سورۀ زمر

در مکه نازل شده و هفتاد و پنج آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ١ إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ٢ أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ٣ لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصْطَفَى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ٤ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ٥﴾ [الزمر: ١-٥].

﴿١﴾ فرود آوردن این کتاب از طرف الله غالب باحکمت است. ﴿٢﴾ البته ما کتاب را به حق بر تو نازل کردیم، پس الله را در حالیکه دین خود را برای او خالص گردانده ای، عبادت کن. ﴿٣﴾ بدان که دین خالص مخصوص الله است و کسانی که به جای او دوستانی گرفته‌اند (می گویند:) ما آنان را عبادت نمی‌کنیم مگر برای آنکه ما را به الله نزدیک کنند. البته الله میان آنها دربارۀ چیزی که در آن اختلاف می‌ورزند، فيصله خواهد کرد، یقینا الله دروغگوی ناشکر را هدایت نمی‌کند. ﴿٤﴾ اگر الله می‌خواست (برای خود) فرزندی بگیرد، حتما از آنچه که می‌آفریند، چیزی را که می‌خواست، اختیار می‌کرد. او پاک و منزه است (از این که فرزندی داشته باشد) و اوست الله که واحد قهر کننده است. ﴿٥﴾ او آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است، شب را بر روز و روز را بر شب می‌پیچد و آفتاب و ماه را مسخر کرده است و هر یک تا مدتی معین در حرکتند. بدان که اوست غالب آمرزگار.

﴿خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ٦ إِنْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِنْ تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ٧ وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ٨ أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ٩ قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ١٠﴾ [الزمر: ٦-١٠].

﴿٦﴾ شما را از یک نفس آفرید، باز همسرش را از همان نفس آفرید و (از خزانۀ قدرت خود) از چهار پایان هشت نوع برای شما آفرید. او شما را در شکم‌های مادرانتان در میان تاریکی‌های سه گانه آفرینشی پس از آفرینش دیگر می‌آفریند. این است الله پروردگار شما، پادشاهی برای اوست، معبود به حقی به جز او نیست. پس چگونه برگردانیده می‌شوید؟ ﴿٧﴾ اگر کفر ورزید (بدانید که) الله از شما بی‌نیاز است، لیکن کفر را برای بندگان خود نمی‌پسندد. و اگر شکر بگزارید آن را برایتان می‌پسندد. و هیچ کس بار گناه دیگری را بر نمی‌دارد، باز بازگشت همه شما به‌سوی پروردگارتان است، پس شما را به آنچه می‌کردید خبر می‌دهد. چون او به راز دلها داناست. ﴿٨﴾ و چون به انسان آسیبی برسد، پروردگارش را می‌خواند در حالیکه با توبه روی به درگاه او آورده است، باز چون نعمتی از سوی خود به او ببخشد آن (مصیبتی) را که به خاطر رفع آن به درگاه او دعا می‌کرد، فراموش می‌کند و برای الله شریکانی قرار می‌دهد تا (خود و دیگران را) از راه او گمراه سازد. بگو: مدتی اندک از کفر خود برخوردار شو، البته تو از دوزخیان هستی. ﴿٩﴾ آیا (مشرکی که اوصافش را بیان کردیم بهتر است یا) کسی که در اوقات شب سجده کنان و ایستاده به عبادت مشغول است در حالیکه از آخرت می‌ترسد و به رحمت پروردگارش امید دارد؟ بگو: آیا آنان که می‌دانند و آنان که نمی‌دانند برابرند؟. تنها صاحبان عقل و خرد پند می‌گیرند. ﴿١٠﴾ (ای پیغمبر!) بگو: ای بندگان مؤمن من! از پروردگارتان بترسید، برای کسانی که نیکی کرده‌اند در این دنیا نیکی است، و زمین الله فراخ است، البته به صابران پاداششان به طور کامل و بی‌حساب داده می‌شود.

﴿قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ١١ وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ١٢ قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ١٣ قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَهُ دِينِي١٤ فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ١٥ لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَمِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ١٦ وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ١٧ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ١٨ أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِي النَّارِ١٩ لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ٢٠ أَلَمْ‌تر أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ٢١﴾ [الزمر: ١١-٢١].

