تفسیر سه جزء آخر قرآن کریم همراه با احکامی مهم برای هر مسلمان

فهرست کتاب

سوره «المزمل»

سوره «المزمل»

﴿أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ١

﴿قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا٢

﴿نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا٣

﴿أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا٤

1-4- ای مرد جامه‌ بر خود پیچیده!. در شب‌ برای‌ ادای‌ نماز بپاخیز و تمام‌ شب‌ را نماز بگزار، جز اندکی‌ از آن‌ را. نیمه‌اش‌ را بپاخیز یا اندکی از نیمه‌ کم‌ نما تا حد یک‌سوم‌ آن‌ یا اندکی‌ بر نیم‌شب‌ بیفزای تا حد دو سوم‌ آن. قرآن‌ را با نرمی و آهستگی وبیان نمودن حروف و مراعات وقوف‌ بخوان‌.

﴿إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا٥

5- هرآینه‌ ما بر تو – ای پیامبر! – قرآن عظیمی را نازل‌ خواهیم‌ کرد که مشتمل بر اوامر و نواهی واحکام شرعی است.

﴿إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا٦

6- بی‌گمان عبادتی که در دل شب انشاء و آغاز می‌شود مؤثرتر است در دل، و استوارتر و نمایان‌تر است از جهت گفتار؛ زیرا قلب‌ در آن‌ وقت از مشاغل دنیا خالی می‌باشد.

﴿إِنَّ لَكَ فِي النَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا٧

7- هرآینه‌ تو را در روز برای مصالح خود گشت ‌وگذار و تحرک ‌بسیاری است، و به امور رسالت سخت مشغول هستی، پس خویشتن را در شب برای عبادت پروردگارت فارغ کن.

﴿وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا٨

﴿رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا٩

8-9 و یاد کن – ای پیامبر! - نام پروردگار خود را، و او را به نامش بخوان، و در هنگام عبادت خویش (از همه ‌چیز) به سوی او تعالی کاملاً بگسل، و بر او توکل نما. اوست مالک مشرق و مغرب، نیست معبودی برحق جز او، پس بر او اعتماد کن، و تمام امور خود را به او بسپار.

﴿وَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا١٠

10- و در برابر آنچه مشرکان - در حق تو و در حق دینت - می‌گویند صبر کن، و با آنان در افعال باطل ‌شان مخالفه کن، و از ایشان روی گردان، و از ایشان انتقام مگیر.

﴿وَذَرْنِي وَالْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا١١

11- و – ای پیامبر! - مرا با این کسانی که آیاتم را تکذیب‌ می‌کنند‌ و دارای نعمتها‌ و آسایشﺍند واگذار، و به‌ آنان‌ اندکی‌ مهلت‌ ده با تأخیر نمودن عذاب از ایشان تا که زمان مقرر بعذابشان به سر برسد.

﴿إِنَّ لَدَيْنَا أَنْكَالًا وَجَحِيمًا١٢

﴿وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا١٣

12-13- بی‌گمان‌ برای آنان نزد ما در آخرت بندها و زنجیرهای گران، و آتش‌ شعله‌وری است که به آن سوزانده می‌شوند. و (همچنان برایشان نزد ما) خوراک زشتی است که در گلو گیر می‌کند و فرو نمی‌رود، و (همچنان برایشان نزد ما) عذاب درناکی است.

﴿يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَهِيلًا١٤

14- روزی‌ که‌ زمین‌ و کوه‌ها بلرزد، و چنان بجنبش در آید که کوه‌ها - بعد از آن‌ که‌ صخره‌ سنگهایی‌ سخت‌ بوده‌اند - به‌ توده ریگهایی ‌تبدیل‌ می‌شوند که‌ (از شدت‌ تکان‌ و زلزله‌) پاشان‌ و روان‌ گردیده‌اند.

