احکام سوگند و نذر

مشروعیّتِ نذر و شروطِ آن

اقدام به نذر، مستحب نیست به دلیلِ حدیثی که امام بخاری از ابن عمربروایت کرده که پیامبر جفرمود:

«إِنَّ النَّذْرَ لاَ يُقَدِّمُ شَيْئًا ، وَلاَ يُؤَخِّرُ ، وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِالنَّذْرِ مِنَ الْبَخِيلِ» [٧۴].

«نذر، هیچ چیز را جلو نمی‌اندازد و به تأخیر نمی‌اندازد بلکه چیزی است که از انسان بخیل صادر می‌شود» [٧۵].

و در صحیحِ مسلم از عبدالله بن عمر روایت شده است که گفت: «روزی پیامبر جشروع کرد به نهی کردن ما از نذر و فرمود:

«إِنَّهُ لاَ يَرُدُّ شَيْئًا وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الشَّحِيحِ» [٧۶].

«نذر، چیزی را دفع نمی‌کند بلکه چیزی است که از انسانِ بخیل صادر می‌شود».

این نهی برای نشان دادنِ کراهیّتِ نذر است نه تحریمِ آن زیرا که اگر نذر، حرام بود خداوند، وفاکنندگان به آن را مدح نمی‌نمود. ولی در عینِ حال، نذر، مستحب نیز نمی‌باشد زیرا اگر مستحب می‌بود، پیامبر جخود، آن را انجام می‌داد [٧٧].

[٧۴] صحیح بخاری به شرح عسقلانی: ج ۱۱، ص ۵٧۵. [٧۵] امام نووی در شرحی که بر صحیحِ مسلم نوشته می‌گوید : «معنای «یُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الْبَخِیلِ» این است که هدفِ شخص از نذر در ابتدا، نزدیکی و قربت محض به خداوند نیست بلکه آن را در مقابل شفای مریض و یا غیر آن، که نذر به آن مربوط است انجام می‌دهد». (مترجم) [٧۶] صحیح مسلم به شرح نووی: ج ٩، ص ٩٧. [٧٧] الـمغنی: ج ٩، ص ۱.