سورۀ انبياء
در مکه نازل شده و يكصدودوازده آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ١ مَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ٢ لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَأَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذِينَ ظَلَمُوا هَلْ هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَفَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَأَنْتُمْ تُبْصِرُونَ٣ قَالَ رَبِّي يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ٤ بَلْ قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ بَلِ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ شَاعِرٌ فَلْيَأْتِنَا بِآيَةٍ كَمَا أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ٥ مَا آمَنَتْ قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَفَهُمْ يُؤْمِنُونَ٦ وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ٧ وَمَا جَعَلْنَاهُمْ جَسَدًا لَا يَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَمَا كَانُوا خَالِدِينَ٨ ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنْجَيْنَاهُمْ وَمَنْ نَشَاءُ وَأَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ٩ لَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ١٠﴾ [الأنبياء: ١-١٠].
﴿١﴾ برای مردم (وقت) حسابشان نزدیک شده است، در حالی که آنان در غفلت روی گردانند. ﴿۲﴾ هیچ پند (و هدایت) جدیدی از نزد پروردگارشان به آنها نمیرسد، مگر اینکه بازی کنان آن را میشنوند. ﴿٣﴾ (در حالیکه) دلهایشان (به دنیا) مشغول است و آنان که ظلم کرده بودند در پنهان به نجوی و راز گویی پرداختند و گفتند که آیا این (شخص) انسانی مانند شما نیست، آیا بهسوی جادو میروید؟ حال آنکه شما (حقیقت را) میبینید. ﴿٤﴾ (در جواب بگو:) پروردگارم هر سخنی را که در آسمان و زمین باشد، میداند، و او شنوای داناست. ﴿٥﴾ بلکه گفتند: خوابهای پراگنده است، بلکه آن را از پیش خود ساخته است بلکه او شاعر است، (اگر پیغمبر در دعوای خود راست باشد) پس طوری که پیشینیان (با معجزهها) فرستاده شدند، باید معجزهای (حسّی) برای ما بیاورد. ﴿٦﴾ پیش از آنان (نیز مردمِ) هیچ قریهای که (اهل) آن را هلاک کردیم ایمان نیاوردند، پس آیا ایشان ایمان میآورند؟! ﴿۷﴾ و پیش از تو نیز جز مردانی را که به آنان وحی میکردیم، نفرستادیم. پس اگر شما نمیدانید، از اهل کتاب بپرسید. ﴿۸﴾ پیغمبران را جسدی که غذا نخورند قرار ندادیم و جاودان هم نبودند. ﴿۹﴾ باز وعدۀ (خویش) به آنان را راست گردانیدیم، و آنان و هر که را خواستیم، نجات دادیم، و اسرافکاران (تجاوزکاران) را نابود کردیم. ﴿۱۰﴾ البته ما بسوی شما کتابی نازل کردیم که ذكرتان در آن است، آیا نمیاندیشید؟
﴿لَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ١٠ وَكَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً وَأَنْشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا آخَرِينَ١١ فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنَا إِذَا هُمْ مِنْهَا يَرْكُضُونَ١٢ لَا تَرْكُضُوا وَارْجِعُوا إِلَى مَا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَمَسَاكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْأَلُونَ١٣ قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ١٤ فَمَا زَالَتْ تِلْكَ دَعْوَاهُمْ حَتَّى جَعَلْنَاهُمْ حَصِيدًا خَامِدِينَ١٥ وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ١٦ لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ كُنَّا فَاعِلِينَ١٧ بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْبَاطِلِ فَيَدْمَغُهُ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٌ وَلَكُمُ الْوَيْلُ مِمَّا تَصِفُونَ١٨ وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ١٩ يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ٢٠ أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِنَ الْأَرْضِ هُمْ يُنْشِرُونَ٢١ لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ٢٢ لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ٢٣ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ هَذَا ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ وَذِكْرُ مَنْ قَبْلِي بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ٢٤﴾ [الأنبياء: ١٠-٢٤].
