مسلمان از دیدگاه آیات و روایات

فهرست کتاب

بخشش بهترین مال:

بخشش بهترین مال:

از ارزشمندترین سخاوت‌ها این است که انسان محبوب‌ترین و پاکیزه‌ترین اموال خود را در راه خداوند انفاق نماید، چنانکه خداوند می‌فرماید: ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ ٩٢[آل عمران: ۹۲]. «هرگز به نیکی نمی‌رسید تا این‌که از آنچه دوست می‌دارید انفاق نمائید و آنچه بخشش می‌کنید خداوند از آن آگاه است».

و نیز می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ وَمِمَّآ أَخۡرَجۡنَا لَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِۖ وَلَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ وَلَسۡتُم بِ‍َٔاخِذِيهِ إِلَّآ أَن تُغۡمِضُواْ فِيهِۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ٢٦٧[البقرة: ۲۶۷]. «اى کسانى که ایمان آورده‏اید، از چیزهای پاکیزه‏ای که به دست آورده‏اید، و از آنچه براى شما از زمین برآورده‏ایم‏، انفاق کنید، و در پی ناپاک آن نروید که (از آن‏) انفاق نمایید، در حالی که آن را (اگر به خودتان مى‏دادند) جز با چشم‏پوشی (و بی میلی‏) نسبت به آن‏، نمى‏گرفتید، و بدانید که خداوند، بی‌‏نیازِ ستوده (صفات‏) است»‏.

مسلمانان واقعی صدر اسلام را می‌بینیم که همیشه بهترین و محبوب‌ترین اموالشان را در راه خداوند انفاق میکردند (به داستان صحابی جلیل القدر حضرت ابوطلحه انصاری ملاحظه فرمائید)

۷۱ـ وَعَنْ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍسيَقُولُ: كَانَ أَبُو طَلْحَةَ أَكْثَرَ الأَنْصَارِ بِالْمَدِينَةِ مَالاً مِنْ نَخْلٍ، وَكَانَ أَحَبَّ أَمْوَالِهِ إِلَيْهِ بَيْرُحَاءَ وَكَانَتْ مُسْتَقْبِلَةَ الْمَسْجِدِ، وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ جيَدْخُلُهَا وَيَشْرَبُ مِنْ مَاءٍ فِيهَا طَيِّبٍ قَالَ أَنَسٌ: فَلَمَّا أُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚقَامَ أَبُوطَلْحَةَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ جفَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى يَقُولُ: ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚوَإِنَّ أَحَبَّ أَمْوَالِى إِلَىَّ بَيْرُحَاءَ، وَإِنَّهَا صَدَقَةٌ لِلَّهِ أَرْجُو بِرَّهَا وَذُخْرَهَا عِنْدَ اللَّهِ، فَضَعْهَا يَا رَسُولَ اللَّهِ حَيْثُ أَرَاكَ اللَّهُ. قَالَ: فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «بَخْ، ذَلِكَ مَالٌ رَابِحٌ، ذَلِكَ مَالٌ رَابِحٌ، وَقَدْ سَمِعْتُ مَا قُلْتَ وَإِنِّى أَرَى أَنْ تَجْعَلَهَا فِى الأَقْرَبِينَ». فَقَالَ: أَبُو طَلْحَةَ أَفْعَلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ. فَقَسَمَهَا أَبُو طَلْحَةَ فِى أَقَارِبِهِ وَبَنِى عَمِّهِ. (متفق علیه).

«حضرت انسسروایت می‌کند که حضرت ابوطلحه در مدینه منوره از همه انصار بیشتر درخت خرما داشت، و محبوبترین اموالش (باغ) بیرحاء بود که روبروی مسجد نبوی قرار داشت و رسول الله صداخل آن می‌رفت و از آب شیرین آن می‌نوشید، حضرت انس می‌فرماید: هنگامی که آیه: ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚنازل شد ابوطلحه خدمت رسول الله صآمد وگفت: یا رسول الله خداوند بر سر تو آیه ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚنازل کرده است و محبوبترین مالم (باغ) بیرحاء ‌است و آن برای خداوند صدقه است، خیر و ثواب آن را می‌خواهم یا رسول الله آن را مطابق خواست خداوند مصرف گردان رسول الله صفرمودند: به این مالیست بسیار سودمند، این مالیست بسیار سودمند و آنچه گفتی شنیدم و نظرم این است که آن را در میان خویشاوندانت تقسیم گردان، ‌ابوطلحه در جواب گفت: یا رسول الله چنین می‌کنم، سپس ابوطلحه آن باغ را در میان خویشاوندان و پسر عموهای (فقیر و ناتوان) خویش تقسیم نمود».

در عهد خلیفه عادل امیر المؤمنین حضرت عمر بن الخطابسقحط سالی بسیار سختی رخداد، قافله‌ای از شام که تعداد هزار شتر بود و انواع مختلف خوردنی‌ها و پارچه‌ها را حمل می‌کرد و متعلق به حضرت عثمانسبود وارد مدینه منوره شد، همه تاجران برای خرید آن به رقابت پرداختند و هر کدام به حضرت عثمان پیشنهاد خرید می‌کرد، حضرت عثمان به تاجران گفت: چقدر سود می‌دهید؟ گفتند: پنچ درصد حضرت عثمان فرمود: من کسی را پیدا کرده ام که بیشتر سود می‌دهد، تاجران گفتند: ما کسی را سراغ نداریم که پیدا کرده ام که در مقابل یک درهم هفتصد درهم یا بیش از آن سود می‌دهد و آن خداوند متعال است چنانکه می‌فرماید: ﴿مَّثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنۢبَتَتۡ سَبۡعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنۢبُلَةٖ مِّاْئَةُ حَبَّةٖۗ وَٱللَّهُ يُضَٰعِفُ لِمَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ ٢٦١[البقرة: ۲۶۱]. «مثال کسانی که دارائی و اموالشان را در راه خداوند انفاق می‌کنند، همانند دانه‌ای است که از یک دانه هفت خوشه بروید و در هر خوشه صد دانه باشد (یک دانه هفتصد دانه گردد) خداوند برای هرکس که بخواهد آن را چند برابر می‌گرداند، خداوند نعمتش زیاد، آگاه و دانا است)» سپس فرمود: ای گروه تاجران شما را گواه می‌گیرم که این قافله تمام آنچه در آن است از گندم آرد، روغن و... همه را به فقراء ‌مدینه هدیه دادم و برای مسلمانان صدقه نمودم.