سوره «الضحی»

﴿وَالضُّحَى١﴾

﴿وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى٢﴾

﴿مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى٣﴾

1-3- الله تعالی قسم یاد کرده است به وقت چاشتگاه، و مقصود از آن همۀ روز است، و به شب هنگامی که مردم در آن میﺁرامند، وتاریکیش شدت می‌گیرد، و الله تعالی به هرچه خواهد از مخلوقات خود قسم یاد می‌کند، ولی برای مخلوق جایز نیست که به غیر از آفریدگار خود قسم یاد کند، زیرا قسم به غیر خدا شرک است. (جواب قسم اینست:) هرگز پروردگارت تو را – ای پیامبر! – وانگذاشته، و با تو بغض ونفرت نورزیده است آنگاه که فرودآمدن وحی بر تو به تأخیر انداخته شد.

﴿وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى٤﴾

﴿وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى٥﴾

4-5- قطعاً سرای آخرت برای تو بهتر است از سرای دنیا. والبته‌ پروردگارت‌ به‌زودی‌ برایت – ای پیامبر! - در آخرت انواعی از نعمتها می‌‌بخشد،‌ وتو به‌ این‌ نعمتها ‌خشنود خواهی شد.

﴿أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى٦﴾

﴿وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى٧﴾

﴿وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى٨﴾

6-8- آیا تو را الله - پیش از این - یتیم نیافت پس جایت داد و رعایتت فرمود؟! و‌ الله تعالی تو را ازچگونگی‌ ایمان‌ وقرآن غافل‌ یافت‌ به‌ طوری‌ که‌ نمی‌‌دانستی‌ ایمان‌ چیست‌ وقرآن‌ چیست‌؟ پس تو را آنچه آموخت که نمی‌دانستی، و به نیکوترین کارها موفقت ساخت. و تو را فقیر و نادار یافت پس برایت روزی بخشید، و نفست را توسط قناعت وصبر بی‌نیاز گردانید.

﴿فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ٩﴾

﴿وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ١٠﴾

﴿وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ١١﴾

9-11- (پس وقتی که حال چنین است) با یتیم معاملۀ زشت نکن. و گدا را بانگ‌ نزن‌ و او را از خود مران، بلکه او را طعام ده و حاجتش را بجا کن. و از نعمتهای که پروردگارت بر تو گسترده است با مردم سخن بگوی.