اول: تعریف قرآن کریم و بیان نام‌ها و صفات آن
قرآن عبارت است از کلام الله تعالی که آن را با الفاظ و معانی آن به وسیلۀ وحی بصورت تدریجی به زبان عربی بر خاتم پیامبران محمد ج نازل کرده است که انس و جن از آوردن آن عاجز‌اند. این کتاب باعظمت در صحیفه‌ها نوشته شده و با تواتر به ما نقل شده و تلاوت آن عبادت می‌باشد.
الله متعال وحی را که بر پیامبر گرامی اش محمد ج فرو فرستاده؛ قرآن نامیده است، چنانکه می‌فرماید: ﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا٢٣﴾ [الإنسان: ٢٣].
«(ای پیامبر!) يقينا ما قرآن را بر تو تدريجا نازل کردیم».
ویژه گی قرآن کریم این است که همیشه خوانده و تلاوت می‌شود و هیچگاه ترک نمی‌شود.
همچنان الله متعال قرآن را کتاب نامیده است، چنانکه می‌فرماید: ﴿إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ﴾ [النساء: ١٠٥].
«یقیناً (این) کتاب را بحق بر تو نازل کردیم». زیرا از شأن قرآن کریم این است که نوشته شود و رها نشود.
همچنان الله تعالی قرآن کریم را با اسما و صفات دیگری نیز وصف نموده از جمله «فرقان» «ذکر» «هدی» «نور» «شفاء» «حکیم» «موعظه» و غیره صفاتی که دلالت بر عظمت قرآن کریم وكمال رسالت آن دارد.
و کلمه «مصحف» از «صحف» یعنی صحیفه‌ها گرفته شده که بر روی آن قرآن کریم نگاشته شده است و این نام را اصحاب کرام بر قرآن کریم گذاشته‌اند چون این واژه دلالت بر کتابی دارد که قرآن کریم در صفحات آن نگاشته شده است.
قرآن کریم وحی الهی است که جبريل ÷ آن را بر قلب پیامبر اکرم ¬ ج فرود آورده چنانکه الله متعال می‌فرماید: ﴿وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ١٩٢ نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِينُ١٩٣ عَلَىٰ قَلۡبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ١٩٤ بِلِسَانٍ عَرَبِيّٖ مُّبِينٖ١٩٥﴾ [الشعراء: ١٩٢-١٩٥].
«و یقینا این (قرآن) نازل شده (از جانب) پروردگار جهانیان است . ﴿١٩٢﴾ روح الامین (جبرئیل) آن را فرود آورده است. ﴿١٩٣﴾ بر قلب تو، تا از بيم دهندگان باشی. و ﴿١٩٤﴾ (آن را) به زبان عربی روشن (نازل کرد) ﴿١٩٥﴾».
پیامبر گرامی ما محمد ج نخستین فرد از پیامبران نیست که جبريل ÷ بر وی فرود آمده باشد، بلکه وی بر سائر برادرانش، پیامبران †، فرود می‌آمد و وحی را از جانب الله تعالی به‌سوی ایشان نازل می‌کرد. و الله متعال برای حمل این امانت بزرگ هر کسی را بخواهد برمی گزیند، چنانکه می‌فرماید: ﴿ٱللَّهُ يَصۡطَفِي مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلٗا وَمِنَ ٱلنَّاسِۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٞ٧٥﴾ [الحج: ٧٥].
«الله از میان ملائکه رسولانی را انتخاب می‌کند، و از میان مردم نیز، يقينا الله شنوای بیناست».
و او تعالی داناتر است که چه کسی شایستۀ برداشت این امانت است و چه کسی شایستۀ آن نیست، چون همه مخلوقات به امر او تعالی آفریده شده‌اند و از احوال ایشان آگاه است . چنانکه می‌فرماید: ﴿وَرَبُّكَ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَيَخۡتَارُ﴾ [القصص: ٦٨].
«و پروردگار تو هر آنچه را بخواهد می‌آفریند، و (هر کس را بخواهد) بر می‌گزیند».