احکام سوگند و نذر

اِبرارِ سوگندِ دیگران

هر گاه کسی، دیگری را قسم دهد تا کاری را انجام دهد یا ترک نماید به این صورت که مثلاً به او بگوید: «سوگند به خدا باید چنین و چنان کنی» مستحب است که او به سوگندِ حالف عمل نماید به دلیل این حدیثِ نبویِ شریف که براء بن عازب از پیامبر جنقل می‌کند و می‌گوید که: «رسول اللهجما را به هفت چیز امر فرمودند: عیادتِ مریض، تشیعِ جنازه، دعا کردن برای عطسه زننده [۴۲]، عمل کردن به سوگند خود یا دیگری، یاری کردنِ مظلوم، استجابت کسی که تو را دعوت می‌کند و آشکار نمودنِ سلام». امام شوکانی بعد از آنکه این حدیثِ شریف را آورده و گفته که متّفقٌ علیه است در ادامه می‌گوید: «عمل به سوگندِ دیگری (در این حدیث) به عنوانِ مستحب در نظر گرفته می‌شود». ابن قدامه‌ی حنبلی نیز چنین گفته و اضافه کرده است: حتّی ممکن است که عمل به سوگندِ دیگری، هر گاه ضرری در آن نباشد، واجب باشد [۴۳]، و این همان قولی است که ما ترجیح می‌دهیم».

[۴۲] اینکه در جواب عطسه زننده که سنت است بگوید «الحمدُلله»، بگوید «یَرْحَمُك الله». (مترجم) [۴۳] الـمغنی: ج ۳، ص ٧۳۶، نیل الأوطار: امام شوکانی، ج ۸، ص ۲۳۳.