ی: سوگند دروغ
راه دیگری برای اثبات یا نفی حق در دادگاه اسلامی سوگند است که اگر مدعی گواه نداشته باشد مدعی‌علیه سوگند می‌خورد و تبرئه می‌شود و قاضی به نفع او حکم صادر میکند بدیهی است که اگر کسی با سوگند دروغ خود را تبرئه کند، چه عمل زشت و خیانت بزرگی را مرتکب شده است و خداوند را بازیچه منافع پست مادی خود قرار داده است. خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَا تَجۡعَلُواْ ٱللَّهَ عُرۡضَةٗ لِّأَيۡمَٰنِكُمۡ﴾[البقرة: ۲۲۴]. «خداوند را بازیچه سوگند های خود قرار ندهید».
و نیز روایات زیادی در این زمینه آمده است که برخی ذکر می‌گردد.
۴۴ـ عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ العَاصِسقَالَ: إِنَّ أَعْرَابِيَّاً جَاءَ إلَى النَّبِيِّ جفَقَالَ: يَا رسول الله مَا الْكَبَائِرُ؟ قَالَ: الْإِشْرَاكُ بِاللَّهِ قَالَ: ثُمَّ مَاذَا؟ قَالَ: الْيَمِينُ الْغَمُوسُ. (بخاری).
حضرت عبدالله بن عمرو بن عاصس می‌گوید: چادر نشینی خدمت حضرت پیامبر اسلام آمد و گفت: یا رسول الله گناهان کبیره کدام اند؟ آن حضرت فرمود، شریک قرار دادن به خداوند. گفت: بعد از آن کدام است؟ آن حضرت فرمودند: سوگند دروغین.
۴۵ـ وَعَنْ ابنِ مَسْعُودٍسأَنَّ النَّبِيَّ جقَالَ: مَنْ حَلَفَ عَلَى مَالِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ بِغَيْرِ حَقِّهِ لَقِيَ اللَّهَ وَهُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ. (مُتَّفَقٌ علیهِ).
از حضرت ابن مسعودسروایت است که رسول الله صفرمودند: هر کس بر مال مسلمانی بدون حق سوگند بخورد (و آن را ببرد) با خداوند روبرو می‌شود در حالیکه خداوند بر او خشمناک است.
۴۶ـ وعن أَبي أمامة إياس بن ثعلبة الحارثيس: أنَّ رَسُول الله ج، قَالَ : مَن اقْتَطَعَ حَقَّ امْرىء مُسْلِم بيَمينه، فَقدْ أوْجَبَ اللهُ لَهُ النَّارَ، وَحَرَّمَ عَلَيهِ الجَنَّةَ. فَقَالَ رَجُلٌ: وإنْ كَانَ شَيْئاً يَسيراً يَا رَسُول الله؟ فَقَالَ: وإنْ قَضيباً مِنْ أرَاك. (مسلم).
از حضرت ابی امامه ایاس بن ثعلبه حارثیسروایت است رسول الله صفرمودند: هر کس بوسیله سوگند حق مسلمانی را سلب نماید خداوند دوزخ را بر او واجب میگرداند و بهشت را بر او حرام میکند، مردی گفت: یا رسول الله اگر چه چیز اندکی باشد، رسول الله صفرمودند: اگر چه شاخه (درخت ) اراک باشد.