﴿١١﴾ و چه بسیار قریهها را که اهل آن ظالم بودند، شکستیم (هلاک کردیم) و پس از آنان قوم دیگر را ایجاد کردیم. ﴿۱۲﴾ پس چون عذاب ما را احساس کردند، ناگهان از آن میگریختند. ﴿۱۳﴾ (به آنان گفته میشود:) نگریزید و بهسوی ناز و نعمتی که در آن متنعم بودید، باز گردید، شاید که از شما (چیزی) پرسیده شود. ﴿١٤﴾ گفتند: ای وای بر ما، واقعا که ما ظالم بودیم. ﴿۱۵﴾ و همیشه سخنشان همین بود تا اینکه آنان را مانند کشت درو شده، بیحرکت و خاموش شده گردانیدیم. ﴿١٦﴾ و آسمان و زمین و آنچه را که در میان آن دو است برای بازی و شوخی (بیهوده) نیافریدهایم. ﴿۱۷﴾ اگر میخواستیم بازیچهای بگیریم حتما آن را از نزد خود انتخاب میکردیم. ﴿۱۸﴾ بلکه حق را بر باطل میاندازیم، پس آن را میشکند و سرکوب میکند، پس ناگهان باطل محو و نابود میشود. و وای بر شما به سبب آنچه که (الله را به آن) وصف میکنید. ﴿۱۹﴾ و از اوست هر که در آسمانها و زمین است، و آنان که در نزد وی هستند از عبادت او تکبر نمیکنند و خسته نمیشوند. ﴿۲۰﴾ (بلکه) شب و روز تسبیح میگویند، بیآنکه سست شوند. ﴿۲۱﴾ آیا معبودهای از (موجودات) زمین گرفتهاند که (ایشان مردهها) را زنده میکنند؟! ﴿۲۲﴾ اگر در آن دو (آسمانها و زمین) غیر از الله معبودهای وجود داشت، حتما آسمانها و زمین هردو تباه میشد، پس پاک و منزه است الله پروردگار عرش، از آنچه وصف میکنند. ﴿۲۳﴾ (الله) از آنچه میکند پرسیده نمیشود، ولی آنها پرسیده میشوند. ﴿۲٤﴾ آیا به جای او معبودانی را به پرستش گرفتهاند؟ بگو: دلیل خود را بیان دارید، این است کتاب کسانی که با مناند و (اینها هم) کتابهای امتهای قبل از من است. بلکه اکثر آنان حق را نمیدانند، پس آنها روی گرداناند.
﴿وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ٢٥ وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ٢٦ لَا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ٢٧ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ٢٨ وَمَنْ يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّي إِلَهٌ مِنْ دُونِهِ فَذَلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ٢٩ أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ٣٠ وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ٣١ وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ٣٢ وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ٣٣ وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِنْ قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَفَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخَالِدُونَ٣٤ كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ٣٥﴾ [الأنبياء: ٢٥-٣٥].
﴿٢٥﴾ و پیش از تو هیچ پیغمبری را نفرستادیم مگر اینکه به او وحی میفرستادیم که هیچ معبود برحق غیر از من (الله) نیست، لذا تنها مرا عبادت کنید. ﴿۲٦﴾ و (مشرکان) گفتند: پروردگار رحمن (برای خود از فرشتهها) فرزند گرفته است! او پاک و منزه است. بلکه آنها (فرشتهها) بندگان والاقدرِ مقرب هستند. ﴿۲۷﴾ در سخن گفتن از او پیشی نمیکنند، و آنان به حکم وی کار میکنند. ﴿۲۸﴾ الله حال و اعمال گذشته و حال و اعمال آیندۀ ایشان را میداند، و شفاعت نمیکنند مگر برای کسی که (الله) رضایت داده باشد. و آنان از بیم او ترساناند. ﴿۲۹﴾ و هر کس از آنان (فرشتهها) بگوید: غیر از الله من نیز معبود هستم، پس او را به دوزخ سزا دهیم، این چنین به ظالمان سزا میدهیم. ﴿۳۰﴾ آیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین (ابتدا باهم) چسپیده و متصل بودند، باز آن دو را از هم جدا کردیم. و هر چیز زنده را از آب آفریدیم، آیا (به وحدانیت من) ایمان نمیآورند؟! ﴿۳۱﴾ و در زمین کوههای استوار و ریشهدار قرار دادیم تا مبادا زمین آنان را بجنباند. و در میان کوهها راههای گشاده ایجاد کردیم تا که آنان راه یابند. ﴿۳۲﴾ و آسمان را سقف محفوظ قرار دادیم، (ولی) آنان از نشانههایش روی میگردانند. ﴿۳۳﴾ و او پروردگاری است که شب و روز و آفتاب و ماه را آفرید و هر یک در مدار (معین) خود شناوراند. ﴿۳٤﴾ و برای هیچ انسانی پیش از تو زندگی دائمی مقرر نکردیم، آیا اگر تو بمیری ایشان جاودانه میمانند؟ ﴿۳٥﴾ و هر نفس (جاندار) چشندۀ مرگ است. و شما را بخاطر امتحان به سختی و آسایش آزمایش میکنیم، و بهسوی ما باز گردانیده میشوید.
