سورۀ قلم
در مکه نازل شده و پنجاه و دو آیت است
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ١ مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ٢ وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ٣ وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ٤ فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ٥ بِأَيْيِكُمُ الْمَفْتُونُ٦ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ٧ فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ٨ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ٩ وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ١٠ هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ١١ مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ١٢ عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ١٣ أَنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ١٤ إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ١٥ سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ١٦﴾ [القلم: ١-١٦].
﴿١﴾ ن. (مفهوم این حرف به الله معلوم است)، قسم به قلم و به آنچه می‌نویسند. ﴿٢﴾ (که) تو به فضل پروردگارت دیوانه نیستی. ﴿٣﴾ و يقينا برای تو اجر (دائمی و) بی‌پایان است. ﴿٤﴾ و حقا که تو دارای اخلاق بس بزرگ هستی. ﴿٥﴾ پس خواهی دید و آنان هم خواهند دید. ﴿٦﴾ (و خواهند دید) که کدام یک از شما دیوانه است؟ ﴿٧﴾ البته پروردگارت به کسی که از راهش گمراه شده داناتر است و او به راه یافتگان (هم) داناتر می‌باشد. ﴿٨﴾ پس از تکذیب کنندگان اطاعت مکن. ﴿٩﴾ آنان (مشرکین) آرزو دارند که نرمی و سازش کنی تا آنان هم نرمی و سازش از خود نشان دهند. ﴿١٠﴾ و از هر حقیر و پستی که بسیار سوگند می‌خورد پیروی مکن. ﴿١١﴾ (آن که) بسیار عیب جوی است (و) همیشه سخن چینی می‌کند. ﴿١٢﴾ بسیار منع کنندۀ خير (و) تجاوزگر گناهکار است. ﴿١٣﴾ بد اخلاق است، (و نیز) بی‌اصل و نسب است. ﴿١٤﴾ (این همه بدی‌ها در او به این سبب است) که دارای مال و اولاد (بسیار) است. ﴿١٥﴾ چون آیات ما بر او خوانده شود می‌گوید: افسانه‌های پیشینیان است. ﴿١٦﴾ به زودی بر بینی او داغ ذلت خواهیم نهاد (و او را رسوا خواهیم کرد).
﴿إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ١٧ وَلَا يَسْتَثْنُونَ١٨ فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ١٩ فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ٢٠ فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ٢١ أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَارِمِينَ٢٢ فَانْطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ٢٣ أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ٢٤ وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ٢٥ فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ٢٦ بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ٢٧ قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ٢٨ قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ٢٩ فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ٣٠ قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ٣١ عَسَى رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ٣٢ كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ٣٣ إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ٣٤ أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ٣٥ مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ٣٦ أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ٣٧ إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ٣٨ أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ٣٩ سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذَلِكَ زَعِيمٌ٤٠ أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ٤١ يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ٤٢﴾ [القلم: ١٧-٤٢].
