سورۀ مؤمنون
در مکه نازل شده و یکصدو هجده آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿١﴾ به راستی که مؤمنان کامیاب و رستگار شدند. ﴿۲﴾ آنانی که ایشان در نماز خود متواضع و ترسناکاند. ﴿٣﴾ و آنانی که ایشان از (کار و سخن) بیهوده روی گرداناند. ﴿٤﴾ و آنانی که ایشان زکات را میدهند. ﴿٥﴾ و آنانی که ایشان شرمگاههای خود را (از حرام) نگاه میدارند. ﴿٦﴾ مگر بر همسران یا کنیزان خود، که در این صورت سزاوار ملامتی و (مجازات) نیستند. ﴿۷﴾ پس هر کس غیر از این را بجوید، پس ایشان همان تجاوز کنندگاناند. ﴿۸﴾ و آنانی که ایشان امانتهای خود را و عهد خود را رعایت میکنند. ﴿٩﴾ و آنانی که ایشان بر نمازهای خود محافظت میکنند. ﴿۱۰﴾ این گروه ایشان وارثاناند. ﴿۱۱﴾ آنانی که فردوس را به ارث میبرند، آنها در آن همیشهاند. ﴿۱۲﴾ و البته انسان (آدم) را از خلاصۀ از گِل آفریدیم. ﴿۱۳﴾ باز او را (آدم را به اعتبار نسل وی) نطفه در قرارگاه استوار و محفوظ (رحم) قرار دادیم. ﴿١٤﴾ باز آن نطفه را به خون بسته تبدیل کردیم، پس آن خون بسته را به صورت پاره گوشت در آوردیم، پس آن پاره گوشت را استخوانها ساختیم، پس از آن استخوانها را با گوشت پوشانیدیم، باز او را به آفرینش دیگر (انسان زنده) آفریدیم، پس بسیار بزرگ است الله، بهترین آفرینندگان. ﴿۱۵﴾ باز شما بعد از این مراحل حتما میمیرید. ﴿١٦﴾ باز شما روز قیامت برانگیخته خواهید شد. ﴿۱۷﴾ و البته بالای شما هفت راه (آسمان) آفریدیم، و ما هرگز از آفرینش غافل نبودهایم.
﴿وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ١٨ فَأَنْشَأْنَا لَكُمْ بِهِ جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ١٩ وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلْآكِلِينَ٢٠ وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ٢١ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ٢٢ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ٢٣ فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُرِيدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَنْزَلَ مَلَائِكَةً مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ٢٤ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّى حِينٍ٢٥ قَالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ٢٦ فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ٢٧﴾ [المؤمنون: ١٨-٢٧].
﴿۱۸﴾ و از آسمان آب را به اندازه فرود آوردیم و آن را در زمین جای دادیم. و همانا ما بر بردن آن تواناییم. ﴿۱۹﴾ پس ما به وسیلۀ آن آب باغهایی از درختان خرما و انگور را برای شما ایجاد کردیم که برای شما در آنها میوههای بسیار است، و از آنها میخورید. ﴿۲۰﴾ و (همچنین با آن آب) درختی آفریدیم که در کوه طور سینا میروید (درخت زیتون و) روغن و طعام برای خورندگان است. ﴿۲۱﴾ و البته برای شما در چهارپایان عبرت است که شما را از آنچه در شکم آنهاست مینوشانیم، و برای شما در آن منافع فراوان است و از آن میخورید. ﴿۲۲﴾ و بر آنها و بر کشتیها حمل میشوید. ﴿۲۳﴾ و البته نوح را بهسوی قومش فرستادیم پس گفت: ای قوم من! الله را بپرستید، شما هیچ معبود برحق غیر از الله ندارید. آیا (از عذاب الله و زوال نعمت او) نمیترسید؟ ﴿۲٤﴾ پس اشراف و سرانی از قومش که کافر بودند، گفتند: این مرد مگر انسانی همچون شما نیست، میخواهد بر شما برتری یابد، اگر الله میخواست حتما فرشتهها را میفرستاد، ما چنین سخنی را از پدران پیشین خود نشنیدهایم. ﴿۲۵﴾ (و نیز گفتند) او نیست مگر مردی که در او اثر جنون است، پس تا مدتی درباره او انتظار بکشید. ﴿۲۶﴾ (نوح) گفت: ای پروردگارم! مرا نصرت ده در قبال آنکه مرا تکذیب کردند. ﴿۲۷﴾ پس به او وحی فرستادیم که پیش چشم ما و وحی ما کشتی را بساز، پس وقتی فرمان ما رسید و تنور به فوران آمد، پس در آن از هر نوع حیوان، جفتی (نر و ماده) را سوار کن و خانواده ات را نیز سوار کن، مگر کسی از آنان که وعده (حق) از پیش بر او مقرر شده است، و درباره کسانی که ظلم کردهاند با من سخن مگو، زیرا آنان غرق شدنیاند.