﴿وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي يَذْكُرُ آلِهَتَكُمْ وَهُمْ بِذِكْرِ الرَّحْمَنِ هُمْ كَافِرُونَ٣٦ خُلِقَ الْإِنْسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِيكُمْ آيَاتِي فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ٣٧ وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ٣٨ لَوْ يَعْلَمُ الَّذِينَ كَفَرُوا حِينَ لَا يَكُفُّونَ عَنْ وُجُوهِهِمُ النَّارَ وَلَا عَنْ ظُهُورِهِمْ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ٣٩ بَلْ تَأْتِيهِمْ بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ٤٠ وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ٤١ قُلْ مَنْ يَكْلَؤُكُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ مِنَ الرَّحْمَنِ بَلْ هُمْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِمْ مُعْرِضُونَ٤٢ أَمْ لَهُمْ آلِهَةٌ تَمْنَعُهُمْ مِنْ دُونِنَا لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَ أَنْفُسِهِمْ وَلَا هُمْ مِنَّا يُصْحَبُونَ٤٣ بَلْ مَتَّعْنَا هَؤُلَاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى طَالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ أَفَلَا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا أَفَهُمُ الْغَالِبُونَ٤٤﴾ [الأنبياء: ٣٦-٤٤].
﴿۳۶﴾ و چون کافران تو را ببینند حتما تو را به مسخره میگیرند (و میگویند:) آیا این همان کسی است که معبودانتان را (به بدی) یاد میکند؟ در حالیکه آنان یاد پروردگار رحمن را انکار میکنند. ﴿۳۷﴾ انسان از شتاب آفریده شده است. به زودی نشانههای خود را به شما نشان خواهیم داد، پس (عذاب و معجزهها را) از من به شتاب طلب نکنید. ﴿۳۸﴾ و میگویند: این وعده کی میرسد، اگر راست میگویید؟ ﴿۳۹﴾ اگر کافران میدانستند هنگامی که نمیتوانند آتش را از چهرههایشان و نه از پسهایشان باز دارند و آنان نصرت داده نمیشوند، (در آمدن عذاب عجله نمیکردند). ﴿٤٠﴾ بلکه (آتش) ناگهان به آنان میرسد و آنها را حیران و سراسیمه میسازد و نمیتوانند آن را برگردانند. و به آنها مهلت داده نمیشود. ﴿٤١﴾ و البته پیغمبرانی پیش از تو نیز مورد تمسخر قرار گرفتند، پس کسانی که آنان را مسخره میکردند، آنچه که آن را به استهزا میگرفتند، ایشان را احاطه کرد. ﴿٤۲﴾ بگو: چه کسی شما را در شب و روز (از عذاب) پروردگار رحمان نگاه میکند؟ بلکه آنان از یاد پروردگارشان روی گرداناند. ﴿٤٣﴾ یا برای آنان معبودانی غیر از ما است که ایشان را (از عذاب) حمایت کنند؟! (این معبودان ساختگی) نه میتوانند خود را مدد کنند، و نه آنان مدد کرده میشوند. ﴿٤٤﴾ بلکه ما ایشان و پدرانشان را (از انواع نعمتها و آسایش) بر خوردار ساختیم، تا عمر بر آنان طولانی شد. آیا نمیبینند که ما میآییم و زمین را از جوانب آن میکاهیم (مسلمانان را بر سرزمینهای کفار مسلط میسازیم)، آیا باز هم آنان پیروزند.
﴿قُلْ إِنَّمَا أُنْذِرُكُمْ بِالْوَحْيِ وَلَا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا يُنْذَرُونَ٤٥ وَلَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ٤٦ وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ٤٧ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَذِكْرًا لِلْمُتَّقِينَ٤٨ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَهُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ٤٩ وَهَذَا ذِكْرٌ مُبَارَكٌ أَنْزَلْنَاهُ أَفَأَنْتُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ٥٠ وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ٥١ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ٥٢ قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا لَهَا عَابِدِينَ٥٣ قَالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ٥٤ قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنْتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ٥٥ قَالَ بَلْ رَبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلَى ذَلِكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ٥٦ وَتَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُمْ بَعْدَ أَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ٥٧﴾ [الأنبياء: ٤٥-٥٧].
