نعمت‌ها
و گاهی امتحان در لباس نعمت‌ها بروز می‌کند و قرآن کریم مواردی را نقل می‌نماید، که به اقوام گذاشته نعمت‌های فراوانی داده شده بود، ولی بر اثر ناشکری و ناسپاسی به عذاب‌های گوناگونی گرفتار شدند، از جمله بنی اسرائیل که داستان آن بیش از هر قوم دیگری مورد توجه قرار گرفته و جنبه آموزنده دارد، خداوند خطاب به بنی اسرائیل می‌فرماید: ﴿يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ وَأَنِّي فَضَّلۡتُكُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ ٤٧﴾[البقرة: ۴۷]. «اى فرزندان اسرائیل از نعمت‌هایم که بر شما ارزانى داشتم و [از] این‌که من شما را بر جهانیان برترى دادم یاد کنید».
و اما بنی اسرائیل با وجود عنایات الهی لجاجت زیادی به خرج داد، و در برابر حق سرکشی کرد، بنابراین خداوند این قوم مغرور و ناسپاس را از نعمت‌های خویش محروم کرده حیران و سرگردان نمود.
﴿قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡۛ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗ﴾[المائدة: ۲۶]. «فرمود: بر آن‌ها حرام است که تا چهل سال وارد سرزمین مقدس شوند».
آری ابتلا و آزمایش در قالب نعمت‌ها بسیار خطرناک‌تر از آزمایش به سختی‌ها است زیرا شکر گذاری از نعمت‌ها الهی بسیار دشوار است، چون غوطه ور شدن در رفاه و لذات دنیوی دل‌ها را به غفلت و خواب گران می‌کشاند و مقدمات کفر و عصیان را فراهم می‌سازد، و بدین ترتیب جامعه گام به گام به سوی سر نوشت تاریک و زیانبار خویش نزدیکتر می‌شود، زمانی که ظلمت کفر و فساد، ظلم و ستم بر آن جامعه چیره شود و امید بازگشت در آن نباشد خداوند چنین جرثومه ای را بیشتر مهلت نمی‌دهد و او را هلاک و نابود می‌گرداند، چنانکه خداوند عزوجل می‌فرماید:
﴿وَإِذَآ أَرَدۡنَآ أَن نُّهۡلِكَ قَرۡيَةً أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيۡهَا ٱلۡقَوۡلُ فَدَمَّرۡنَٰهَا تَدۡمِيرٗا ١٦﴾[الإسراء: ۱۶]. «و چون بخواهیم شهرى را هلاک کنیم خوشگذرانانش را وا مىداریم تا در آن به انحراف [و فساد] بپردازند و در نتیجه عذاب بر آن [شهر] لازم گردد پس آن را [یکسره] زیر و زبر کنیم».