و: ریاکار داخل جب الحزن می‌گردد
۱۵ـ وَعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَسقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ جُبِّ الْحُزْنِ قَالُوا: يَا رسولَ الله! وَمَا جُبُّ الْحُزْنِ؟ قَالَ: وَادٍ فِي جَهَنَّمَ، تَتَعَوَّذُ مِنْهُ جَهَنَّمُ كُلَّ يَوْمٍ أَرْبَعَمِائَةِ مَرَّةٍ يَدْخُلُهُ القُرَّاءُ المُراؤُُونَ بأعْمالِهِمْ وإِنَّ مِنْ أبْغَضِ القُرَّاءِ إلى اللهِ الَّذِينَ يَزُورُونَ الأُمَراءَ». (ترمذي، ابن ماجه) [۳].
«از حضرت ابوهریرهسروایت است رسول الله صفرمودند: از جب الحزن به خداوند پناه ببرید، صحابه گفتند، ای پیامبر خدا جب الحزن چیست؟ فرمود: رودخانه‌ای در جهنم است که جهنم روزانه چهار صد بار از آن پناه می‌جوید و در آن قاریان و تحصیل کرده های ریاکار داخل می‌شوند و بدون تردید زشترین قاریان و تحصیل کرده‌ها نزد خداوند کسانی هستند که نزد امراء و حاکمان (ظالم و ستمگر) رفت و آمد دارند».
آری؛ از آیات و روایات مذکور ثابت گردید که در روز قیامت بر شکل ظاهری اعمال هیچگونه ثواب و پاداشی تعلق نمی‌گیرد، بلکه همان عمل موجب سربلندی و سرافرازی و نجات شخص می‌گردد که علاوه بر صحیح بودن شکل ظاهری آن روح و روان عمل، که همان نیت و اخلاص است نیز صحیح باشد.
خداوند حکیم امیال و غرایز گوناگونی را در وجود انسان قرار داده است، تا انسان به وسیله آن زندگی مادی و معنوی خود را تکامل بخشد، اما مهم این است که در میان غرایز و امیال بشر تعادل برقرار گردد، تا طغیان و سرکشی بعضی از آن عرصه را بر تمایلات فطری دیگر تنگ نکند، زیرا که در این صورت انسان از رشد و شکوفائی باز می‌ماند و به کمالات و سعادت ابدی نمی‌رسد.
به عنوان مثال آب مایه حیات و زندگی انسان و طبیعت است اگر به طرز صحیحی هدایت شود موجب عمران و آبادانی می‌گردد، ولی اگر کنترل نشود به صورت سیل و سیلاب درمی‌آید، باعث ویرانی و هلاکت می‌گردد.
امیال و غرایز انسان نیز چنین است، اگر کنترل نگردد، همین امیال درونی سر به طغیان برداشته تبدیل به گناه و معصیت می‌شود و انسان را در دنیا و آخرت هلاک و رسوا می‌گرداند به همین علت است که دین مقدس اسلام در مورد پرهیز از گناه و معاصی بسیار تأکید نموده است.
۱۶ـ عَنْ ثَوْبَانَسقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه ج: «إِنَّ الْجَنَّةَ لَا تَحِلُّ لِعَاصٍ». (کنزل العمال)
«حضرت ثوبانسروایت می‌کند: رسول الله صفرمودند: همانا بهشت برای هیچ گناهکاری حلال نیست».
۱۷ـ وَعَنْ ابنِ عُمَرَ بقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: وَيْلٌ لِمَنْ يَكْثُرُ ذِكْرَ اللهِ بِلِسَانِهِ وَيَعْصِي اللهَ فِي عَمَلِهِ. (دیلمی)
«از حضرت ابن عمر بروایت است رسول الله ص فرمودند: هلاکت و نابودی است برای کسی که با زبان بسیار ذکر می‌کند ولی در عمل از خداوند نافرمانی می‌نماید».
شاعر می‌گوید:
سبحه بر کف توبه بر لب دل پر از ذوق گناه
معصیت را خنده می‌آید ز استغفار ما
[۳] شیخ آلبانی در سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه این حدیث را ضعیف جداً قرار داده است. [مُصحح]