﴿٤٥﴾ بگو: من شما را با وحی بیم میدهم، ولی چون کران بیم داده شوند، دعوت را نمیشنوند. ﴿٤٦﴾ و اگر کمترین چیزی از عذاب پروردگارت به آنان برسد، حتما (اعتراف میکنند و) میگویند: ای وای بر ما! واقعا ما ظالم بودیم. ﴿٤۷﴾ و ما ترازوهای عدل را در روز قیامت مینهیم، پس بر هیچ کسی در چیزی ظلم کرده نشود. و اگر هم به وزن دانه خردل باشد آن را (برای حساب) میآوریم. و بس است که ما حسابرس و حسابگر باشیم. ﴿٤٨﴾ و البته به موسی و هارون فرقان (فرق کننده بین حق و باطل و توحید و شرک) دادیم که روشنی و پند برای پرهیزگاران است. ﴿٤۹﴾ همان کسانی که در خفا از پروردگارشان میترسند و آنان از (هول) قیامت هراس دارند. ﴿۵۰﴾ و این (قرآن نیز) پند با برکت است که آن را نازل کردیم، آیا شما منکر آن هستید؟ ﴿۵۱﴾ و البته پیش از این (دادن تورات به موسی و هارون) به ابراهیم هدایت و رشد او را داده بودیم و به (حال) او دانا بودیم. ﴿۵۲﴾ وقتی که (ابراهیم) به پدر و قوم خود گفت: این تمثالهایی که شما ملازم آنها شدهاید چیستند؟ ﴿۵۳﴾ گفتند: پدران خود را برای آنها عبادت کنان یافتیم. ﴿۵٤﴾ ابراهیم گفت: البته شما و پدرانتان همه در گمراهی آشکار بودید. ﴿۵۵﴾ گفتند ای ابراهیم! آیا حق را برای ما آوردهای یا تو از بازی کنندگانی؟ ﴿٥٦﴾ (ابراهیم) گفت: بلکه پروردگارتان، پروردگار آسمانها و زمین است، همان پررودگاری که آنها را آفرید، و من بر این (سخن) از گواهانم. ﴿۵۷﴾ و قسم به الله پس از آنکه پشت گردانیدید و رفتید، البته در مورد بتهایتان تدبیری خواهم سنجید.
﴿فَجَعَلَهُمْ جُذَاذًا إِلَّا كَبِيرًا لَهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ٥٨ قَالُوا مَنْ فَعَلَ هَذَا بِآلِهَتِنَا إِنَّهُ لَمِنَ الظَّالِمِينَ٥٩ قَالُوا سَمِعْنَا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ٦٠ قَالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ٦١ قَالُوا أَأَنْتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ٦٢ قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِنْ كَانُوا يَنْطِقُونَ٦٣ فَرَجَعُوا إِلَى أَنْفُسِهِمْ فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنْتُمُ الظَّالِمُونَ٦٤ ثُمَّ نُكِسُوا عَلَى رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَؤُلَاءِ يَنْطِقُونَ٦٥ قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُكُمْ شَيْئًا وَلَا يَضُرُّكُمْ٦٦ أُفٍّ لَكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ٦٧ قَالُوا حَرِّقُوهُ وَانْصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ٦٨ قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ٦٩ وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ٧٠ وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ٧١ وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ٧٢﴾ [الأنبياء: ٥٨-٧٢].