﴿١١﴾ بگو: به من حكم شده که الله را بپرستم، در حالیکه دین را برای او خالص گردانم. ﴿١٢﴾ و (نیز) به من حكم شده که اولین (کس از) مسلمانان باشم. ﴿١٣﴾ بگو: البته من اگر از پروردگارم نافرمانی کنم از عذاب روز بزرگ می‌ترسم. ﴿١٤﴾ بگو: من تنها الله را می‌پرستم در حالیکه دینم را برای او خالص کرده ام. ﴿١٥﴾ پس (شما مشرکان) هر چه را که می‌خواهید به جای او پرستش کنید. بگو: زیانکاران حقیقی کسانی هستند که خود و خانواده خود را در روز قيامت خساره مند سازند. آگاه باش، این است همان زیان آشکار. ﴿١٦﴾ از بالای سرشان سایبان‌هایی از آتش و از جانب زیر‌شان نیز سایبان‌هایی از آتش است، این چیزی است که الله به وسیله آن بندگانش را می‌ترساند. پس ای بندگانم! از من بترسید. ﴿١٧﴾ و کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب ورزیدند و به‌سوی الله روی آوردند برای‌شان مژده است. پس بندگانم را مژده ده. ﴿١٨﴾ آنانی که سخن را (به دقت) می‌شنوند باز بهترین آن را پیروی می‌کنند، ایشانند که الله هدایتشان کرده و ایشانند همان خردمندان. ﴿١٩﴾ آیا کسی که حکم عذاب بر او حتمی شده است (امید نجات دارد؟) پس آیا تو می‌توانی کسی را که در آتش است نجات دهی؟ ﴿٢٠﴾ اما آنان که از پروردگار‌شان ترسیدند، برای آنها قصرهای است که بالای یکدیگر ساخته شده‌اند و در زیر آن نهرها روان است، این وعده الله است و الله وعده‌اش را خلاف نمی‌کند. ﴿٢١﴾ آیا ندیدی که الله از آسمان آب فرود می‌آورد، پس آن را به صورت چشمه‌ها در زمین راه داد، باز به وسیله آن انواع سبزه زارها و کشتزارها را با رنگ‌های گوناگون می‌رویاند، باز خشک می‌شود و آن را زرد رنگ می‌بینی، باز آنها را کاه و خاشاک می‌گرداند. البته در این امر برای خردمندان پند و عبرت است.

﴿أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ٢٢ اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ٢٣ أَفَمَنْ يَتَّقِي بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَقِيلَ لِلظَّالِمِينَ ذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ٢٤ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ٢٥ فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْيَ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ٢٦ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ٢٧ قُرْآنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ٢٨ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ٢٩ إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَيِّتُونَ٣٠ ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِنْدَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ٣١﴾ [الزمر: ٢٢-٣١].

﴿٢٢﴾ آیا کسی که الله سینه‌اش را برای (پذیرش) اسلام گشوده است و او از سوی پروردگارش از نوری برخوردار است (چون سنگدلان است؟) پس وای بر کسانی که از شدت سنگدلی، الله را یاد نمی‌کنند! ایشان در گمراهی آشکارند. ﴿٢٣﴾ الله بهترین سخن را نازل کرده است، کتابی که آیات آن متشابه (و مشابه به همدیگر) است. (از شنیدن آن) پوست‌های آنانکه از پروردگارشان می‌ترسند به لرزه می‌افتد، باز پوست‌ها و دل‌هایشان با یاد الله نرم می‌شود. این هدایت الله است. و الله هرکس را بخواهد به آن هدایت می‌کند و هر کس را که الله گمراه سازد برای او هیچ راهنما و هدایتگری نیست. ﴿٢٤﴾ آیا کسی که (با ایمان و عمل نیک) روی خود را از عذاب بد روز قیامت دور نگه می‌دارد (مانند کسی است که از عذاب آن روز غافل است؟) و (در آن روز) به ظالمان گفته می‌شود: بچشید (سزای) آنچه را کسب کردید. ﴿٢٥﴾ آنان که پیش از ایشان بودند نیز پیغمبران را تکذیب کردند، پس (در نتیجه) عذاب از جایی که نمی‌دانستند به سراغ‌شان آمد. ﴿٢٦﴾ پس الله خواری و رسوایی را در زندگانی دنیا به آنان چشانید و يقينا عذاب آخرت بزرگ‌تر است، اگر می‌دانستند. ﴿٢٧﴾ و البته ما در این قرآن برای مردم از هر مثلی آورده‌ایم، تا آنان پند گیرند. ﴿٢٨﴾ قرآن عربی، بدون هیچ کجی است، تا آنان (به وسیلۀ آن) پرهیزگار شوند. ﴿٢٩﴾ الله (برای توحید و شرک) مثالی بیان کرده است مردی را که بردۀ شریکان متعدد است که دربارۀ (مالكيت) او ناسازند و مردی را که مطیع یک شخص است، آیا این دو برابر‌اند؟ حمد و ستایش مخصوص الله است، بلکه بیشتر آنان نمی‌دانند. ﴿٣٠﴾ (ای پیغمبر) بدون شک تو خواهی مرد و آنان (نیز) مردنی هستند. ﴿٣١﴾ باز شما روز قیامت نزد پروردگارتان نزاع و مخاصمه خواهید کرد.

