نوعِ هشتم: نذرِ عبادتی که نذر کننده تواناییِ انجام آن را ندارد [٩۳]
کسی که عبادتی را که توانایی آن را ندارد یا اینکه در زمانِ نذر، تواناییِ آن را دارد ولی [بعداً به هنگامِ عمل به آن] بر انجام آن ناتوان میگردد، کفّارهی سوگند بر او واجب میگردد و این، نظرِ حنبلیان میباشد به دلیل آنچه که عقبه بن عامر نقل کرده است که گفت: «خواهرم نذر کرده که پیاده به خانهی خدا برود پس از من خواست که در این مورد، برایش از رسول خدا جسؤال کنم، ایشان در جواب فرمودند:
«لتمش و لترکب» [٩۴].
«باید برود و بر مرکب سوار شود».
و در روایتِ ابوداود و بیهقی در ادامهی آن این جمله هم آمده: «ولتفکر عن یمینها» «و باید برای سوگندش کفّاره بپردازد». و در روایتی دیگر آمده است که فرمود: «ولتصم ثلاثه ایام» [٩۵]«و باید سه روز، روزه بگیرد».
ابن عبّاس گفته است: «کسی که نذری بنماید ولی در آن، نذر را معیّن نکند و کسی که بر گناهی نذر کند و نیز کسی که چیزی را نذر کند که نمیتواند انجام دهد کفّارهی همهی آنها کفّارهی سوگند است» ولی به نظرِ ظاهریِّه کسی که نذری انجام دهد که نمیتواند به آن عمل نماید، عمل به نذرش برای او لازم نیست [یعنی کفّاره نمیخواهد].
[٩۳] الـمغنی: ج ٩، ص ٩-۱۰. [٩۴] امام مسلم آن را در صحیحش در ج ۱۱، ص ۱۰۳. [٩۵] سنن ابوداود: ج ٩، ص ۱۲۴، ۱۲۸-۱۲٩، «سنن کبری»ی بیهقی: ج ۱۰، ص ۸۰.