احکام سوگند و نذر

دوّم: شروطی که مربوط به نذرکننده است

شرط فردِ نذرکننده ، چه زن باشد و چه مرد، این است که عاقل و بالغ باشد و قدرتِ تصرّف در آنچه که نذر کرده، داشته و نهایتاً باید مسلمان باشد. پس نذرِ بچّه و دیوانه به دلیل نداشتنِ شایستگیِ لازم برای هرگونه عهد و پیمان بستن و نیز نذرِ غیرِ مسلمان، به دلیلِ عدمِ شایستگیِ او برای نیّتِ نزدیکی به خدا و یا عدمِ تعهّد او نسبت به این عمل [یعنی نزدیکی به خداوند]، درست نمی‌باشد. و امّا نزدِ حنفیان نذر کردن از روی میل و اختیار، شرط نیست در نتیجه به نظرِ آنان نذرِ کسی که بر این عمل، مجبورش کرده باشند درست است برخلافِ نظرِ شافعیان و موافقانشان زیرا به نظرِ آنان اختیار و میلِ شخصی، شرطِ درستیِ نذرِ نذرکننده است پس نذرِ کسی که به زور، او را مجبور به این کار کرده باشند درست نیست بلکه حتّی منعقد هم نمی‌گردد زیرا پیامبر جفرموده است:

«رُفِعَ عَنْ أمَّتِی الْخطأَ وَ النَّسیانُ وَ مَا اسْتکرهُوا عَلیهِ».

«مسئولیّت از امّتم در آنچه که به موجبِ اشتباه یا فراموشی، مرتکبِ آن می‌شوند و یا بر آن مجبور می‌گردند برداشته شده است».

ولی آزاده بودنِ [۸۱]نذرکننده از شرایطِ درستیِ نذرکننده نیست پس نذرِ کسی که مملوک و برده‌ی دیگری است صحیح می‌باشد و هر گاه چیزی که نذر شده است جزوِ عبادات مانندِ روزه و نماز باشد بلافاصله وفای به آن، بر او واجب می‌گردد امّا اگر جزو مسائل مالی مانندِ آزادکردنِ برده، غذا دادن و غیره باشد وفای به آن، بعد از رهایی از بردگی و آزادشدنش بر او واجب می‌گردد.

[۸۱] معنای آزاده بودن در این جا، برده نبودن می‌باشد. (مترجم)