﴿فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ٣٢ وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ٣٣ لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ٣٤ لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ٣٥ أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ٣٦ وَمَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انْتِقَامٍ٣٧ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ٣٨ قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ٣٩ مَنْ يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُقِيمٌ٤٠﴾ [الزمر: ٣٢-٤٠].

﴿٣٢﴾ پس کیست ظالم‌تر از کسی که بر الله دروغ بست و چون حقیقت برای او آمد، دروغ شمرد؟ آیا برای کافران در دوزخ جایگاه نیست؟ ﴿٣٣﴾ و کسیکه سخن راست را با خود آورد و آن را تصدیق کرد، ایشانند همان پرهیزگاران. ﴿٣٤﴾ آنان هر آنچه را بخواهند نزد پروردگارشان است، این است پاداش نیکوکاران. ﴿٣٥﴾ تا الله بدترین کاری را که کرده بودند از (عملنامه) آنان بپوشاند. و آنان را به بهترین اعمالی که انجام داده بودند، اجر می‌دهد. ﴿٣٦﴾ آیا الله برای بنده‌اش کافی نیست؟ آنان تو را از غير الله می‌ترسانند. و هرکس را الله گمراه کند، پس هیچ راهنمایی برای او نخواهد بود. ﴿٣٧﴾ و هر کس را الله هدایت کند، پس هیچ گمراه کننده ای برای او نیست. آیا الله غالب انتقام گیر نیست؟ ﴿٣٨﴾ و اگر از آنان بپرسی که چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفرید؟ حتما می‌گویند: الله. بگو: پس آیا در آنچه که به جز الله را می‌خوانید اندیشه کرده اید؟ اگر الله بخواهد زیانی به من برساند، آنها می‌توانند آن زیان الهی را برطرف سازند؟ و یا اگر الله رحمتی را به من بخواهد، آنها می‌توانند مانع رحمت او شوند؟ بگو: الله برای من کافی است، توکل کنندگان تنها بر او توکل می‌کنند. ﴿٣٩﴾ بگو: ای قوم من! شما به وضع خود عمل کنید من (نیز به وضع و مأموریت خودم) عمل کننده ام، پس خواهید دانست. ﴿٤٠﴾ (خواهید دانست که) چه کسی عذاب خوار کننده بر وی خواهد آمد و عذاب پاینده بر او نازل خواهد شد.

﴿إِنَّا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ٤١ اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ٤٢ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعَاءَ قُلْ أَوَلَوْ كَانُوا لَا يَمْلِكُونَ شَيْئًا وَلَا يَعْقِلُونَ٤٣ قُلْ لِلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ٤٤ وَإِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ٤٥ قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ٤٦ وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَبَدَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ٤٧﴾ [الزمر: ٤١-٤٧].

﴿٤١﴾ البته ما این کتاب را برای (هدایت) مردم به حق بر تو نازل کردیم. پس هرکس که هدایت یابد به نفع خود اوست و هر کس که گمراه گردد، تنها به زبان خود گمراه می‌شود. و تو بر آنان وکیل و نگهبان نیستی. ﴿٤٢﴾ الله است که جانها را در وقت مرگشان می‌گیرد، و نیز آن (جانی) که نمرده است (آنرا) وقت خوابش (می گیرد)، و (جانی را) که به مرگ آن حکم قطعی کرده است نگاه می‌دارد، و آن دیگر را تا زمان معنی باقی می‌گذارد، يقينا در این امر نشانه‌های روشن (و بزرگ الهی) برای کسانی است که (در قدرت الله) فکر می‌کنند. ﴿٤٣﴾ آیا غیر از الله معبودان شفاعتگر گرفته‌اند؟ بگو: اگر مالک هیچ چیزی نباشند و توان فهمیدن و خرد نداشته باشند (باز هم آنان را شفیعان خود می‌گیرید)؟ ﴿٤٤﴾ بگو: همه شفاعت‌ها برای الله است، فرمانروایی آسمان‌ها و زمین از اوست، باز به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید. ﴿٤٥﴾ و چون الله به تنهایی یاد شود، کسانی که به آخرت ایمان ندارند متنفر می‌شوند، ولی وقتی کسانی غیر از او یاد شوند، ناگهان شاد و خورسند می‌شوند. ﴿٤٦﴾ بگو: ای پروردگار! ای ایجاد کننده آسمان‌ها و زمین! ای آگاه از پنهان و آشکار! تویی که میان بندگانت در آنچه همیشه اختلاف می‌کردند، فيصله خواهی کرد. ﴿٤٧﴾ و اگر هر آنچه در زمین است از ظالمان باشد و مانند آن (نیز) با آن باشد، به یقین به خاطر (نجات از) سختی عذاب روز قیامت آن را فدیه بدهند (ولی سودی نخواهد داست) و از جانب الله چیزی برایشان آشکار شود که گمانش را نمی‌کردند.

