یک سوگند بر چیزهای مختلف
اگر برای چندین کار فقط یک سوگند یاد کرد مثلاً گفت: «سوگند به خدا نمیخورم و نمینوشم و نمیپوشم» و بعداً خلافِ تمامِ مفادِّ آن عمل کرد تنها یک کفّاره بر او واجب میشود و چنانکه ابن قدامهی حنبلی گفته است، در این موضوع اختلافی وجود ندارد زیرا این سوگند، یکی است و شکستن آن نیز یکی. پس شخص نیز تنها با شکستنِ یکی از مفادِّ محلوفٌ علیه، قسمش را شکسته و سوگندش نقض میگردد.
ولی اگر برای هر کار، سوگندی جداگانه یاد کرد به این صورت که گفت: «سوگند به خدا که نمیخورم، سوگند به خدا نمینوشم، سوگند به خدا نمیپوشم» در هر یک از مواد که عملِ خلافِ آن انجام دهد کفّارهای بر او واجب میگردد و اگر کفّارهی آن را پرداخت نمود، در صورتی که خلافِ مورد بعدی نیز عمل کند کفّارهی دیگری بر او واجب میگردد و در این مورد نیز اختلافی وجود ندارد. اگر در تمامِ موارد مرتکبِ شکستنِ سوگند شد و برای هیچ کدام از آنها کفّاره نداده بود، باید برای هر مورد کفّارهی جداگانهای بپردازد و این، نظرِ بیشتر علما بوده و در روایتی، از امام احمد نیز نقل شده است. ولی در روایتی دیگر از امام احمد آمده است که تنها یک کفّاره برای تمامِ آنها کافی است. امام ابن قدامهی حنبلی نیز روایتِ اوّل از امام احمد را ترجیح دادهاست [۴٧].
[۴٧] الـمغنی: ج ۸، ص ٧۰۶-٧۰٧.