﴿فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنْتَ وَمَنْ مَعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ٢٨ وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلًا مُبَارَكًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ٢٩ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِنْ كُنَّا لَمُبْتَلِينَ٣٠ ثُمَّ أَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ٣١ فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ٣٢ وَقَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاءِ الْآخِرَةِ وَأَتْرَفْنَاهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَيَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ٣٣ وَلَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَرًا مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًا لَخَاسِرُونَ٣٤ أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنْتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ٣٥ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ٣٦ إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ٣٧ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا وَمَا نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ٣٨ قَالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ٣٩ قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ٤٠ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاءً فَبُعْدًا لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ٤١ ثُمَّ أَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُونًا آخَرِينَ٤٢﴾ [المؤمنون: ٢٨-٤٢].
﴿۲۸﴾ پس چون تو و همراهانت بر کشتی قرار گرفتید (سوار شدید) پس بگو: همه ستایشها آن ذاتی را سزا است که ما را از قوم ظالمان نجات داد. ﴿۲۹﴾ و (در وقت فرود آمدن) بگو: ای پروردگارم! مرا در جایی پر خیر و برکت فرود آور، و تو بهترین فرود آورندگانی. ﴿۳۰﴾ يقيناً در این (قصۀ نوح) البته نشانههایی است، و بدون شک (ما بندگان خود را) آزمایش کننده بودیم. ﴿۳۱﴾ باز بعد از آنان قرنی دیگر را آفریدیم. ﴿۳۲﴾ پس در میانشان پیغمبری از خودشان فرستادیم که (بگوید) تنها الله را بپرستید، زیرا جز او معبود به حقی ندارید. پس آیا (از شرک) پرهیز نمیکنید؟ ﴿۳۳﴾ و اشراف قومش که کافر شده بودند و ملاقات روز آخرت را تکذیب نموده بودند و در زندگانی دنیا به آنان آسودگی داده بودیم، گفتند: این شخص جز انسانی مانند شما نیست، از آنچه شما میخورید، میخورد. و از آنچه شما مینوشید، مینوشد. ﴿۳٤﴾ و (به پیروان خود گفتند:) اگر از انسانی مانند خود اطاعت کنید در آن صورت حتما زیانکار خواهید بود. ﴿۳٥﴾ آیا به شما وعده میدهد که چون مردید و خاک و استخوان شدید باز شما (بار دیگر زنده میگردید و از قبرها) بیرون آورده خواهید شد؟ ﴿٣٦﴾ آنچه وعده داده میشوید، دور اندر دور است. ﴿۳۷﴾ جز زندگانی این جهان ما (هیچ زندگی و حیاتی) وجود ندارد (گروهی از ما) زنده میشویم، و ما برانگیخته نخواهیم شد. ﴿۳۸﴾ و او جز مردی نیست که بر الله دروغ بسته است و ما تصدیق کننده او نیستیم. ﴿۳۹﴾ گفت: ای پروردگارم! به سبب اینکه مرا دروغگوی شمردند، نصرتم ده. ﴿٤٠﴾ الله فرمود: بعد از مدت اندک (از کفر و عنادشان) سخت پشیمان خواهند شد. ﴿٤١﴾ پس ناگهان صدای بلند (و مرگبار) نظر به وعدۀ راست، ایشان فرا گرفت، پس آنان را (مانند) خس و خاشاک (که سیل بر روی آب حمل میکند) گردانیدیم، پس دوری و هلاکت باد بر قوم ظالم. ﴿٤۲﴾ باز بعد از ایشان نسلهای (امتهای) دیگر را آفریدیم.