﴿وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ٤٨ فَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ٤٩ قَدْ قَالَهَا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ٥٠ فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاءِ سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُمْ بِمُعْجِزِينَ٥١ أَوَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ٥٢ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ٥٣ وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ٥٤ وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ٥٥ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَإِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ٥٦﴾ [الزمر: ٤٨-٥٦].

﴿٤٨﴾ و (در آن روز) بدی آنچه (در دنیا) کسب کرده بودند برایشان آشکار می‌شود و آن عذابی را که به مسخره می‌گرفتند، آنان را فراخواهد گرفت. ﴿٤٩﴾ پس چون سختی و ضرری به انسان برسد، ما را می‌خواند. باز وقتی از سوی خود به او نعمتی عطا کنیم گوید: جز این نیست که آن نعمت بر اساس دانش و تدبیری که دارم به من داده شده! نه، چنین نیست. بلکه این نعمت وسیله آزمایش است ولی بیشتر مردم نمی‌دانند. ﴿٥٠﴾ البته این سخن را کسانی هم گفتند که پیش از ایشان بودند، ولی آنچه را که (در دنیا) کسب می‌کردند، برایشان سودی نکرد. ﴿٥١﴾ پس (سزای) بدی‌هایی که کرده بودند به آنان رسید، و کسانی از ایشان (کفار مکه) هم که ظلم کرده‌اند (سزای) بدی‌هایی که می‌کردند به آنان خواهد رسید، و هرگز نمی‌توانند (از عذاب الهی بگریزند و الله را) ناتوان کنند. ﴿٥٢﴾ آیا ندانستند که الله روزی را برای هر کس که بخواهد فراخ یا تنگ می‌سازد؟ البته در این امر نشانه‌هایی است برای کسانی که ایمان می‌آورند. ﴿٥٣﴾ بگو: ای بندگانم که بر خود اسراف (و ظلم) کرده اید! از رحمت الله ناامید نشوید، یقینا که الله همه گناهان را می‌آمرزد، چرا که او بسیار آمرزگار و بسیار مهربان است. ﴿٥٤﴾ و به‌سوی پروردگار خود رجوع کنید و تسلیم او شوید، پیش از اینکه عذاب به شما برسد باز مدد کرده نشوید. ﴿٥٥﴾ و از بهترین چیزی که از سوی پروردگارتان برای شما نازل شده پیروی کنید، پیش از اینکه ناگهان و در حالیکه بی‌خبرید، عذاب به شما برسد. ﴿٥٦﴾ تا (مبادا در قیامت) کسی بگوید: وای بر من به خاطر تقصیری که در حق الله کردم و بی‌گمان از مسخره کنندگان بودم.

﴿أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِي لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ٥٧ أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ٥٨ بَلَى قَدْ جَاءَتْكَ آيَاتِي فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنْتَ مِنَ الْكَافِرِينَ٥٩ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَكَبِّرِينَ٦٠ وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ٦١ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ٦٢ لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ٦٣ قُلْ أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجَاهِلُونَ٦٤ وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ٦٥ بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَكُنْ مِنَ الشَّاكِرِينَ٦٦ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّمَاوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ٦٧﴾ [الزمر: ٥٧-٦٧].

