صبر و استقامت
صبر و استقامت عبارت است از خویشتن داری و شکیبائی در برابر سختی‌ها، بلاها و مقاومت در برابر مشکلات و شداید و محرومیت‌ها و... بطوریکه حالت او دگرگون نشده و رفتارش عوض نگردیده است و... حال گاهی مقاومت در میدان جنگ و جهاد است که به استقامت تعبیر می‌شود و زمانی در برابر مصایب و گرفتاریها است که به آن صبر می‌گویند و بعضی اوقات در مقابل ناگواری‌ها و بد رفتاری‌ها است که به آن حلم و بردباری اطلاق می‌شود. صبر درخشنده‌ترین خلق و خوی قرآنی است که در همه سوره های مکی و مدنی بنوعی مورد توجه و عنایت پروردگارمان قرار گرفته است. بدون صبر و استقامت سعادت فرد و جامعه هرگز میسر نیست نه دین پایدار می‌ماند و نه دنیا برقرار.
بنابراین صبر یک ضرورت دنیوی و هم دینی است کسانی که در دنیا به جایی رسیده اند، تلخی‌های روزگار را مانند شربت خوشگوار نوشیده اند، و شکنجه‌های روزگار را چون عسل گوارا آشامیده‌اند و دشواری‌ها را، آسان گرفته و مسافت‌های طولانی را با پای پیاده و برهنه روی خارهای مرغیلان طی کرده‌اند و به فشارهای کشنده چندان اهمیت نداده‌اند و بدون کوچکترین کژی و سستی همچنان در راه خویش با گام‌های استوار پیش رفته‌اند، تا این‌که به خواست پروردگار جهانیان به مجد و عظمت سروری و سالاری رسیده‌اند.
وقتی که وضع عمومی زندگی انسان در دنیا چنین است پس طبیعی است که اهل ایمان بیشتر در معرض آزار و اذیت‌ها، مصایب و مشکلات زیان‌های مالی و جانی، شکنجه‌های جسمانی و روحانی قرار می‌گیرند.
۳۱۵ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍسقَالَ: قَالَ رسول الله ج: حُفَّتْ الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ وَحُفَّتْ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ. (متفق علیله).
بهشت با سختی‌ها و دشواری‌ها و دوزخ با شهوات آمیخته است.
هرکه در این بزم مقرب‌تر است
جام بلا بیشترش میدهند