سوره «الفاتحه»
این سوره را " الفاتحه" (آغازکننده) نامیده شده زیرا قرآن عظیم با آن آغاز می‌شود، و آن را نیز " المثانی " (تکرار شده) نامیده شده زیرا آن در هر رکعتی از نمازها تکراراً خوانده می‌شود، و بجز این دو، نامهای دیگری نیز دارد.
﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ١﴾
1- آغاز می‌کنم تلاوت قرآن را به نام " الله " در حالی که از او در اجرای امور خویش یاری خواسته و از او توفیق وقبول را می‌جویم. «الله» نام ویژۀ پروردگار تبارک وتعالی است، بمعنای: معبود برحقی که جز او کسی لایق عبادت نیست، پس این نام ویژﻩترین نامهای اوتعالی است که جز او کسی دیگر را بآن نامیده نمی‌شود. «الرحمن» صاحب رحمت عام وشامل که رحمت او همه چیز را دربر گرفته است. «الرحیم» بسیار مهربان به مؤمنان. «الرحمن» و «الرحیم» از جمله نامهای الله أ است، و در ضمن هریک ازین دو نام اثبات صفت "رحمت" است برای الله أ بر گونه‌ای که لایق عظمت وبزرگی اوست.
﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ٢﴾
2- «الحمد لله رب العالمین» این آیت دربردارنده ثنا وسپاس الله أ است به ذکر صفات او که همه صفات کمال است، و ذکر نعمتهای آشکار ونهان او اعم از نعمتهای دینی و دنیوی، و در ضمن آن دستوری است برای بندگانش که پروردگار خود را حمد وثنا گویند. الله تعالی تنها ذاتی است مستحق حمد وثنای مطلق، و اوتعالی است آغازکنندۀ آفریدگان وکاردانندۀ امور آنان وپرورش دهندۀ تمام خلق به وسیلۀ نعمتهای گوناگون خود وپرورش دهندۀ دوستان خویش به وسیلۀ ایمان وعمل صالح.
﴿الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ٣﴾
3- «الرحمن»: بسیار بخشاینده که بخشایش او همۀ خلق را دربر گرفته است. «الرحیم»: بسیار مهربان به بندگان مؤمن خود. وهریک «الرحمن» و «الرحیم» از نامهای الله أ است.
﴿مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ٤﴾
4- الله سبحانه تنها خودش مالک روز قیامت است که همانا روز جزا بر اعمال است. و در تلاوت بندۀ مسلمان این آیت را در هر رکعتی تذکیر ویادآوری است مر او را به روز آخرت، و تشویق است او را برای استعداد و آمادگی گرفتن برای آن روز با انجام دادن عمل صالح و باز ایستادن از گناهان وبدیها.
﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ٥﴾
5- ما تنها تو را به طاعت و عبادت تخصیص می‌دهیم، و تنها از خودت در تمام کارهای خویش یاری می‌جوییم. پس تمام کارها بدست توست، هیچ کسی هموزن یک ذرهﺍی از آن را مالک نیست. و در این آیت دلیلی است بر اینکه برای بنده جایز نیست چیزی از انواع عبادات را برای کسی جز الله أ صرف کند، مثل: دعا، فریادرسی خواستن، قربانی و طواف وغیره. و نیز در این آیت شفایی است از بیماری تعلق قلب بغیر الله، و از بیماریهای ریا (خودنمایی) وعجب (خودبینی) وکبر.
﴿اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ٦﴾
6- ما را رهبری ورهنمایی کن وتوفیق ده به راه راست، و تا روز دیدارت ما را بر آن ثابت قدم وپایدار ساز. وراه راست همانا دین اسلام است، راه روشنی که به خوشنودی الله أ و بهشت او می‌رساند، آن راهی که خاتم انبیا حضرت محمد جبه آن رهنمایی کرده است، پس نیست بنده را هیچ راهی به سوی سعادت مگر با استقامت وپایداری بر آن راه راست.
﴿صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ٧﴾
7- راه کسانی که بر آنان نعمت ارزانی کردهﺍی از پیامبران وصدیقان وشهیدان ونیکوکاران که آنند راهیافتگان وثابت قدمان. و نگردان ما را از آنانی که پیروی نمودند راه کسانی را که مورد خشم قرار گرفته‌اند، آنانی که حق را شناخته‌اند ولی به آن عمل نکردند، وهمانا یهودیان وهمشکلان آنانند. و نگردان ما را از گمراهان، و ایشان کسانی‌اند که راهیاب نشدند و راه حق را گم کردند، مراد گروه نصاری وپیروان روش آنان است. ودر این دعا شفایی است مر دل مسلمان را از بیماری انکار ونادانی وگمراهی، ودلیلی است بر اینکه بزرگترین نعمت بطور مطلق نعمت اسلام است، پس هرکه حق را شناسندﻩتر و او را پیروتر باشد به راه راست شایسته‌تر است. و شکی نیست که شایسته‌ترین مردم به راه راست بعد از انبیا، یاران پیامبر ج اند. پس این آیت دلالت بر برتری و مرتبه بلند ایشان میکند. و در حق کسی که این سوره را در نماز می‌خواند مستحب است که در پایان تلاوت آن «آمین» بگوید، و معنایش اینست که: الهی! دعایم را اجابت کن. مگر این کلمه به اتفاق علما جزو آیات سوره فاتحه نیست، بناءً همه اجماع نمودند که نباید در مصحف نوشته شود.