﴿٥٧﴾ یا آنکه (از شدت اندوه) گوید: ای کاش الله مرا هدایت می‌کرد و از پرهیزگاران می‌بودم. ﴿٥٨﴾ یا چون عذاب را ببیند، بگوید: ای کاش برای من باز گشتی بود، تا از نیکوکاران می‌شدم. ﴿٥٩﴾ بلی، بی‌گمان آیات من به تو رسید، ولی آن را تکذیب کردی و تكبر ورزیدی و از جملۀ کافران شدی. ﴿٦٠﴾ و روز قیامت آنان را که بر الله دروغ بسته‌اند خواهی دید که چهره‌هایشان سیاه شده است. آیا برای متکبران جایگاهی در دوزخ نیست؟ ﴿٦١﴾ و الله پرهیزگاران را به سبب کامیابی‌شان نجات می‌دهد، در حالیکه هیچ رنج و عذاب به ایشان نمی‌رسد و غمگین نمی‌شوند. ﴿٦٢﴾ الله آفریننده همه چیز است و او بر همه چیز وکیل و نگهبان است. ﴿٦٣﴾ کلیدهای آسمان‌ها و زمین از اوست و کسانی که به آيات الله کفر ورزیده‌اند، ایشان زیان کارانند. ﴿٦٤﴾ بگو: ای نادانان! آیا به من دستور میدهید که غیر از الله را عبادت کنم؟ ﴿٦٥﴾ و يقينا به تو و به کسانی که پیش از تو بودند وحی شده است که اگر شرک ورزی بدون شک عمل تو تباه می‌شود و حتما از زیانکاران خواهی بود. ﴿٦٦﴾ بلکه تنها الله را عبادت کن و از جملۀ شکرگزاران باش . ﴿٦٧﴾ و الله را چنانکه سزاوار بزرگی اوست، قدردانی نکردند و روز قیامت همه زمین در قبضۀ او قرار دارد و آسمان‌ها پیچیده به دست راست او می‌باشد. او پاک و منزه است و برتر است از آنچه شریک (وی) می‌گردانند.

﴿وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ٦٨ وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاءِ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ٦٩ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ٧٠ وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ٧١ قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ٧٢ وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ٧٣ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ٧٤﴾ [الزمر: ٦٨-٧٤].

﴿٦٨﴾ و در صور دمیده خواهد شد، پس کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند (بی هوش شده) می‌میرند، مگر کسی را که الله بخواهد. باز دوباره در آن دمیده می‌شود، پس ناگهان همگی (زنده شده) می‌خیزند و نظر می‌کنند. ﴿٦٩﴾ و زمین به نور پروردگارش روشن می‌گردد و کتاب (عمل نامه‌ها) نهاده می‌شود و پیغمبران و گواهان آورده می‌شوند و به حق بین آنان فيصله می‌شود و به ایشان ظلم نمی‌شود. ﴿٧٠﴾ و هرکسی (نتیجۀ) آنچه کرده است به تمام و کمال داده می‌شود. و او (الله) به آنچه می‌کنند داناتر است. ﴿٧١﴾ و کافران به طرف دوزخ گروه گروه رانده می‌شوند و تا چون به نزدیک آن رسند درهایش گشوده شود و نگهبانانش به آنان گویند: آیا پیغمبرانی از خودتان به نزدتان نیامدند تا آیات پروردگارتان را برای شما بخوانند و شما را از ملاقات چنین روزی بترسانند؟ می‌گویند: بلی! ولی فرمان عذاب بر کافران ثابت و حتمی گردید. ﴿٧٢﴾ به ایشان گفته شود: از درهای دوزخ داخل شوید در حالیکه در آن جاودانه خواهید بود. پس چه بد است جایگاه متکبران. ﴿٧٣﴾ و کسانی که از پروردگارشان می‌ترسیدند گروه گروه به‌سوی بهشت سوق داده می‌شوند و تا چون به نزدیک آن رسند (مسرور می‌شوند) و درهایش گشوده شود و نگهبانانش به آنان می‌گویند: سلام بر شما باد! پاک و نیک بودید. پس خوش باشید و برای همیشه در آن در آیید. ﴿٧٤﴾ و (اهل بهشت) می‌گویند: شکر آن ذاتی راست که وعده‌اش را در حق ما محقق ساخت و ما را وارثان زمین (بهشت) گردانید، از بهشت هرجا که بخواهیم مأوى می‌گیریم، پس چه نیکوست پاداش عمل کنندگان.

﴿وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ٧٥﴾ [الزمر: ٧٥].

﴿٧٥﴾ و فرشتگان را می‌بینی که گرد عرش حلقه زده‌اند و به تسبیح و ثنای پروردگار خود مشغولند و در میان آنان به حق فیصله شده و گفته می‌شود: ستایش ذاتی راست که پروردگار جهانیان است.