بیانِ مشروعیّتِ سوگند
اساسِ مشروعیّتِ سوگند، این فرموده‌ی خداوند است: ﴿لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَ﴾[المائدة: ۸٩].
«خداوند شما را به خاطرِ سوگندهای بیهوده مؤاخذه نمی‌کند ولی شما را در برابرِ سوگندهایی که از روی قصد و اراده خورده‌اید مؤاخذه می‌کند»و نیز این آیه که می‌فرماید:
﴿وَلَا تَنقُضُواْ ٱلۡأَيۡمَٰنَ بَعۡدَ تَوۡكِيدِهَا﴾[النحل: ٩۱].
«و سوگندها را پس از تأکید و تثبیت نشکنید».
و نیز این حدیثِ پیامبر جکه می‌فرماید:
«وَإِنِّى وَاللَّهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ لاَ أَحْلِفُ عَلَى يَمِينٍ فَأَرَى غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا، إِلاَّ كَفَّرْتُ عَنْ يَمِينِى، وَأَتَيْتُ الَّذِى هُوَ خَيْرٌ . أَوْ أَتَيْتُ الَّذِى هُوَ خَيْرٌ وَكَفَّرْتُ عَنْ يَمِينِى» [۲].
«سوگند به خدا من -إن شاء الله- بر چیزی که غیرِ آن را از آن بهتر ببینم سوگند نمی‌خورم مگر اینکه (اگر هم خورده باشم حتماً) برای آن کفّاره داده و عملِ بهتر را انجام داده‌ام و یا (به روایتی دیگر) کار بهتر را انجام داده و برای سوگندم کفّاره داده‌ام».
و بیشترین قسمِ پیامبر این بوده است: «قسم به گرداننده‌ی قلب‌ها و قسم به تغییردهنده‌ی قلب‌ها» [وَ مُصرِّفِ الْقُلوبِ، وَ مُقلِّبِ الْقُلوبِ]. امّت اسلام بر مشروعیّتِ یمین و سوگند و جایز بودن احکام آن اجماع دارند [۳].
[۲] صحیح بخاری به شرح عسقلانی: جلد ۱۱، ص ۵۱٧. [۳] الـمغنی: ج ۸، ص ۶٧٩.