﴿مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ٤٣ ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَى كُلَّ مَا جَاءَ أُمَّةً رَسُولُهَا كَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنَا بَعْضَهُمْ بَعْضًا وَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ فَبُعْدًا لِقَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ٤٤ ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِينٍ٤٥ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ٤٦ فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ٤٧ فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ٤٨ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ٤٩ وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ٥٠ يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ٥١ وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ٥٢ فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُرًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ٥٣ فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ٥٤ أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مَالٍ وَبَنِينَ٥٥ نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَلْ لَا يَشْعُرُونَ٥٦ إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ٥٧ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ٥٨ وَالَّذِينَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ٥٩﴾ [المؤمنون: ٤٣-٥٩].
﴿٤٣﴾ هیچ امتی نه از اجل مقرر خود سبقت میکند و نه پس میماند. ﴿٤٤﴾ باز پیغمبران خود را یکی پس از دیگری فرستادیم، هرگاه پیغمبری برای (هدایت) امتی آمد، او را تکذیب کردند، ما هم یکی را (در هلاکت) تابع دیگری گردانیدیم و (به دیار نیستی فرستادیم و داستان عذاب) آنان را (برای مردم) افسانه ساختیم. پس دوری و هلاکت باد بر قومی که ایمان نمیآورند. ﴿٤٥﴾ باز موسی و برادرش هارون را با معجزهها و دلایل روشن خود فرستادیم. ﴿٤٦﴾ بهسوی فرعون و سران قوم او، ولی آنان تكبر ورزیدند و قوم سرکش و متکبر بودند. ﴿٤٧﴾ پس گفتند: آیا به دو انسانی که مانند خود ما هستند ایمان آوریم، حال آنکه قوم آنها بندگان (خدمتگذاران) ما هستند؟ ﴿٤٨﴾ در نتیجه، آن دو (موسی و هارون) را تکذیب کردند، پس از جمله هلاک شدگان گشتند. ﴿٤٩﴾ و يقينا به موسی کتاب (تورات) دادیم تا راهیاب گردند. ﴿۵۰﴾ و پسر مریم و مادرش را آیتی گردانیدیم. و آن دو را در زمین بلند جای دادیم که برخوردار از آب روان و محل آرامی بود. ﴿۵۱﴾ ای پیغمبران! از چیزهای پاکیزه و حلال بخورید و کارهای نیک کنید، يقينا من به آنچه انجام میدهید، دانا هستم. ﴿۵۲﴾ در حقیقت این امت شما، امت یگانه است و من پروردگار شما هستم، پس تنها از من بترسید. ﴿۵۳﴾ (اما مردم) کار دین خود را در میان خود پراگنده ساختند. و هر گروه به آنچه نزد آنهاست (در حالیکه آن را از خود وضع کردهاند) شادمان هستند. ﴿۵٤﴾ پس آنان را تا مدتی در جهل و گمراهی که در آن غرقند، بگذار. ﴿۵۵﴾ آیا میپندارند که آنچه از مال و فرزندان به آنان مدد میکنیم، ﴿٥٦﴾ (به خاطر آن است که) ما به نفعشان شتاب میکنیم؟! نه، بلکه نمیفهمند (که ما ایشان را به تدریج میگیریم). ﴿۵۷﴾ بیگمان آنان که ایشان از ترس پروردگارشان هراساناند. ﴿۵۸﴾ و آنان که ایشان به آیات پروردگار خویش ایمان میآورند. ﴿۵۹﴾ و آنان که ایشان به پروردگار خویش شریک مقرر نمیکنند.