﴿إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولًا١٥

﴿فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذًا وَبِيلًا١٦

15-16- – ای اهل مکه - همانا ما به‌سوی‌ شما محمد ج را به حیث پیامبر‌ فرستاده‌ایم‌ که‌ بر شما - در مورد آنچه از شما سرزده است از کفر و نافرمانی‌ - گواه است، چنان‌که موسی؛ را ‌به‌سوی‌ فرعون‌ سرکش به حیث پیامبر‌ فرستاده‌ بودیم. پس‌ فرعون‌ موسی؛ را تکذیب‌ کرد و به‌ رسالت او، ایمان‌ نیاورد و فرمان او را نافرمانی کرد، پس‌ او را هلاک کردیم هلاک سخت‌ و سنگین. و در این داستان هشدار و تحذیری است از نافرمانی پیامبرمان محمد ج؛ ترس از این که به شخص نافرمان برسد آنچه به فرعون و قومش رسیده بود.

﴿فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِنْ كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا١٧

17- پس‌ - اگر کفر ورزید - چگونه‌ خویشتن را نگه‌ می‌دارید از عذاب روز قیامت که در آن روز‌ کودکان‌ خردسال‌ به‌ سبب‌ شدت‌ هول‌ و سختی‌های‌ آن،‌ پیر و موی‌ سفید می‌شوند.

﴿السَّمَاءُ مُنْفَطِرٌ بِهِ كَانَ وَعْدُهُ مَفْعُولًا١٨

18- آسمان‌ در آن‌ روز - به‌سبب‌ هول‌ و هراس‌ سخت‌ و عظیم‌ آن - از هم شکافته می‌گردد، البته‌ وعده‌ الله در باره به‌وقوع آمدن آن روز قطعاً انجام‌ گرفتنی ‌است.

﴿إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا١٩

19- بی‌گمان‌ این آیات‌ بیم‌دهنده که در آن بانگهای دﻝکوبنده وجود دارد، پند و موعظه‌ای‌ است‌ برای مردم، پس هرکه خواهد از این آیات پند گیرد و بهرمند شود، باید به‌وسیله‌ طاعت و پرهیزگاری راهی به‌سوی خوشنودی‌ پروردگار خود در پیش‌ گیرد، آن پروردگاری که او را آفرید و پرورید.

﴿إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ٢٠

20- بی‌گمان‌ پروردگارت‌ می‌داند که‌ تو – ای پیامبر! – گاهی نزدیک‌ به‌ دوسوم‌ شب،‌ و گاهی نصف‌ آن‌، و گاهی یک ‌سوم‌ آن ‌را برای نماز تهجد برمی‌خیزی، و نیز گروهی‌ از یارانت‌ همراهت‌ برمی‌خیزند، و الله تعالی تنها خودش شب‌ و روز را اندازه‌گیری می‌کند، و اندازه‌های آن دو را می‌داند، و می‌داند که چه مقداری از آن دو می‌گذرد و چه مقداری باقی می‌ماند، الله تعالی دانسته است که‌ شما هرگز همۀ شب‌ را برخاسته نمی‌توانید، بناءً‌ برایتان تخفیف و آسانی را اختیار نمود، پس اینک‌ آنچه‌ را که‌ بر شما از قرآن‌ آسان‌ و مقدور باشد، در نماز شب‌ بخوانید، الله تعالی دانسته است که در میان شما کسانی خواهند بود که بیماری آنان را از قیام‌ شب‌ عاجز می‌دارد،‌ و گروهی دیگری‌ که‌ در زمین‌ برای‌ تجارت‌ و کسب‌ و کار گشت و گذر می‌کنند روزی حلال‌ می‌جویند، و گروهی دیگر که‌ در راه‌ الله - برای اعلای کلمت الله و نشر دین وی - جهاد می‌کنند، پس‌ بخوانید در نمازهای خود هر چه‌ میسر می‌شود از قرآن،‌ و بر نمازهای فرضی خود پایدار باشید، و زکاتی‌ را که‌ در اموال‌ شما فرض‌ شده‌ است بدهید، و از اموال‌ خود – با امید خوشنودی الله - در راﻩهای‌ خیر و نیکویی صدقه کنید، و آنچه‌ از کارهای خیر و نیکویی و طاعتها انجام می‌دهید، اجر و پاداش آن‌ را در روز قیامت نزد الله - نسبت‌ به‌ اعمال‌ خیری‌که‌ آن‌ را در دنیا پیش ‌فرستاده‌ﺍید – بهتر، و ثوابی از آن بزرگتر خواهید یافت، و در تمام احوال خود از الله آمرزش‌ بخواهید؛ بی‌گمان‌ الله سبحانه و تعالی برایتان بسیار آمرزگار، و به شما بسیار مهربان‌ است.