احکام سوگند و نذر

فهرست کتاب

کفّاره‌ی واجب برای شکستنِ سوگند چیست؟

کفّاره‌ی واجب برای شکستنِ سوگند چیست؟

گفتیم که شکستنِ سوگندِ منعقد شده موجبِ کفّاره می‌گردد ولی این کفّاره چیست و دلیلِ وجوب آن کدام است؟

جواب این است که دلیلِ وجوب و بیانِ ماهیّت و انواعِ آن، تماماً در این فرموده‌ی خداوندِ متعال آمده است:

﴿لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ٨٩[المائدة: ۸٩].

«خداوند، شما را به خاطرِ سوگندهای بیهودده و بی‌اراده مؤاخذه نمی‌کند ولی شما را برابرِ سوگندهایی که از روی قصد واراده خورده‌اید مؤاخذه می‌کند. کفّاره‌ی این گونه سوگندها عبارت است از: خوراک دادن به ده نفر مستمند از غذاهای معمولی و متوسّطی که به خانواده‌ی خود می‌دهید یا جامعه دادن به ده نفر از مستمندان و یا آزادکردنِ برده‌ای. (میان هر یک از این سه مخیّر هستند) امّا اگر کسی (هیچ یک از این سه کار را نتوانست و تواناییِ انجامِ آن‌ها را) نیافت، او می‌تواند سه روز روزه (بگیرد). این کفّاره‌ی سوگندهایی است که می‌خورید. سوگندهای خود را حفظ کنید (و سعی کنید سوگند نخورید و اگر خوردید بدان‌ها عمل کنید و اگر هم سوگندها را شکستید، کفّاره را فراموش نکنید). خداوند این چنین (روشن) آیات (احکام) خود را برای شما بیان می‌کند تا (بر اثرِ آشنایی با احکامِ الهی) شکر (نعمت‌های او را) به جای آورید». در سنّتِ پیامبر ج نیز احادیثِ شریفی وجود دارند که از آن‌ها یاد کردیم و در آن‌ها وجوبِ کفّاره برای شکستنِ سوگند، وجود داشت.