﴿وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ٦٠ أُولَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ٦١ وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ٦٢ بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِنْ هَذَا وَلَهُمْ أَعْمَالٌ مِنْ دُونِ ذَلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ٦٣ حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ٦٤ لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُمْ مِنَّا لَا تُنْصَرُونَ٦٥ قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنْكِصُونَ٦٦ مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ٦٧ أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُمْ مَا لَمْ يَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِينَ٦٨ أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ٦٩ أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ٧٠ وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ٧١ أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ٧٢ وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ٧٣ وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ٧٤﴾ [المؤمنون: ٦٠-٧٤].
﴿٦٠﴾ و آنان که ایشان آنچه را باید (در راه الله) بدهند، میدهند. در حالیکه دلهایشان ترسان است از اینکه بهسوی پروردگارشان باز میگردند. ﴿٦١﴾ آناناند که برای کارهای نیک میشتابند و آنان در انجام آن پیشتازاند. ﴿۶۲﴾ و هیچ کس را مکلف نمیسازیم مگر به قدر توانش . و نزد ما کتابی است که به حق سخن میگوید و به آنان هیچ ظلم کرده نمیشود. ﴿٦٣﴾ بلکه دلهایشان از این (قرآن) در غفلت غرق است و آنان غیر از این (کار زشت) کارهای زشت دیگری دارند که انجام دهندۀ آنند. ﴿٦٤﴾ (آنها در غفلتاند) تا آن که خوشگذرانان ایشان را به عذاب گرفتار میکنیم، پس ناگهان شور و فریاد میکنند. ﴿٦٥﴾ (به آنها گفته میشود) امروز شور و فریاد نکنید، چون شما از جانب ما قطعا یاری و مدد نمیشود. ﴿٦٦﴾ (زیرا) آيات من بر شما خوانده میشد، ولی شما بر عقب تان باز میگشتید. ﴿٦۷﴾ در حالیکه بر مردم (به سبب متولی بودن خانۀ کعبه) تکبر میورزیدید، شبها (در جلسات خود) در بارۀ قرآن بدگویی میکردید. ﴿٦٨﴾ آیا در این سخن تدبر نکردند، یا چیزی برایشان آمده که برای پدران پیشین آنها نیامده بود؟ ﴿٦٩﴾ و یا اینکه پیغمبر خود را نشناختند، پس به این سبب او را انکار میکنند؟ ﴿۷۰﴾ یا میگویند: او دیوانه است؟ (نه، چنین نیست) بلکه او حق را برایشان آورده است. لیکن بیشترشان حق را دوست ندارند. ﴿۷۱﴾ و اگر حق از هوی و هوسهایشان پیروی میکرد، حتما آسمانها و زمین و هر که در آنهاست، تباه میشد. بلکه پند و عبرتشان را بر آنها آوردهایم، اما آنان از پند و نصیحتنامه خود روی گرداناند. ﴿۷۲﴾ یا از آنان مزد میطلبی؟ پس رزق و مزد پروردگارت بهتر است. و او بهترین روزی دهندگان است. ﴿۷۳﴾ (حال آنکه) به يقين تو آنها را به راه راست میخوانی. ﴿۷٤﴾ و یقینا کسانی که به آخرت ایمان نمیآورند، از راه راست (به راههای گمراهی) منحرف شدهاند.
﴿وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ٧٥ وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُمْ بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ٧٦ حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ٧٧ وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ٧٨ وَهُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ٧٩ وَهُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ٨٠ بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ٨١ قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ٨٢ لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا هَذَا مِنْ قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ٨٣ قُلْ لِمَنِ الْأَرْضُ وَمَنْ فِيهَا إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ٨٤ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ٨٥ قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ٨٦ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ٨٧ قُلْ مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ٨٨ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّى تُسْحَرُونَ٨٩﴾ [المؤمنون: ٧٥-٨٩].
