۶- امام زمان
در «إکمال الدین» صدوق و «احتجاج» طبرسی چنین نقل شده است:
«عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ يَعْقُوبَ فِيمَا وَرَدَ عَلَيْهِ مِنَ التَّوْقِيعَاتِ بِخَطِّ صَاحِبِ الزَّمَانِ... وأَمَّا المُتَلَبِّسُونَ بِأَمْوَالِنَا فَمَنِ اسْتَحَلَّ مِنْهَا شَيْئاً فَأَكَلَهُ فَإِنَّمَا يَأْكُلُ النِّيرَانَ، وأَمَّا الخُمُسُ فَقَدْ أُبِيحَ لِشِيعَتِنَا وجُعِلُوا مِنْهُ فِي حِلٍّ إِلَى أَنْ يَظْهَرَ أَمْرُنَا لِتَطِيبَ وِلادَتُهُمْ ولاَ تَخْبُثَ» «اسحاق بن یعقوب از آنچه که از توقیعات امام زمان بر وی وارد شده است، میگوید:... اما کسانی که اموال ما [یعنی حق ما که در اموالشان است] را پنهان میدارند، هر کس که از آن چیزی را حلال شمارد و بخورد، همانا که آتش میخورَد. اما خمسِ آن اموال، به شیعیان ما مباح شده است، و از آن، در حلیّت قرار گرفتهاند، تا هنگامی که امر ما ظاهر شود، برای آنکه زاد و ولدشان پاک باشد و پلید نگردد» [۳۷۷].
پس تا زمان ظهور امام زمـان، خمس اموال بر شیعیان مباح و حلال میباشد، و پرداخت آن واجب نیست. به علاوه، زندگی و فرزندانشان از هرگونه آلودگی مصون است. اما با این همه تأکید، معلوم نیست چرا شیعیان باید بدتـر از کفّار جزیه دهند. آیا جز این است که آن دسته از علمای شیعه، که پرداخت آن را واجب میدانند، تنها به فکر منافع مادی و عیش و نوش خویش هستند؟
شایان ذکر است، احادیثی که در این باب وارد شـده، بیش از آن است که در اینجا آوردیم، و فکر میکنیم به همین اندازه برای شخصِ حقیقتجو کافی است، و چنان که قبلاً هم یادآور شدیم، احادیثی که در باب وجـوبِ خمس ارباحِ مکاسب در کتب حدیثی شیعه آمده است، بیش از ده حدیث نیست، که پنج حدیث آن به روشنی بیان میدارد که خمس ارباح مکاسب، خاصّ امام است، و تمام این احادیث، از حیث سند، ضعیف یا مجهول هستند، و در حلّیت و اِباحۀ آن، بیش از سی حدیث در کتب شیعه موجود است، که بیشتر آنها از حیث سند، صحیح و معتبرند. بر فرضِ وجـودِ احـادیث ضعیف، باز هم از حیث کثرت، چنـد برابرِ احادیث وجوب هستند. به علاوه، گواهی آیات قـرآن و شهادت عقل و وجدان و سنّت پیامبر اکرمصخلاف نظرِ خمسخواران را نشان میدهد.
[۳۷۷] در بحارالأنوار و احتجاج، به جای «إلى أن یظهر أمرنا» نوشته است: «إلى وقت ظهورنا».