الف: ایثارگری
بهترین نوع سخاوت ایثار است گاهی انسان از آنچه دارد احتیاجات خود را تأمین میکند و به دیگران نیز کمک مینماید، این سخاوت است ولی گاهی انسان چیزی را که خود به آن نیاز شدید دارد، آن را در اختیار دیگران قرار میدهد این ایثار است که از بخشندگی معمولی خیلی با ارزشتر و پاداش آن نیز به مراتب بیشتر است.
خداوند در مورد مسلمانان واقعی میفرماید: ﴿وَيُؤۡثِرُونَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ وَلَوۡ كَانَ بِهِمۡ خَصَاصَةٞۚ﴾[الحشر: ۹]. «و دیگران را بر خویشتن مقدم میدارند هر چند که خودشان نیاز مندتر باشند». و نیز ارشاد میفرماید: ﴿وَيُطۡعِمُونَ ٱلطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ مِسۡكِينٗا وَيَتِيمٗا وَأَسِيرًا ٨﴾[الإنسان: ۸]. و رسول الله صمیفرماید:
۷۰ـ وعن أبي هريرةسقال: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النبيِّ ج، فَقَالَ: إنِّي مَجْهُودٌ، فَأرسَلَ إِلَى بَعْضِ نِسَائِهِ، فَقالت: وَالَّذي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ مَا عِنْدِي إلا مَاءٌ، ثُمَّ أرْسَلَ إِلَى أُخْرَى، فَقَالَتْ مِثلَ ذَلِكَ، حَتَّى قُلْنَ كُلُّهُنَّ مِثلَ ذَلِكَ: لا وَالَّذِي بَعَثَكَ بالْحَقِّ مَا عِنْدِي إلا مَاءٌ. فَقَالَ النبي ج: «مَنْ يُضيفُ هَذَا اللَّيْلَةَ؟» فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الأنْصَارِ: أنَا يَا رسول الله، فَانْطَلَقَ بِهِ إِلَى رَحْلِهِ، فَقَالَ لامْرَأَتِهِ: أكرِمِي ضَيْفَ رسول الله وفي روايةٍ قَالَ لامْرَأَتِهِ: هَلْ عِنْدَكِ شَيْءٌ؟ فقَالَتْ: لا، إلا قُوتَ صِبيَانِي. قَالَ: فَعَلِّليهم بِشَيْءٍ وَإذَا أرَادُوا العَشَاءَ فَنَوِّمِيهمْ، وَإِذَا دَخَلَ ضَيْفُنَا فَأطْفِئي السِّرَاجَ، وَأريهِ أنَّا نَأكُلُ. فَقَعَدُوا وَأكَلَ الضَّيْفُ وَبَاتَا طَاوِيَيْنِ، فَلَمَّا أصْبَحَ غَدَا عَلَى النَّبيِّ جفَقَالَ: لَقَدْ عَجبَ الله مِنْ صَنِيعِكُمَا بِضَيْفِكُمَا اللَّيْلَةَ. (مُتَّفَقٌ علیهِ).
«حضرت ابوهریرهس روایت میکند: مردی خدمت رسول الله صآمد و گفت: من بسیار خسته و نیازمندم، رسول الله صنزد بعضی از همسرانش فرستاد او فرمود سوگند به ذاتی که تو را بر حق فرستاده نزد من جز آب چیزی وجود ندارد، باز به سوی دیگری فرستاد او نیز چنین فرمود تا اینکه همه آنها چنین گفتند نه سوگند به ذاتی که تو را بر حق فرستاده نزد من جز آب چیز دیگری وجود ندارد، سپس پیامبر گرامیصفرمود: چه کسی این شخص را امشب مهمانی میکند، مردی از انصار گفت: من یا رسول الله و او را به خانهاش برد، و به همسرش گفت: مهمان رسول الله را گرامی دار.
و در روایتی آمده است که به زنش گفت: آیا چیزی داری؟ گفت: جز غذای کودکانم چیزی ندارم، گفت: آنها را به چیزی مشغول ساز، و هرگاه غذا خواستند آنها را خواب گردان و هنگامی که که مهمانمان آمد چراغ را خاموش کن و چنان وانمود کن که ما نیز غذا میخوریم پس آنها نشستند و مهمان غذا خورد و هردو گرسنه خوابیدند، چون صبح شد خدمت پیامبر گرامی آمد رسول الله صفرمود: خداوند از کاریکه شب با مهمان خودتان کردید به شگفت آمده است».
و نیز هنگامی که این آیه نازل شد: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خُلَّةٞ وَلَا شَفَٰعَةٞۗ وَٱلۡكَٰفِرُونَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ ٢٥٤﴾[البقرة: ۲۵۴]. «اى کسانى که ایمان آوردهاید از آنچه به شما روزى دادهایم انفاق کنید پیش از آنکه روزى فرا رسد که در آن نه داد و ستدى است و نه دوستى و نه شفاعتى وکافران خود ستمکارانند».