﴿۷۵﴾ و اگر بر آنها رحم میکردیم و آنچه از رنج و سختی که به آنان رسیده، برطرف میساختیم، البته در سرکشی خود کورکورانه (و با تردد) پا میفشردند. ﴿٧٦﴾ و البته آنان را به عذاب گرفتار کردیم، ولی برای پروردگارشان نه فروتنی و عاجزی کردند و نه به زاری افتادند. ﴿۷۷﴾ تا آن که دری از عذاب شدید بر آنان گشودیم، ناگهان آنان در آن ناامید شدهاند. ﴿۷۸﴾ و او ذاتی است که برای شما گوش و چشمها و دلها را آفرید، اما چه اندک شکر میگذارید. ﴿۷۹﴾ و او ذاتی است که شما را در زمین منتشر و پراگنده ساخت. و بهسوی او محشور خواهید شد. ﴿۸۰﴾ و او ذاتی است که زنده میکند و میمیراند، و اختلاف شب و روز از (فرمان) اوست. آیا نمیفهمید؟ ﴿۸۱﴾ بلکه (کفار مکه) گفتند مانند آنچه پیشینیان گفته بودند. ﴿۸۲﴾ گفتند: آیا چون بمیریم و خاک و استخوانهایی چند شویم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟ ﴿۸۳﴾ البته این وعده به ما، و در گذشته به پدران ما (نیز) داده شده است، اما این، چیزی جز افسانههای پیشینیان نیست. ﴿۸٤﴾ بگو: زمین و کسانی که در آن هستند در تصرف کیست؟ اگر میدانید. ﴿۸۵﴾ زودا که گویند: همه (از الله و) در تصرف الله است. بگو: آیا پند نمیگیرید؟ ﴿۸٦﴾ بگو: پروردگار آسمانهای هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ کیست؟ ﴿۸۷﴾ خواهند گفت: این همه از الله است. بگو: پس چرا پرهیزگار نمیشوید؟ ﴿۸۸﴾ بگو: کیست آن که پادشاهی هر چیزی در دست اوست؟ و او ذاتی است که پناه میدهد، و در برابر (عذاب) او (به کسی) پناه داده نمیشود، اگر میدانید. ﴿۸۹﴾ زودا که گویند: همه (از الله و) در تصرف الله است. بگو: پس از کجا فریب داده میشوید (مانند افسون شده)؟
﴿بَلْ أَتَيْنَاهُمْ بِالْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ٩٠ مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ٩١ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ٩٢ قُلْ رَبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ٩٣ رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ٩٤ وَإِنَّا عَلَى أَنْ نُرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ٩٥ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ٩٦ وَقُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ٩٧ وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَنْ يَحْضُرُونِ٩٨ حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ٩٩ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ١٠٠ فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ١٠١ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ١٠٢ وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ١٠٣ تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ١٠٤﴾ [المؤمنون: ٩٠-١٠٤].
﴿۹۰﴾ بلکه حق را برای آنها آوردهایم، و البته آنان دروغگو هستند. ﴿۹۱﴾ الله هیچ فرزندی نگرفته است و هیچ معبودی با او نبوده است، (اگر چنین میبود) هر معبودی آنچه را آفریده بود، با خود میبرد، و حتما بعضی از آنان بر بعضی دیگر غالب میشدند، (لذا) منزه و پاک است الله از آنچه (کافران در حق او) وصف میکنند. ﴿۹۲﴾ (الله) دانای پنهان و آشکار است، پس برتر است الله از آنچه مشرکین با او شریک مقرر میکنند. ﴿۹۳﴾ بگو: ای پروردگارم! اگر آنچه را که به آنان وعده داده شده است به من نشان دهی. ﴿۹٤﴾ ای پروردگارم! پس مرا (در آن وقت) در جملۀ قوم ظالم قرار مده. ﴿۹۵﴾ و به راستی ما بر آن تواناییم که آنچه را به آنان وعده میدهیم، به تو نشان دهیم. ﴿۹٦﴾ بدی را به روشی که آن بهتر است دفع کن، ما به آنچه وصف میکنند داناتریم. ﴿۹۷﴾ و بگو: ای پروردگارم! از وسوسههای شیاطین به تو پناه میبرم. ﴿۹۸﴾ و (ای پروردگارم) از این که شیاطین پیش من حاضر شوند، به تو پناه میبرم. ﴿۹۹﴾ تا آن که مرگ بهسوی یکی از آنان آید، گوید: ای پروردگارم! مرا (به دنیا) باز گردانید. ﴿۱۰۰﴾ تا در سرایی که (فرصتها را) از دست داده بودم، کار نیک انجام دهم. نه، هرگز! چون آن سخنی است که او گوینده آن (تنها بر زبان) است، و پیش روی آنها حایلی است تا روزی که برانگیخته شوند. ﴿۱۰۱﴾ پس چون در صور دمیده شود، پس هیچگونه نسبت قرابت در میانشان نمیماند و (در آن روز) از یکدیگر نمیپرسند. ﴿۱۰۲﴾ پس کسانی که میزان اعمال نیکشان سنگین باشد، پس این گروه، ایشان نجات یافتهگاناند. ﴿۱۰۳﴾ و کسانی که کفّۀ اعمال نیکشان سبک باشد، اینان خویشتن را خساره مند نمودهاند، و در جهنم همیشه خواهند ماند. ﴿۱۰٤﴾ و آتش دوزخ چهرههایشان را میسوزاند، و آنها در آنجا غمگین و ترش رویاند.