﴿۵۸﴾ پس آنها را قطعه قطعه کرد، مگر بت بزرگشان را، تا بهسوی آن باز گردند. ﴿۵۹﴾ گفتند: چه کسی با معبودان ما چنین کار را کرده است؟ يقينا او از ظالمان است. ﴿٦٠﴾ (بعضی) گفتند: شنیدیم جوانی از آنها (به بدی) یاد میکرد که به او ابراهیم گفته میشود. ﴿٦١﴾ (سران کفر) گفتند: او را در پیش چشم مردم بیاورید شاید که آنان (بر او) گواهی دهند. ﴿٦٢﴾ (بعد از حاضر کردن ابراهیم در مجلس) گفتند: آیا تو این کار را با معبودان ما کردیای ابراهیم؟ ﴿٦٣﴾ (ابراهیم) گفت: بلکه این بت بزرگ چنین کاری را کرده است، پس اگر سخن میگویند از آنان بپرسید. ﴿٦٤﴾ پس به خود رجوع کردند، و گفتند: واقعا شما ستمگرید (که معبودهای خود ساخته را عبادت میکنید). ﴿٦٥﴾ باز سرافگنده شدند (و گفتند:) البته تو میدانی که آنها سخن نمیگویند. ﴿٦٦﴾ (ابراهیم) گفت: آیا به غیر از الله چیزی را میپرستید که هیچ سود و زیانی به شما نمیرساند؟ ﴿۶۷﴾ وای بر شما و بر آنچه که به جای الله میپرستید! آیا (در قباحت این کارتان) نمیاندیشید؟! ﴿٦٨﴾ (اهل مجلس) گفتند: او را بسوزانید و معبودانتان را مدد کنید، اگر میخواهید کاری بکنید. ﴿۶۹﴾ (چون ابراهیم را در آتش انداختند) گفتیم: ای آتش! بر ابراهیم سرد و سلامت باش. ﴿۷۰﴾ و خواستند (در حق او) نیرنگ ورزند، پس ما آنان را زیانکارترین مردم گردانیدیم. ﴿۷۱﴾ و او و لوط را نجات دادیم و به سرزمینی بردیم که در آن برای جهانیان برکت نهادهایم. ﴿۷۲﴾ و به او اسحاق را بخشیدیم و (افزون بر خواستههایش) يعقوب را نیز به او بخشیدیم. و همه را از صالحان قرار دادیم.
﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ٧٣ وَلُوطًا آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ تَعْمَلُ الْخَبَائِثَ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَاسِقِينَ٧٤ وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ٧٥ وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ٧٦ وَنَصَرْنَاهُ مِنَ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ٧٧ وَدَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ إِذْ يَحْكُمَانِ فِي الْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِيهِ غَنَمُ الْقَوْمِ وَكُنَّا لِحُكْمِهِمْ شَاهِدِينَ٧٨ فَفَهَّمْنَاهَا سُلَيْمَانَ وَكُلًّا آتَيْنَا حُكْمًا وَعِلْمًا وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ وَكُنَّا فَاعِلِينَ٧٩ وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَكُمْ لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنْتُمْ شَاكِرُونَ٨٠ وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَكُنَّا بِكُلِّ شَيْءٍ عَالِمِينَ٨١﴾ [الأنبياء: ٧٣-٨١].
﴿۷۳﴾ و آنان را پیشوایان مردم قرار دادیم که به فرمان ما هدایت میکردند و انجام دادن نیکیها و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات را به آنان وحی کردیم. و آنان تنها ما را عبادت میکردند. ﴿۷٤﴾ و به لوط حکم (نبوت) و علم عطا کردیم. و او را از دیاری که (مردمانش) کارهای زشت میکردند، نجات دادیم، بیگمان آنان مردمان بد و فاسق بودند. ﴿۷۵﴾ و او را به رحمت خود داخل کردیم، چون او از صالحان بود. ﴿۷٦﴾ و نوح را یاد کن وقتی که پیش از این دعا کرد، پس ما هم دعای او را پذیرفتیم، پس او و خانوادهاش را از اندوه بزرگ نجات دادیم. ﴿۷۷﴾ و او را بر قومی که آیات ما را دروغ پنداشتند، مدد کردیم. چون که آنان قوم بد بودند، پس همۀ ایشان را غرق کردیم. ﴿۷۸﴾ و داود و سلیمان را یاد کن وقتی که دربارۀ کشتزار فیصله کردند چون شب گوسفندان قومی در آن چریده بودند، و ما بر فیصله آنها شاهد (و ناظر) بودیم. ﴿۷۹﴾ پس آن (قضاوت درست) را به سليمان فهماندیم. و به هر یک آن دو حکمت و علم داده بودیم. و کوهها را برای داود مسخر ساختیم که با او تسبیح میگفتند و پرندگان را (نیز مسخر کردیم) و ما کننده این کار بودیم. ﴿۸۰﴾ و به داود ساختن زره را آموختیم تا شما را از (آسیب) جنگتان حفظ کند. پس آیا شکر گزار هستيد؟ ﴿۸۱﴾ و ما باد سریع را برای سلیمان مسخر ساختیم که به حکم او بهسوی سرزمینی روان میشد که در آن برکت نهادهایم و ما به هر چیز دانا بودیم.
