادرست جادوگران وشعبدﻩکنندگان است، آنانی که ادّعای علم غیب می‌کنند، و به دعواهای دروغ وساختگی خود ضعیف خردان را فریب می‌دهند.
﴿وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا١٠﴾
10- و اینکه ما – گروه جنیان – نمی‌دانیم آیا برای ساکنان زمین شر و بلا در نظر گرفته شده است، و یا این که پروردگارشان خیر و هدایت ایشان را خواسته است؟
﴿وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا١١﴾
11- و اینکه از میان ما جمعی نیکوکاران و پرهیزگارانند، و جمعی غیر از اینند - یعنی: کافران و فاسقانند - ما فرقه‌ها و گروههای متفاوت و گوناگونی هستیم.
﴿وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ نُعْجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَنْ نُعْجِزَهُ هَرَبًا١٢﴾
12- و اینکه ما یقین داریم که الله تعالی بر ما قادر است، و ما در قبضه و فرمانروایی او قرار داریم، و اگر حق تعالی در بارۀ ما چیزی را اراده کند – هرجا که باشیم - هرگز از او خود را خلاص نمی‌توانیم کرد، و اگر بما زیانی خواهد هرگز نمی‌توانیم خود را از شکنجۀ او خطا کرده به آسمان گریخت.
﴿وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا١٣﴾
13- و اینکه ما چون قرآن را شنیدیم، به آن ایمان آوردیم، و اقرار نمودیم که آن حقی است از نزد الله أ، پس هر کس به پروردگارش ایمان آورد، او نه از نقصانی در خوبیهایش بیم دارد و نه از ستمی که بسبب افزودن در بدیهایش به او برسد.
﴿وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا١٤﴾
﴿وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا١٥﴾
14-15- و اینکه در میان ما فروتنانیﺍند که به طاعت الله أ گردن نهادهﺍند، و در میان ما نیز کجروان و ستمگرانیﺍند که از راه حق به بیراهه رفته‌اند، پس هر کس به طاعت الله گردن نهد، آنانند که قصد راه حق و درست را کرده‌اند، و در اختیار نمودن آن به کوشش و تلاش برخاسته‌اند، پس سرانجام الله تعالی ایشان را به آن راه هدایت بخشید. ولی آن کجروانی که از راه اسلام به بیراهه رفته‌اند، همانا هیزم وآتشﺍنگیز جهنم اند.
﴿وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا١٦﴾
﴿لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا١٧﴾
16-17- و اگر کافران انس و جن بر راه و روش اسلام پایداری می‌کردند، و از آن به بیراهه نمی‌رفتند، البته بر آنان آب فراوانی می‌بارانیدیم، و رزق و روزیشان را در دنیا گشایش می‌دادیم. تا آنان را بیازماییم: چگونه نعمتهای الله را که بر ایشان ارزانی نموده شکرگزاری می‌کنند؟ و هر کس از طاعت پروردگارش و از گوش‌دادن به قرآن و تدبر آن و عمل به آن روی بگرداند، الله تعالی او را در عذابی سخت و دشوار داخل می‌کند.
﴿وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا١٨﴾
18- و اینکه مسجدها مختصّ یگانه پرستی الله أ است، پس در آنها کسی را جز او تعالی پرستش نکنید، و دعا و عبادت را - در آنها - تنها برای الله خالص بگردانید؛ زیرا مسجدها آباد نشده مگر برای اینکه در آنها تنها الله پرستش شود نه کسی دیگری. و این آیت بیانگر وجوب پاک داشتن مسجدها است از هر چیزی که اخلاص به الله أ و پیروی از محمد ج را آلودﻩگین می‌سازد.
﴿وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا١٩﴾
19- و اینکه چون محمد ج بر پای ایستاده پروردگار خود را عبادت می‌کرد نزدیک بود که جنیان - از شدت ازدحام برای شنیدن قرآن – در گرداگرد آنحضرت ج گروﻩهای برهم نشسته برخی بالای دیگری گردند.
﴿قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا٢٠﴾
20- بگو – ای پیامبر! – برای این کفار: جز این نیست که من تنها پروردگارم را پرستش می‌کنم، و با او کسی را در عبادت شریک نمی‌سازم.
﴿قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا٢١﴾
﴿قُلْ إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا٢٢﴾
﴿إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا٢٣﴾
21-23- بگو – ای پیامبر! – به ایشان: قطعاً من نمی‌توانم از شما زیانی را دور کنم، و نه سودی را برایتان جلب نمایم. بگو: هرآینه اگر پروردگارم را نافرمانی کنم هیچ کسی نمی‌تواند مرا از عذاب او تعالی رها کند، و به جز او پناهگاهی نمی‌یابم که به سوی آن از عذاب الله أ فرار نمایم. لیکن تنها کاری که می‌توانم بکنم اینست که شما را از جانب الله تعالی تبلیغ کنم به آنچه که مرا به تبلیغ کردن آن برای شما امر فرموده است، و برسانم برای شما پیام او را که مرا به آن به سوی شما فرستاده است. و هر کس از الله و پیغمبرش نافرمانی کرده و از دین او روی گرداند، سزای او آتش دوزخ است که از آن هرگز بیرون نمی‌آید.
﴿حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا٢٤﴾
24- تا آن‌گاه که مشرکان آنچه را وعده داده شدهﺍند از عذاب ببینند، پس به هنگامی که عذاب بر ایشان فرود می‌آید خواهند دانست که چه کسی کمک کنندگان و یاورانش ناتوان‌تر است و چه کسی سپاهیانش کم‌تر است؟
﴿قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا٢٥﴾
﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا٢٦﴾
﴿إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا٢٧﴾
﴿لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا٢٨﴾
25-28- بگو – ای پیامبر! – به این مشرکان: من نمی‌دانم آیا این عذابی که وعده داده می‌شوید، زمان او نزدیک است، یا این که پروردگارم زمان طولانی و زیادی را برای آن قرار داده است. و او تعالی دانا است به آنچه از دیدگان پنهان است، پس هیچ کس از خلقش را بر علم غیبش آگاه نمی‌سازد. مگر کسی که الله تعالی او را برای پیامبری خود اختیار نموده و پسندیده است، پس او را بر برخی از غیب آگاه می‌کند، و از پیش رو و از پشت سر آن پیامبر نگهبانانی از فرشتگان را برمی‌گمارد که او را از تعرض جنیان نگه‌دارند، تا مبادا از او استراق سمع کرده و سپس شنوده‌های دزدی‌شده را به‌سوی کاهنان القا نمایند. تا پیامبر ج بداند که پیامبران پیش از او، نیز بر مانند حال او بودند از نگاه تبلیغ و دعوت بحق و صدق، و اینکه او را نگاه کرده شده چنان که آنان را نگاه کرده شده بود، و اینکه الله تعالی از همه چیزهایی که نزد ایشان است - چه در درون و چه در بیرون – از شرایع و احکام و غیره، کاملاً آگاه بوده و بدانها احاطه دارد، و هیچ چیزی از او فوت نمی‌شود، واینکه او تعالی هر چیزی را دانه‌دانه سرشماری کرده است، و هیچ چیزی بر او پنهان نمی‌ماند.