﴿١٧﴾ البته ما آنان را آزمودیم طوری که صاحبان آن باغ را آزمودیم، وقتی که قسم خوردند که میوه‌های باغ را صبحگاهان بچینند. ﴿١٨﴾ و ان شاء الله نگفتند. ﴿١٩﴾ پس بر آن باغ بلایی از سوی پروردگارت آمد در حالیکه آنان خوابیده بودند. ﴿٢٠﴾ پس (باغ‌شان چنان سوخت که) مانند شب تاریک گردید. ﴿٢١﴾ باز (بی خبر از ماجرا) صبحگاهان همدیگر را ندا دادند. ﴿٢٢﴾ که اگر قصد چیدن میوه دارید، پس صبح به کشتزار برسید. ﴿٢٣﴾ پس روان شدند در حالیکه آهسته به یکدیگر می‌گفتند. ﴿٢٤﴾ که نباید امروز مسکینی در باغ نزد شما بیاید. ﴿٢٥﴾ و صبحگاهان قصد باغ کردند، در حالیکه خود را قادر بر جمع محصول (و منع مساکین) می‌پنداشتند. ﴿٢٦﴾ پس چون باغ را (سوخته) دیدند، گفتند: حتما ما راه را گم کرده‌ایم. ﴿٢٧﴾ (نه) بلکه ما از کشتزار خود محروم شده‌ایم. ﴿٢٨﴾ بهترین آنان گفت: آیا به شما نگفته بودم که چرا الله را به پاکی یاد نمی‌کنید؟ ﴿٢٩﴾ گفتند: پروردگار ما پاک و منزه است، البته ما ظالم بودیم. ﴿٣٠﴾ پس ملامت کنان به یکدیگر روی آوردند. ﴿٣١﴾ گفتند: ای وای بر ما! واقعا ما سرکش بودیم. ﴿٣٢﴾ امید است پروردگار ما بهتر از آن را برای ما عوض دهد، يقينا ما به پروردگار خویش رغبت و امید داریم. ﴿٣٣﴾ این چنین است عذاب (دنیا) و البته عذاب آخرت از این بزرگتر است، اگر می‌دانستند. ﴿٣٤﴾ البته برای پرهیزگاران در نزد پروردگارشان باغ‌های پر نعمت است. ﴿٣٥﴾ پس آیا مسلمانان (فرمانبرداران) را مانند مجرمان (گناهکاران) قرار می‌دهیم؟ ﴿٣٦﴾ شما را چه شده؛ چگونه حکم می‌کنید؟ ﴿٣٧﴾ آیا برای شما کتابی هست که در آن می‌خوانید؟ ﴿٣٨﴾ و شما آنچه را که می‌پسندید در آن است؟ ﴿٣٩﴾ آیا شما بر عهدۀ ما تا روز قیامت عهدهایی محکم دارید؟ که هر چه را حکم کنید برای شما باشد؟ ﴿٤٠﴾ از آنها (کفار) سوال کن که کدام یک از ایشان ضامن چنین عهد است. ﴿٤١﴾ یا برای آنها شریکهائی است، پس اگر راست می‌گویند، شریکان خود را بیاورند. ﴿٤٢﴾ روزی که ساق (پروردگار عالميان) آشکار ساخته می‌شود و به سجده فراخوانده می‌شوند ولی نمی‌توانند.
﴿خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ٤٣ فَذَرْنِي وَمَنْ يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ٤٤ وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ٤٥ أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ٤٦ أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ٤٧ فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ٤٨ لَوْلَا أَنْ تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ٤٩ فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ٥٠ وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ٥١ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ٥٢﴾ [القلم: ٤٣-٥٢].
﴿٤٣﴾ این در حالی است که چشمانشان به زیر افتاده و خواری و ذلت ایشان را فرا گرفته است، در حالیکه در دنیا برای سجده کردن فراخوانده می‌شدند و آنها سالم (و تندرست) بودند (ولی سجده نمی‌کردند). ﴿٤٤﴾ پس مرا با کسی بگذار که این (قرآن) سخن الهی را تکذیب می‌کند، زود است که به تدریج آنها را از جایی که نمی‌دانند خواهیم گرفت. ﴿٤٥﴾ اما (فعلا) ایشان را مهلت می‌دهیم، چون تدبير من محکم و استوار است. ﴿٤٦﴾ آیا از ایشان مزدی طلب می‌کنی که آنان از پرداختن آن سنگین بارند؟ ﴿٤٧﴾ یا اینکه نزدشان علم غیب وجود دارد که ایشان از روی آن می‌نویسند؟ ﴿٤٨﴾ پس در رسیدن حکم پروردگارت صابر باش و مانند صاحب ماهی مباش که با دلی پر اندوه ندا (دعا) کرد. ﴿٤٩﴾ اگر نعمت پروردگارش نبود، در حالیکه قابل ملامتی بود به صحرایی بی‌آب و گیاه، افگنده می‌شد. ﴿٥٠﴾ (لیکن باز) پروردگارش او را برگزید و در زمره صالحان قرار داد. ﴿٥١﴾ و به يقين نزدیک بود کافران چون قرآن را شنیدند تو را با چشم‌های (تیز) خود بلغزانند و می‌گویند: يقينا این شخص (پیغمبر) دیوانه است. ﴿٥٢﴾ حال آنکه آن (قرآن) پندی برای جهانیان است.