﴿وَمِنَ الشَّيَاطِينِ مَنْ يَغُوصُونَ لَهُ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِكَ وَكُنَّا لَهُمْ حَافِظِينَ٨٢ وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ٨٣ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ٨٤ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ٨٥ وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُمْ مِنَ الصَّالِحِينَ٨٦ وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ٨٧ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ٨٨ وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ٨٩ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ٩٠﴾ [الأنبياء: ٨٢-٩٠].
﴿٨٢﴾ و مسخر ساختیم برای سلیمان از شیاطین گروهی را که برای او (در بحر) غواصی میکردند (برای او مروارید را از بحر بیرون میآوردند) و کارهای دیگر غیر از آن میکردند، و ما نگهبان آنها بودیم. ﴿۸۳﴾ و ایوب را یاد کن وقتی که پروردگار خود را ندا کرد (و گفت): همانا به من رنج و آسیب رسیده است و تو مهربانترین مهربانان هستی. ﴿۸٤﴾ پس دعای او را پذیرفتیم و رنج و آسیب را که به او رسیده بود، دور ساختیم، و خانوادهاش و (نیز) مانندشان را همراه با آنان به او دادیم تا (اینها) رحمتی از جانب ما و پندی برای عبادت کنندگان باشد. ﴿۸۵﴾ و نیز یاد کن اسماعیل و ادریس و ذالکفل را که هر یک از صابران بودند. ﴿٨٦﴾ و آنها را در رحمت خود داخل کردیم، چون ایشان از صالحان بودند. ﴿۸۷﴾ و ذالنون (صاحب ماهی - یونس) را یاد کن وقتی که خشمگینانه (از میان قومش) بیرون رفت و گمان کرد که بر او تنگ نمیگیریم. پس در تاریکیهای شکم ماهی فریاد نمود که (ای الله) معبود (برحق) جز تو نیست، تو پاک و منزهى، واقعا که من از ظالمان بودم. ﴿۸۸﴾ پس دعایش را اجابت کردیم و او را از غم نجات دادیم و مؤمنان را (وقتی به ما رجوع کنند) این چنین نجات میدهیم. ﴿۸۹﴾ و زکریا را یاد کن چون پروردگارش را ندا کرد که ای پروردگار من! مرا تنها مگذار و تو بهترین وارثان هستی. ﴿۹۰﴾ پس دعایش را اجابت کردیم و یحیی را به او بخشیدیم و همسرش را برای او شایسته (حمل) گردانیدیم، البته آنان در (انجام) کارهای خیر شتاب میکردند و با امید و بیم ما را میخواندند و برای ما متواضع بودند.
﴿وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِنْ رُوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آيَةً لِلْعَالَمِينَ٩١ إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ٩٢ وَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنَا رَاجِعُونَ٩٣ فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِ وَإِنَّا لَهُ كَاتِبُونَ٩٤ وَحَرَامٌ عَلَى قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَنَّهُمْ لَا يَرْجِعُونَ٩٥ حَتَّى إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ٩٦ وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَاخِصَةٌ أَبْصَارُ الَّذِينَ كَفَرُوا يَا وَيْلَنَا قَدْ كُنَّا فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا بَلْ كُنَّا ظَالِمِينَ٩٧ إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ٩٨ لَوْ كَانَ هَؤُلَاءِ آلِهَةً مَا وَرَدُوهَا وَكُلٌّ فِيهَا خَالِدُونَ٩٩ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَهُمْ فِيهَا لَا يَسْمَعُونَ١٠٠ إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ١٠١﴾ [الأنبياء: ٩١-١٠١].
