سورۀ عبس

در مکه نازل شده و چهل و دو آیت است

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿عَبَسَ وَتَوَلَّى١ أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَى٢ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى٣ أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرَى٤ أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى٥ فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى٦ وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى٧ وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى٨ وَهُوَ يَخْشَى٩ فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى١٠ كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ١١ فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ١٢ فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ١٣ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ١٤ بِأَيْدِي سَفَرَةٍ١٥ كِرَامٍ بَرَرَةٍ١٦ قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ١٧ مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ١٨ مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ١٩ ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ٢٠ ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ٢١ ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنْشَرَهُ٢٢ كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ٢٣ فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ٢٤ أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا٢٥ ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا٢٦ فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا٢٧ وَعِنَبًا وَقَضْبًا٢٨ وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا٢٩ وَحَدَائِقَ غُلْبًا٣٠ وَفَاكِهَةً وَأَبًّا٣١ مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ٣٢ فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ٣٣ يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ٣٤ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ٣٥ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ٣٦ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ٣٧ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ٣٨ ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ٣٩ وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ٤٠﴾ [عبس: ١-٤٠].

﴿١﴾ روی ترش کرد و اعراض نمود. ﴿٢﴾ به این که نزد او نابینا آمد. ﴿٣﴾ و تو چه دانی که او شاید در پی پاکی باشد. ﴿٤﴾ یا پند گیرد، پس آن پند به او سودی رساند. ﴿٥﴾ اما کسی که خود را بی‌نیاز می‌داند. ﴿٦﴾ پس تو در پی او شدی؟ ﴿٧﴾ و اگر او (شخص بی‌نیاز) پاک هم نشود، گناهی بر تو نیست. ﴿٨﴾ و اما کسی که شتابان نزد او آمد. ﴿٩﴾ در حالی که (از الله) می‌ترسید. ﴿١٠﴾ پس تو (به دیگران مشغول شده) از وی روی‌گردان می‌شوی. ﴿١١﴾ چنین نیست (که آن‌ها می‌پندارند) یقیناً قرآن وسیله‌ای پند است. ﴿١٢﴾ پس هرکس (پند) بخواهد باید آن را یاد کند. ﴿١٣﴾ (همانا آیات قرآن) در صحیفه‌های قدرمند درج و محفوظ است. ﴿١٤﴾ که بلندمرتبه و پاکیزه است. ﴿١٥﴾ به دستِ نویسندگان. ﴿١٦﴾ بزرگوار و نیک‌کردار. ﴿١٧﴾ مرگ بر این انسان (کافر و سرکش)، چه ناشکر است! ﴿١٨﴾ (دقت نکرده که) الله او را از چه چیز آفریده است؟ ﴿١٩﴾ از نطفه (قطرۀ منی در رحم مادر) او را آفرید، پس (اندازۀ ماندن او در رحم مادر را) مقرر کرد. ﴿٢٠﴾ باز راه را برای او آسان گردانید. ﴿٢١﴾ باز (بعد از پایان‌یافتن عمر) او را می‌میراند و در قبر می‌نهد. ﴿٢٢﴾ باز هر وقتی که بخواهد او را زنده می‌کند. ﴿٢٣﴾ نه! آنچه را که به او فرمان داده بود انجام نداد. ﴿٢٤﴾ پس باید انسان به غذای خود بنگرد. ﴿٢٥﴾ (که) ما آب را به فراوانی فرو ریختیم. ﴿٢٦﴾ باز زمین را به خوبی شگافتیم. ﴿٢٧﴾ پس در زمین دانه‌ها را رویانیدیم. ﴿٢٨﴾ و (درخت‌های) انگور و سبزیجات را. ﴿٢٩﴾ و (درخت‌های) زیتون و خرما را. ﴿٣٠﴾ و باغ‌های پر درخت را. ﴿٣١﴾ و میوه‌ها و علف‌زارها (چراگاه‌ها) را. ﴿٣٢﴾ (این همه را آفریدیم) برای نفع شما و حیواناتِ شما. ﴿٣٣﴾ پس چون آواز سخت و هولناک (قیامت) بیاید. ﴿٣٤﴾ روزی که انسان از برادر خود می‌گریزد. ﴿٣٥﴾ و از مادر و پدر خود. ﴿٣٦﴾ و از زن و فرزند خود. ﴿٣٧﴾ (چون) هرکس از آنان در آن روز حالتی دارد که برایش کفایت می‌کند. ﴿٣٨﴾ در آن روز چهره‌هایی شاد و درخشانند. ﴿٣٩﴾ و خوش و خندانند. ﴿٤٠﴾ و در آن روز چهره‌هایی بر آن‌ها غبار نشسته است.

﴿تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ٤١ أُولَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ٤٢﴾ [عبس: ٤١-٤٢].

﴿٤١﴾ چهرۀ آن‌ها را سیاهی و تاریکی پوشانده است. ﴿٤٢﴾ این‌ها همان گروه کافرِ بدکار‌اند.