﴿أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُونَ١٠٥ قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ١٠٦ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ١٠٧ قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ١٠٨ إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ١٠٩ فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ١١٠ إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ١١١ قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ١١٢ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلِ الْعَادِّينَ١١٣ قَالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ١١٤ أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ١١٥ فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ١١٦ وَمَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ١١٧ وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ١١٨﴾ [المؤمنون: ١٠٥-١١٨].
﴿۱۰۵﴾ آیا آیات من بر شما خوانده نمیشد، ولی شما آنها را دروغ میپنداشتید؟ ﴿۱۰٦﴾ میگویند: ای پروردگار ما! بدبختی (لذتها و شهوات) ما بر ما غالب شد، و مردم گمراه بودیم. ﴿۱۰۷﴾ ای پروردگار ما! ما را از این جا بیرون کن، پس اگر باز (به سوی کفر و شرک) برگشتیم، پس در این صورت ظالم خواهیم بود. ﴿۱۰۸﴾ (الله) فرماید: با ذلت و رسوایی داخل شوید و با من سخن نگویید. ﴿۱۰۹﴾ چون گروهی از بندگان من میگفتند: ای پروردگار ما! ایمان آوردیم، پس ما را بیامرز و به ما رحم کن، و تو بهترین رحم کنندگانی. ﴿۱۱۰﴾ پس شما آنها را به تمسخر گرفتید، تا جایی (که غافل شدید و) ذکر و عبادت مرا از یادتان برد، و شما بر آنان (بندگان مخلص من) میخندیدید. ﴿۱۱۱﴾ البته من هم امروز به سبب صبرشان (در برابر اذیت و تمسخر مردم) به آنان این طور پاداش دادم و تنها آنان رستگاراناند. ﴿۱۱۲﴾ (الله از ایشان میپرسد:) چه مدت، به عدد سالها در روی زمین ماندید؟. ﴿۱۱۳﴾ (در جواب) گویند: یک روز یا بخشی از یک روز ماندیم، پس از شمارکنندگان بپرس . ﴿١١٤﴾ الله میفرماید: جز اندکی درنگ نکردید، کاش شما میدانستید. ﴿۱۱۵﴾ آیا پنداشتید که شما را بیهوده آفریدهایم، و این که بهسوی ما بازگردانده نمیشوید؟ ﴿١١٦﴾ پس برتر است الله (از این که جهان را بیهوده خلق کند و او) پادشاه برحق است، هیچ معبودی برحق غير از او نیست، اوست پروردگار عرش بزرگ گرامی. ﴿۱۱۷﴾ و هر کس با الله معبود دیگری را بخواند که هیچ دلیلی بر حقانیت آن ندارد. پس حساب او تنها با الله است. يقينا کافران رستگار نمیشوند. ﴿۱۱۸﴾ و بگو: پروردگارم! (مرا) بیامرز و (بر من) رحم کن، زیرا تو بهترین رحم کنندگانی.
﴿سُورَةٌ أَنْزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنْزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ١ الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ٢ الزَّانِي لَا يَنْكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنْكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ٣ وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ٤ إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ٥ وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنْفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ٦ وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ٧ وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ٨ وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِنْ كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ٩ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ١٠﴾ [النور: ١-١٠].