﴿۹۱﴾ و (یاد کن) زنی را که پاکدامنی خود را حفظ کرد (مریم)، پس از روح (مخلوق) خویش در او دمیدیم و او و پسرش را نشانه (قدرت خود) برای جهانیان قرار دادیم. ﴿۹۲﴾ البته این است امت شما، که امت یگانه است. و من پروردگار شما هستم، پس تنها بندگی مرا کنید. ﴿۹۳﴾ و (اما امتها دربارۀ انبیا) در میان خویش متفرق شدند. و هریک آنها بهسوی ما باز میگردند. ﴿۹٤﴾ پس هر کس از کارهای شایسته انجام دهد در حالیکه ایمان داشته باشد، برای کوشش او ناسپاسی نخواهد شد و ما (نیکیهایش) را برای او مینویسیم. ﴿۹۵﴾ و برای مردم دیاری که آن را نابود کردیم محال و حرام است که به دنیا) باز گردند. ﴿۹٦﴾ تا اینکه (راه) يأجوج و مأجوج گشوده شود و ایشان شتابان از هر بلندیی بیایند. ﴿۹۷﴾ و وعدۀ حق و راست نزدیک گردد، پس یکباره چشمان کافران خیره شود (و بگویند)، ای وای بر ما! ما از این (روز) در غفلت بودیم، بلکه ما ظالم بودیم. ﴿۹۸﴾ همانا شما و چیزهایی که به غیر از الله میپرستید، هیزم جهنم هستید، شما وارد آن خواهید شد. ﴿۹۹﴾ اگر اینها معبودهای واقعی بودند هرگز وارد آن نمیشدند و همه آنها (عابدان و معبودها) در آنجا جاودانهاند. ﴿۱۰۰﴾ برای آنان در دوزخ نالۀ زار است و در آن جا چیزی را نمیشنوند. ﴿۱۰۱﴾ البته آنان که قبلا از جانب ما به آنها وعدۀ نیک داده شده است، اینها از دوزخ دور داشته خواهند شد.
﴿لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خَالِدُونَ١٠٢ لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ١٠٣ يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ١٠٤ وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ١٠٥ إِنَّ فِي هَذَا لَبَلَاغًا لِقَوْمٍ عَابِدِينَ١٠٦ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ١٠٧ قُلْ إِنَّمَا يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ١٠٨ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنْتُكُمْ عَلَى سَوَاءٍ وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَمْ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُونَ١٠٩ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ١١٠ وَإِنْ أَدْرِي لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَكُمْ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ١١١ قَالَ رَبِّ احْكُمْ بِالْحَقِّ وَرَبُّنَا الرَّحْمَنُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ١١٢﴾ [الأنبياء: ١٠٢-١١٢].
﴿۱۰۲﴾ (حتى) آواز دوزخ را نمیشنوند و آنان در آنچه نفسهایشان خواهش داشته باشد، همیشه خواهند بود. ﴿۱۰۳﴾ ترس بزرگ آنها را غمگین نمیسازد و فرشتگان به استقبالشان میآیند (و میگویند:) این همان روزی است که به شما وعده داده میشد. ﴿۱۰٤﴾ روزی که آسمان را مانند پیچیدن صفحه نوشته شده کتابها میپیچیم طوری که بار اول آفرینش را آغاز کردیم (بار دیگر) آن را باز میگردانیم. وعدۀ لازمی بر عهدۀ ماست، يقينا ما انجام دهنده (آن) هستیم. ﴿۱۰۵﴾ البته در زبور (کتاب داود) بعد از ذکر (تورات) نوشتیم که زمین را بندگان نیک من به ارث میبرند. ﴿۱۰٦﴾ بیگمان در این (قرآن) ابلاغی (کافی) برای عبادت گذاران است. ﴿۱۰۷﴾ و تو را (ای پیغمبر) نفرستادیم مگر رحمتی برای جهانیان. ﴿۱۰۸﴾ بگو: جز این نیست که به من وحی میشود که معبود شما پروردگار یکتا و یگانه است، پس آیا شما مسلمان هستید؟ ﴿۱۰۹﴾ پس اگر روی گردان شدند، پس بگو: به همۀ شما برابر اعلام کردم. و نمیدانم که آنچه به شما وعده داده میشود نزدیک است یا دور. ﴿۱۱۰﴾ همانا الله هم سخن آشکار را میداند و هم آنچه را پنهان میکنید. ﴿۱۱۱﴾ و نمیدانم؛ شاید (دوری وعده) برای شما آزمایش باشد (و تأخیر شدن آن) برخوردار شدن (از نعمتها برای شما باشد) تا مدت مقرر. ﴿۱۱۲﴾ (پیغمبر) گفت: ای پروردگارم! خودت به حق (میان ما و ایشان) فیصله کن. و پروردگار مهربان ما (آن ذاتی است که از او) مدد خواسته میشود بر آنچه شما وصف میکنید.