نوعِ پنجم: نذرِ مباح [۸٩]
این نوع نذر، در حالتی است که شخص نذر می‌کند که مثلاً لباس معیّنی بپوشد یا بر مرکبی سوار گردد. در این نوع نذر، نذرکننده بینِ عمل به نذر و در نتیجه وفای به آن و بینِ ترکِ آن و پرداختنِ کفّاره، مختار است و این مذهب و نظرِ حنبلیان می‌باشد.
امام مالک و امام شافعی گفته‌اند که نذرِ مباح، منعقد نمی‌گردد به دلیلِ این گفته‌ی پیامبر جکه فرمود:
«لاَ نَذْرَ إِلاَّ فِيمَا ابْتُغِىَ بِهِ وَجْهُ اللَّهِ».
«هیچ نذری (درست) نیست مگر آنکه مقصود و هدفِ آن (رضایتِ) خدا باشد».
و نیز به دلیلِ این حدیثِ ابواسرائیل که آن را ذکر کردیم که در آن پیامبرجبه او امر نفرمود که به خاطرِ آن قسمت از نذرش که انجام نداد کفّاره بپردازد. در حدیث بخاری در موردِ مردی که نذر کرده بود که پیاده حج کند آمده است که پیامبر فرمود:
«إِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْ تَعْذِيبِ هَذَا نَفْسَهُ مُرْهُ فَلْيَرْكَبْ».
«خداوند از عذاب دادنِ این مرد به خودش بی‌نیاز است، به او دستور دهید که بر مرکب سوار شود».
و او را به دادنِ کفّاره امر نفرمود.
حنبلیان هم برای دفاع از نظرشان به حدیثِ عقبه ابن عامر استدلال کرده‌اند که در آن آمده است که خواهرش نذر کرد تا پیاده به خانه‌ی خدا سفر کند پس عقبه در این مورد از پیامبر جسؤال نمود و ایشان در جواب فرمودند:
«مُرُوهَا فَلْترکَبْ وَلْتکفِّرْ عَنْ یَمینهَا» [٩۰].
«به او دستور دهید که بر مرکب سوار شود و برای سوگندش کفّاره بپردازد».
[۸٩] الـمغنی: ج ٩، ص ۵-۶، صحیحِ بخاری به شرحِ عسقلانی: ج ۱۱، ص ۵۸۵-۵۸۶، «سننِ کبری»ی بیهقی: ج ٩، ص ٧۵. [٩۰] این حدیث در سننِ ابوداود آمده است و لفظِ آن، چنان‌که در ج ٩، ص ۱۲۸-۱۲٩ از ابن عبّاس آمده است چنین است: «مردی نزدِ پیامبر جآمد و گفت : «ای رسول خدا خواهرم نذر کرده که پیاده حج کند». پیامبر جفرمود: «إنَّ اللهَ لَایَصنعُ بِشقَاءِ أُخْتِكَ شَیْئاً فَلْتحِجَّ رَاکبةً وَلْتَکفِّرْ عَنْ یَمِینهَا». «خداوند به مشقّت و سختیِ خواهرِ تو هیچ کاری ندارد، او باید سوار بر مرکب، حج کند و برای سوگندش کفْاره بدهد».